Κατάδυση στο αεροσκάφος Βeaufighter σε βάθος 35 μέτρων
Κατάδυση στο αεροσκάφος Βeaufighter σε βάθος 35 μέτρων στη θαλάσσια περιοχή της Σητείας
Μια σημαντική κίνηση, προς την κατεύθυνση του εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας αποτελεί η απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, να αποδώσει 91 ναυάγια πλοίων και αεροπλάνων στην καταδυτική κοινότητα, απελευθερώνοντας τα σημεία αυτά υποβρύχιας εξερεύνησης για οργανωμένες και καθοδηγούμενες καταδύσεις αναψυχής.
Από την ομάδα των 7 συνολικά ναυαγίων που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα του ΥΠ.ΠΟ. , το ένα βρίσκεται στο Νομό Λασιθίου και συγκεκριμένα στη Σητεία και τα υπόλοιπα στην περιοχή Χανίων.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Νίκου Τραντά στην ΑΝΑΤΟΛΗ το ναυάγιο στη Σητεία είναι ένα βρετανικό πολεμικό αεροσκάφος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – ένα «Bristol Βeaufighter», το οποίο βρίσκεται σε βάθος 35 μέτρα.
Πληροφορίες για το συγκεκριμένο ναυάγιο ανακαλύψαμε στο διαδίκτυο, σε περιγραφή του Νίκου Καστρενόπουλου, όπου καταγράφεται αποστολή του Βασίλη Μεντογιάννη και της ομάδας του στην οποία συγκαταλέγεται και ο Αγιονικολιώτης δύτης Γιώργος Κλώντζας. Ο Γιώργος Κλώντζας επιβεβαίωσε με κατάδυσή του το ακριβές στίγμα του ναυαγίου.
Μεταβαίνουν στη Σητεία το 2009 και αξιοποιώντας πληροφορίες, εντόπισαν και ταυτοποίησαν το βυθισμένο αεροσκάφος. Καταδύθηκαν στα 30 και πλέον μέτρα, εξερεύνησαν και φωτογράφησαν το αεροσκάφος, που καταστράφηκε προφανώς σε κάποια αερομαχία στην θαλάσσια περιοχή του Ν.Α. Αιγαίου.
«Ψιθυριστός θάνατος»
To «Bristol Βeaufighter» ήταν από τα πιο επιτυχημένα αεροσκάφη των Βρετανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου, που πέρασε στην ιστορία μεταξύ των άγγλων στρατιωτών με το παρατσούκλι «Beau». «Ψιθυριστό θάνατο» αποκαλούσαν οι δυνάμεις του Άξονα, και πιο συγκεκριμένα οι Γιαπωνέζοι, αυτού του τύπου τα βρετανικά αεροπλάνα.
Από το 1939 έως και το τέλος του πολέμου, το 1945, κατασκευάστηκαν συνολικά 5.564 τέτοια αεροσκάφη. Στο πολεμικό θέατρο του Αιγαίου κύριος αντίπαλός τους ήταν τα γερμανικά «Junkers-88», επίσης δικινητήρια αλλά με τέσσερα άτομα πλήρωμα. Αν και τα «Beaufighter» ήταν γρηγορότερα, με μέγιστη ταχύτητα τα 488 χιλιόμετρα την ώρα (ενώ τα Jukners-88 τα 470 χιλιόμετρα την ώρα), ήταν πιο ευέλικτα και πιο ικανά στις αερομαχίες. Τα Beaufighter προξενούσαν όμως και μεγαλύτερη ζημιά στον αντίπαλο αφού διέθεταν υπεροπλία, ενώ λόγω του μεγάλου φορτίου που κουβαλούσαν ήταν αρκετά ανθεκτικά ακόμα και εάν είχαν χτυπηθεί. Παρόλα αυτά, μόνο στο ελληνικό χώρο υπολογίζεται πως έχουν χαθεί παραπάνω από 100 αεροσκάφη Beaufighter.
Η κατάδυση
Ο Βασίλης Μεντογιάννης περιγράφει με συναρπαστικό τρόπο την κατάδυση εντοπισμού του βυθισμένου σκάφους στη Σητεία, δίνοντας και μια γεύση για το τι θα συναντήσουν όσοι καταδυθούν από δω και πέρα, αξιοποιώντας την άδεια που έδωσε το ΥΠ.ΠΟ.
«Είκοσι ένα μέτρα, και το βλέπω. Η ορατότητα δεν είναι κακή, αλλά εκείνη την ημέρα είχε συννεφιά, με αποτέλεσμα το φως να είναι μειωμένο. Διακρίνω τους κινητήρες, οι έλικες ορθώνονται ακόμα ψηλά προς την επιφάνεια. Κομμάτια, συντρίμμια… συνεχίζω και βρίσκομαι ακριβώς μπροστά του. Ο Νίκος έχει πάρει ήδη θέση με το κεφάλι μέσα στο δεξιό κινητήρα και ψάχνει. Από μέσα μου εύχομαι να μπορέσει να το βρει. Μετά από τόσα χρόνια, η στρειδώνα και οι θαλάσσιες επικαθίσεις καθιστούν τη δουλειά αυτή αρκετά δύσκολη. Το περιορισμένο οπτικό πεδίο της μάσκας και το λιγοστό φως, σε συνδυασμό με τα σωματίδια που ταράζονται και θολώνουν τα νερά, μας αφήνουν λίγες πιθανότητες.
Εγώ συνεχίζω, πλησιάζω στο πιλοτήριο. Μόνο τα μπροστινά τζάμια έχουν σπάσει. Όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, τα μπροστινά τζάμια είναι αυτά που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση κατά τη διαδικασία της προσθαλάσσωσης. Τα πλαϊνά βρίσκονται στη θέση τους. Οι θαλάσσιες επικαθίσεις όμως μου δίνουν την αίσθηση πως και τα πλαϊνά τζάμια αποτελούν μέρος της ατράκτου. Μόλις όμως περνάω το κεφάλι μου στο εσωτερικό του πιλοτηρίου από το μπροστινό τζάμι, τα διακρίνω καθαρά. Φωτίζονται από το εξωτερικό φως σαν βιτρό αφηρημένης τέχνης. Στο πιλοτήριο ξεχωρίζω τις θέσεις των πιλότων και τα χειριστήρια. Τα όργανα δεν μπόρεσα να τα διακρίνω καλά και σκέφτηκα να τα πλησιάσω από την άλλη πλευρά.
Συνεχίζω προς την πίσω πλευρά αλλά πλήθος συντριμμιών, διχτυών και σχοινιών δεν μου επιτρέπουν να δω. Σκέφτηκα πως θα επανέλθω αργότερα βοηθούμενος από τα παιδιά. Φεύγω από αυτό το σημείο και κολυμπάω κάτω από το ρύγχος του αεροσκάφους. Τέσσερις μαύρες τρύπες με περιμετρική επιπλέον ενίσχυση δηλώνουν το σημείο όπου στεγάζονταν οι κάννες των πυροβόλων.
Σε κακή κατάσταση…
Το αεροσκάφος είναι σε σχετικά κακή κατάσταση. Το ουραίο τμήμα με το πηδάλιο και το κάθετο σταθερό πιθανόν να έχουν διαλυθεί εντελώς ή διαφορετικά να έχει αποκοπεί ολόκληρο κομμάτι και να βρίσκεται κάπου αλλού. Το σημείο της ατράκτου μεταξύ του πιλοτηρίου και του θόλου του πολυβολητή έχει επίσης και αυτό διαλυθεί. Οι πτέρυγες με τις ντίζες και τα συρματόσχοινα στέκονται κενά. Τα φτερά είναι σπασμένα λίγο μετά από τους κινητήρες. Ο δεξιός κινητήρας επίσης φαίνεται να έχει σπάσει και να έχει στραβώσει, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως το αεροπλάνο πρέπει να έπεσε πρώτα με τη δεξιά πλευρά. Ίχνη των λόγων κατάρριψης δεν μπορούμε να δούμε, άλλωστε είναι εμφανές πως το αεροσκάφος έχει υποστεί σοβαρές ζημιές και από τις αλιευτικές τράτες· στην αριστερή πτέρυγα κάποια λεπτά σίδερα είναι στραβωμένα προς την επιφάνεια, αποδεικνύοντας πως τραβιόταν από την πλευρά της επιφάνειας. Από την κατάσταση του ρύγχους του αεροπλάνου και το γεγονός πως οι έλικες των κινητήρων δεν είναι στραβές αποδεικνύεται πως ο πιλότος γνώριζε έγκαιρα πώς θα προσθαλασσωθεί. Για το λόγο αυτό μείωσε όσο μπορούσε την ταχύτητά του, έσβησε τις μηχανές και προσπάθησε να προσθαλασσωθεί όσο το δυνατόν κοντύτερα στην ξηρά.
Και ενώ είμαι χαμένος στις σκέψεις μου ο Νίκος με σκουντάει στον ώμο. Τον ακολουθώ, έχω σχεδόν ξεχάσει ότι εδώ και είκοσι δύο λεπτά προσπαθούσε να εντοπίσει το ταμπελάκι. Σταματάει μπροστά από τον κινητήρα και μου δείχνει με το δάχτυλό του. Ένα μικρό ορθογώνιο ταμπελάκι καθαρό και γυαλισμένο βρισκόταν ακριβώς μπροστά στα μάτια μου. Το ήξερα, ο Νίκος διαθέτει μεγάλη υπομονή.
Πολυβόλο
Ο Γιώργος έχει μόλις επιστρέψει από μία μεγάλη βόλτα γύρω από το χώρο του ναυαγίου και του δείχνουμε και εκείνου τα ταμπελάκια. Είχαμε συμφωνήσει εκ των προτέρων πως ο Γιώργος θα πραγματοποιούσε ένα μεγάλο κύκλο γύρω από το ναυάγιο, εξετάζοντας την πιθανότητα εντοπισμού του ουραίου τμήματος. Δεν είδε τίποτα όμως· μία καραβάνα του πληρώματος και μια μικρή φιάλη (πιθανόν οξυγόνου ή πυροσβεστήρας) ήταν μερικά από τα αντικείμενα του ναυαγίου.
Ξαφνικά ο Νίκος μάς εκπλήσσει και πάλι. Τον βλέπω από μακριά να έχει σηκώσει πολλή άμμο και να μου δείχνει κάτι. Πλησιάζω και βλέπω το Vickers. Το κινητό πολυβόλο που βρισκόταν στο θόλο του αεροπλάνου. Είναι διατηρημένο σε πολύ καλή κατάσταση όπου διακρίνεται εύκολα και το σταυρόνημα στην άκρη της κάννης. Δυστυχώς μου έχει τελειώσει το φιλμ και δεν το φωτογραφίζω.
Σώοι, αλλά αιχμάλωτοι οι πιλότοι
Το απόγευμα της ίδιας μέρας στη Σητεία, ρωτώντας να μάθουμε αν κάποιος ντόπιος γνώριζε ή είχε ακούσει κάτι, πληροφορηθήκαμε πως το διμελές πλήρωμά του σώθηκε. Όπως μας είπαν χαρακτηριστικά, οι Άγγλοι διασωθέντες περπατούσαν αγέρωχοι μπροστά από τους Γερμανούς, που τους συνέλαβαν αιχμάλωτους. Μάθαμε επίσης πως το ναυάγιο είναι γνωστό στους ντόπιους και πως τοπικός εκπαιδευτής καταδύσεων επισκέπτεται πότε – πότε το ναυάγιο…».
Πηγή: anatolh.com
