Παραδοσιακά ψαρέματα: Ροφός με μια καρούλα...
Πιθανόν ο τίτλος να ακούγεται αστείος σε κάποιους. Αλλά η καρούλα είναι ίσως το µοναδικό µέσο µε το οποίο µπορούµε να φέρουµε µε ασφάλεια το βασιλιά της γαλανής στην αγκαλιά µας.
Με το ψάρεµα ασχολούµαι από την ηλικία των 12 περίπου χρόνων. Όπως οι περισσότεροι ξεκίνησα ρίχνοντας µπάλες από αυτοσχέδια ζυµάρια. Με στόχο κεφαλόπουλα και τσιπούρες. Μια µέρα, σε αναζήτηση νέου ψαρότοπου, πήγα για ψάρεµα στην άκρη του λιµενοβραχίονα της Καλαµάτας. Όπου ψάρευαν και αρκετοί άλλοι ψαράδες µε δόλωµα ζωντανές ζαργάνες, κεφαλόπουλα και καλόγριες.
Όλα αυτά τα κοιτούσα µε απορία, γιατί δε µπορούσα να φανταστώ ότι στο λιµάνι υπήρχαν ψάρια που µπορούσαν να φάνε µια ζαργάνα 30 εκ. για παράδειγµα. Ξαφνικά, κάποιος που καθόταν δίπλα µου και ψάρευε µε πάρα πολύ χοντρές πετονιές, είδα να παλεύει µε ένα ψάρι το οποίο φαινόταν πολύ δυνατό. Πολύ σύντοµα διαπίστωσα έκπληκτος ότι ο άξιος αντίπαλος ήταν ένας ροφός γύρω στα 15 κιλά! Ποτέ µέχρι τότε δε µπορούσα να φανταστώ ότι µπορεί ένα λιµάνι να φιλοξενεί ροφούς, ειδικά σε τέτοια µεγέθη.
Μετά από αυτό το συµβάν, αρκούσαν µόλις µερικές ηµέρες για να εφοδιαστώ µε τα κατάλληλα εργαλεία και να µπω στην κατηγορία των ροφοψαράδων της Καλαµάτας. Από συζητήσεις µε τα άτοµα που ψάρευαν ροφούς, έµαθα ότι ασχολούνταν αποκλειστικά µε το ψάρεµα του συγκεκριµένου ψαριού από το 1980. Μάλιστα µου έδειξαν και φωτογραφικά ντοκουµέντα µε ψάρια, τα οποία συχνά ξεπερνούσαν τα 20 κιλά. Φυσικά, στην αναζήτηση των ροφών δεν έλειπαν και τα «απρόοπτα». Άλλοτε καλοδεχούµενα όπως οι στήρες και άλλοτε δυσάρεστα όπως οι σµέρνες… Αν θέλαµε να γίνουµε πολύ συγκεκριµένοι και να µιλήσουµε για τα µυστικά της επιτυχίας στο ψάρεµα του ροφού, θα λέγαµε ότι η επιτυχία είναι αποτέλεσµα προσεκτικών επιλογών. Και στηρίζεται σε δύο βασικές παραµέτρους, το «εργαλείο» και τον τόπο.
Στήρα, από τα καλοδεχούµενα του ψαρέµατος.
Το «εργαλείο»
Για το ροφό θα χρειαστούµε καρούλια εφοδιασµένα µε 100 µέτρα πετονιά διαµέτρου 0,80-1,20 mm, µε ιδανικότερη διάµετρο τα 0,90 χιλ. Στη συγκεκριµένη διάµετρο, έχουµε τη δυνατότητα να σφίξουµε τα αγκίστρια µε ασφαλείς και σταθερούς κόµπους. Ενώ στις µεγαλύτερες διαµέτρους υπάρχει κίνδυνος να λυθούν. Βέβαια, στο λιµάνι της Καλαµάτας έχω δει να ψαρεύουν ροφούς µε διπλαρωµένη 100άρα. Γιατί ψάρια βάρους άνω των 18 κιλών είναι ικανά να κόψουν την 90άρα µε τρίψιµο πάνω στα βράχια. Ενώ τη διπλαρωµένη 100άρα µε τίποτα!
Επίσης, θα χρησιµοποιήσουµε αγκίστρια Νο 5-6 για παραγάδια, προτιµώντας τα ενισχυµένα, και ένα συρόµενο µολύβι της τάξης των 50 γραµµαρίων. Η κατασκευή της αρµατωσιάς έχει ως εξής: περνάµε το συρόµενο µολύβι (συνήθως προέρχεται από δίχτυα) στη µάνα, και δένουµε δύο αγκίστρια. Ένα στο τέλος της µάνας, και το άλλο 10 πόντους παραπάνω. Σε αυτό το ψάρεµα θέλουµε να έχουµε όσο το δυνατόν λιγότερους κόµπους, για αυτό και δε χρησιµοποιούµε παράµαλλα και στριφτάρια.
Με αυτόν τον τρόπο, παίρνουµε τη µέγιστη αντοχή στη µάνα της καρούλας µας. ∆ύο ακόµα απαραίτητα εξαρτήµατα για το συγκεκριµένο ψάρεµα είναι το ξύδι. Το οποίο προορίζεται για την εξόντωση των πολύ συχνών, ανεπιθύµητων και µερικές φορές επικίνδυνων επισκεπτών των δολωµάτων µας. Δηλαδή των σµέρνων, και τα γάντια για να µη µας κόψει τα χέρια ένα καλό ψάρι. Γενικά, η εποχή από τα µέσα Μάη µέχρι και τα µέσα Σεπτέµβρη είναι η καταλληλότερη για το ψάρεµα του βασιλιά από την ακτή. Αφού οι ροφοί ανεβαίνουν στα ρηχά και παραµένουν εκεί µέχρι να ξαναπάρουν το δρόµο προς τα βαθύτερα κοµµάτια του βυθού. Σχετικά µε τις ώρες που τον ψαρεύουµε, άλλοι λένε πως βγαίνει τα βράδια από το θαλάµι του προς ανεύρεση τροφής.
Αλλά εγώ θα έλεγα ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριµένη ώρα που να µπορεί να χαρακτηριστεί σαν ιδανική για το ψάρεµά του. Διότι τον έχω αναζητήσει σε πολλούς και διαφορετικούς τόπους. Με όλες τις καιρικές συνθήκες, και έχω πάρει ψάρια καθ’ όλη την διάρκεια της ηµέρας και της νύχτας. Όµως, τα πιο πολλά ψάρια πιάστηκαν µέρα, ενώ τα δύο µεγαλύτερα που έχω καταφέρει να ξεγελάσω (8,5 και 9 κιλά), γεύτηκαν τα µοιραία δολώµατα το µεν πρώτο το καταµεσήµερο, ενώ το δεύτερο το σούρουπο. Έτσι, θα σας πρότεινα απλά να αναζητήσετε ροφούς µε επιµονή και φυσικά υποµονή. Αφού στο ψάρεµα του ροφού ο ψαράς πρέπει να περιµένει όσο χρειαστεί. Μέχρι να βγει ο βασιλιάς του βράχου από την τρύπα του για να φάει.
Ο τόπος
Οι τόποι που θα αναζητήσουµε τους ροφούς, είναι συνήθως βραχώδεις (µέσα και έξω, σε ακτή και βυθό), µε βάθος από 10 µέτρα και πάνω. Συνήθως, όσο πιο κακοτράχαλος είναι ο βυθός, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να τους συναντήσουµε! Επίσης, µία ένδειξη ύπαρξης ροφών είναι και οι σµέρνες. Οι οποίες συχνά κατοικούν στα ίδια θαλάµια µε τους ροφούς.
∆όλωµα
Σχετικά µε το δόλωµα, το χταπόδι αποτελεί άσσο στο µανίκι µας, είτε ολόκληρο (αν είναι µέχρι 700 γρ.), ή πλοκάµι αν είναι µεγάλο. Τώρα, εύλογα θα αναρωτηθείτε : «µα καλά, να χαραµίσω ένα χταπόδι 1,5 κιλό και να το κάνω δόλωµα;». Η απάντηση είναι ότι φυσικά και δε θα το χαραµίσετε. Αφού ένας καλός ροφός θα σας ανταµείψει και µε το παραπάνω. Πολύ καλό δόλωµα αποτελεί επίσης η νωπή σουπιά, καθώς και η µεγάλη, φρέσκια φρίσσα.
Η τεχνική
Η τεχνική που εφαρµόζουµε είναι αρκετά απλή. Φτάνουµε στον τόπο νωρίς το πρωί και δολώνουµε τα καρούλια µας (ένας ικανοποιητικός αριθµός είναι 6, αλλά αυτό εξαρτάται και από τον τόπο). Η διαδικασία της δόλωσης έχει ως εξής. Παίρνουµε τη φρίσσα για παράδειγµα, και καρφώνουµε το πρώτο αγκίστρι κοντά στο σβέρκο της µε τη µύτη να εξέχει. Ενώ το δεύτερο τοποθετείται λίγο πιο πίσω, στα πλάγια, να εξέχει και αυτό.
Στη συνέχεια, κάνουµε δύο τσακιστές στην ουρά, για να µπορούµε να βάλουµε δύναµη στην βολή. Το ίδιο περίπου κάνουµε και µε το πλοκάµι από το χταπόδι. Το πρώτο αγκίστρι καρφώνεται προς την άκρη του πλοκαµιού, και το δεύτερο στο χοντρό µέρος του χαλού, (αν είναι ολόκληρο κοντά στην κουκούλα), ενώ και εδώ κάνουµε τσακιστές. Αφού έχουµε δολώσει τα καρούλια µας, ξεκινάµε να τα ρίξουµε. Η βολή ίσως αποτελέσει το δυσκολότερο σηµείο για όσους δεν έχουν ασχοληθεί µε καρούλια. Αλλά µε λίγη εξάσκηση µπορείτε να τα καταφέρετε. Αφού τα δολώµατα πέσουν στο νερό, περιµένουµε να πατώσουν και µετά παίρνουµε τα µπόσικα. Τυλίγουµε µια πέτρα και δένουµε την πετονιά πάνω σε ένα βράχο (εικόνα).
Όταν θα πέσει η πέτρα πρέπει να πάρουµε το ψάρι έξω µε συνοπτικές διαδικασίες. Λέγοντας «συνοπτικές διαδικασίες», εννοώ ότι πρέπει να βγάλουµε το ψάρι έξω µε µεγάλες χεριές και χωρίς να του αφήνουµε περιθώρια να βραχώσει. Γιατί όσο περισσότερη ώρα αφήνουµε το ψάρι µέσα στη θάλασσα, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για βράχωµα. Βέβαια, όπως σε κάθε ψάρεµα, έτσι και σε αυτό θα αντιµετωπίσουµε αρκετές δυσκολίες. Στην περίπτωση που έχει αέρα, για να κάνουµε µια ικανοποιητική βολή θα χρειαστεί να βαρύνουµε την αρµατωσιά µας µε ένα επιπλέον βαρίδι. Σε περίπτωση βραχώµατος του ψαριού, πρέπει να έχουµε τεράστια υποµονή. Γιατί χωρίς αυτήν ελαττώνονται οι πιθανότητες να το ξετρυπώσουµε.
Καρούλια σε αναµονή.
Αν έχουµε για κάποιο λόγο αποµακρυνθεί από τα καρούλια µας (πχ. προκειµένου να ξαποστάσουµε από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού) και όταν τα ελέγχουµε αντιληφθούµε ότι κάποια πέτρα λείπει, ή πιάνοντας την καρούλα στο χέρι µας καταλαβαίνουµε ότι η πετονιά είναι σκαλωµένη, τότε τραβάµε µε δύναµη και την κρατάµε τεντωµένη λίγο πριν το όριο θραύσης για 1-2 λεπτά. Ενώ στη συνέχεια χαλαρώνουµε αυτή τη διαδικασία και ίσως χρειαστεί να την εφαρµόσουµε αρκετές φορές ακόµα. Συνήθως, µόλις χαλαρώνουµε την πετονιά το ψάρι κινείται, και τότε µας δίνεται η ευκαιρία να το φέρουµε κοντά µας. Φυσικά µε τη βοήθεια και τη σιγουριά που προσφέρει ο γάντζος, ειδικά όταν το ψάρι ξεπερνά τα 5 κιλά. Επίσης, δε βάζουµε ποτέ και για κανένα λόγο τα χέρια µας στα βράγχια του ψαριού, γιατί κόβουν σαν ξυράφι.
Συνοψίζοντας τα όσα είπαµε για το ψάρεµα του ροφού µε καρούλα, θα πω ότι καλή είναι και η εξέλιξη, µε τα τελευταίας τεχνολογίας καλάµια και µηχανισµούς, αλλά δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να ξεχνάµε τα παραδοσιακά ψαρέµατα, γιατί εκεί στηρίζεται η εξέλιξη. Τα παραδοσιακά ψαρέµατα θέλουν µεράκι, και αν γίνουν σωστά, µπορούν να µας δώσουν εντυπωσιακά θηράµατα, σαν τους ροφούς. Η καρούλα αποτελεί όπως είπα και παραπάνω το µοναδικό ψαρευτικό εργαλείο -κατά τη γνώµη µου-, µε το οποίο µπορούµε να έχουµε µεγάλο ποσοστό επιτυχίας στα «µαύρα», γιατί µε τη συγκεκριµένη τεχνική το ψάρι δεν έχει την δυνατότητα να γυρίσει στο θαλάµι του.
Αλλά ακόµα και αν βραχώσει, αυτό θα γίνει επιπόλαια και θα τον πάρουµε έξω µετά από κάποια ώρα, ενώ µε τα καλάµια, ακόµη και αυτά της βάρκας, το ψάρι θα πάρει την όποια παραβολή του καλαµιού, ίσως και κάποια φρένα από το µηχανισµό, µε αποτέλεσµα να τρυπώσει κάπου και να βρούµε κυριολεκτικά το µπελά µας. Εν κατακλείδι, αξίζει να δοκιµάσετε το ψάρεµα του βασιλιά της θάλασσας µε καρούλα!
