Άποψη: Εξομολογήσεις ενός αρθρογράφου αλιείας
Θέλω να αφιερώσω κάπου το σηµερινό άρθρο. Αφορά άµεσα τον κόσµο της αρθρογραφίας γύρω από το ψάρεµα, αλλά και τους αναγνώστες της. Θαρρώ ότι µετά από εννιά και πλέον χρόνια στην αρθρογραφία, από τότε που ξεκινούσα τη στήλη µου στη µυτιληνιά εφηµερίδα «Εµπρός», µέχρι σήµερα στο Boat and Fishing in Greece, µετά από χιλιάδες ψάρια και εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις κείµενο, µια αφιέρωση πρέπει να την κάνω.
Αφιερώνω λοιπόν αυτό το άρθρο στον Έλληνα που έχει µάθει να απαξιώνει τη δουλειά των άλλων για να κρύψει τη δική του ανικανότητα. Σε αυτόν που πάντα κάτι του φταίει, πάντα ο άλλος είναι χαζός και εκείνος ο έξυπνος. Σε αυτό το µικρό παιδί που δεν έχει ωριµάσει ποτέ και που αν και ξέρει βαθιά µέσα του πως δεν αξίζει και πολλά, θέλει συνεχώς να µειώνει τον άλλο µπας και νιώσει εκείνος ένα πόντο ψηλότερος.
Και συγκεκριµένα θέλω να αφιερώσω αυτό το κείµενο στους ανθρώπους αυτού του τύπου στον ψαρευτικό χώρο. Γιατί να το κάνω αυτό; Μήπως για εκδίκηση; Είναι αργά πλέον γιατί δε νιώθω τέτοια ανάγκη. Στα τόσα που έχω ακούσει εναντίον µου τα χρόνια που πέρασαν, πάντοτε να γελάσω µου ερχόταν παρά κάτι άλλο. Και τι δεν είπαν! Ό,τι και να είπαν, ανάµεσα σε εµένα και στο ψάρεµά µου δεν µπορεί να µπει κανείς, µα κανείς. Και αυτό το νιώθω µε µια άγρια χαρά, µου δίνει απίστευτη ελευθερία.
Όχι, δεν είναι η «εκδίκηση» ο λόγος. Είναι η µικρή ελπίδα ότι αυτό το αφιερωµένο κείµενο ίσως κάπου διαβαστεί, από κάποιον που έχει το ίδιο κουσούρι. Και αυτός ο κάποιος ίσως κάτι µάθει από αυτό, κάτι ελάχιστο. Θέλω να πω σε εσένα, φίλε µου, δυο τρεις ιστορίες. Σε εσένα που όλο λάθη βρίσκεις, όλο «πιάνεις» τα πάντα, όλο τα ξέρεις, όλα τα «κόλπα» των άλλων που δεν «αξίζουν τίποτα», και που έχεις µπει σε ένα άσχηµο τούνελ να νιώθεις πλέον χαρά µόνο όταν κατηγορείς και κουτσοµπολεύεις τον άλλο ή όταν ο άλλος αποτυχαίνει.
Εκεί καταντήσαµε το ψάρεµά µας!
Ναι, θέλω να σου πω δυο τρεις ιστορίες, γιατί πιστεύω πως ο άνθρωπος έχει τη δύναµη να βγαίνει από τις σκοτεινότερες τρύπες και πως αν την δεις λίγο διαφορετικά τη φάση, ίσως νιώσεις λίγη ουσιαστική χαρά και ίσως αποκτήσει λίγο νόηµα η ζωή σου…
Και κυρίως το ψάρεµά σου, αν πας ψάρεµα πλέον, δεν ξέρω καν… Τέλος πάντων, παιδαγωγός είµαι, η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία…
«Να µη λυπάσαι τα κόκαλά σου»
Θέλω να σου πω φίλε µου κάποιες ιστορίες που µιλούν για το στυλ µου και την αλήθεια µου. Για το ποιος τελικά είµαι και το πως έχω φτάσει εδώ. Άµα τις θες ακούς, αν δεν τις θες, δεν τρέχει κάτι…Όσο για το «εδώ», τι είναι; ∆ε θα σου πω για σεµινάρια, για ψάρια «τρόπαια», για άρθρα, για αναγνωρισιµότητα, για τον οικολογικό αγώνα, για τη δική µου προσωπική και στοχαστική πορεία, θα σου πω µόνο: το δικό µου «εδώ» είναι ένα µέρος όπου µπορώ και συλλογίζοµαι τον εαυτό µου και είµαι περήφανος. Το ξέρεις αυτό το συναίσθηµα; Περηφάνια που την κέρδισες µε το σπαθί σου. Εύχοµαι κάποτε να τη νιώσεις.
Λοιπόν φίλε µου που κάθεσαι στον καναπέ σου και σκοτώνεις την ώρα σου σχολιάζοντας στο facebook µε τη χειρότερη κακία που µπορείς να πεις, που πατάς dislike σε κάθε βίντεο ωραίο ή άσχηµο, που περιµένεις να βγάλει κάποιος την πιο πρόσφατη ανακοίνωση για να στείλεις στα φιλαράκια σου ένα ειρωνικό µήνυµα για να αρχίσετε το κουτσοµπολιό, φίλε µου πώς κατάντησες έτσι; Σε έδιωξε η θάλασσα; ∆εν είναι εκεί για εσένα; Τι σχέση έχει αυτό που κάνεις µε το ψάρεµα; Τι σχέση έχω εγώ; Και αν ζηλεύεις, γιατί δεν κάνεις κάτι παρόµοιο και καλύτερο; Γιατί πάντα µα πάντα θα βρεις κάτι άσχηµο να πεις; ∆ε σε ανησυχεί αυτό;
Θα σου πω τι θα κάνεις… Αυτό που κάνω εγώ και άλλοι πολλοί και µου το είπε µια γιαγιά κάποτε στην Κάλυµνο όταν έκανα την έρευνα για το διδακτορικό µου. «Γιε µου», είπε, «µη λυπάσαι τα κόκαλά σου». Που πάει να πει, µην είσαι τεµπέλης, αν θες να πετύχεις κάτι βγες εκεί έξω και λιώσε το κορµί σου µέχρι να το πετύχεις. ∆εν θα το πετύχεις ποτέ κατηγορώντας όσους το κάνουν ήδη. Σου στέλνω λοιπόν φίλε µου λοιπόν τον πλέον πρόσφατο σαργό που έβγαλα µε LRF.
Αυτός ξέρεις είναι µια εξαίρεση. Όπως βλέπεις, είναι ένα καταπληκτικό, σπάνιο πλέον στο µέγεθός του ψάρι, ειδικά για µια τόσο «λεπτή» τεχνική. Ναι, έχω και βίντεο µε τη σύλληψή του, δεν µου το έδωσε ψαροτουφεκάς, ούτε το έβγαλα µε παραγάδι όπως λες. Γιατί είναι εξαίρεση; Γιατί βγήκε σχετικά κοντά από εκεί που µένω, µόλις είκοσι λεπτά από το σπίτι µου. Γελώ από µέσα µου: µε έχουν κατηγορήσει πως για να βγάλω σαργούς πάω στα πιο απάτητα µέρη! Λες και απαγορεύεται ή αυτό είναι φάουλ! Όταν πια δεν βρήκαν κάτι άλλο να πουν!
Να λοιπόν ένας από εκεί που ψαρεύει όλος ο κόσµος, µέσα στα πόδια µας… Όµως για δείτε, για τι µπορεί κανείς να σε κατηγορήσει, αν θέλει! Ναι φίλε µου, δεν «λυπάµαι τα κόκαλά µου». Για να βγάλω τέτοιους σαργούς, συναγρίδες, µεγάλους λούτσους, και να τους παρουσιάσω, κάνω πολλά χιλιόµετρα µε το αυτοκίνητο. Εκατό χιλιόµετρα στην κοντινότερη διαδροµή, σε ένα νησιωτικό οδικό δίκτυο χάλια, γεµάτο ορεινές στροφές και απαίσιο χωµατόδροµο.
Έπειτα µε περιµένουν πορείες µε τα πόδια από σαράντα λεπτά στο βουνό η κοντινότερη, µέχρι δύο ώρες η πιο µακρινή. Στη χειρότερη έχω πορεία σε ακτογραµµή, ακόµα πιο άσχηµα στις γλιστερές πέτρες! Στη ζέστη και στη βροχή, κουβαλώντας στην πλάτη τον εξοπλισµό µου και συν τοις άλλοις action cameras, τρίποδα, φωτογραφικές, µπαταρίες έξτρα…Πολλές φορές ξεχνώ το νερό σπίτι, αλλά τις έξτρα µπαταρίες όχι! Γιατί το κάνω αυτό; Για να µου πεις µπράβο; Όχι φίλε µου, για εµένα το κάνω, για να είµαι περήφανος για τη δουλειά που παρουσιάζω.
Τι σηµαίνει αρθρογράφος αλιείας
Και πηγαίνω όλο και µακρύτερα, εκεί που κανείς δεν πατάει. Με µια τρέλα, µε µια ιερή µανία για το επόµενο strike. Για το επόµενο άρθρο και βιντεάκι. Σε βαθµούς υπό το µηδέν το χειµώνα και σε σαραντάρια το καλοκαίρι. Λιώνω τα κόκαλά µου, βγάζω νοκ-άουτ γαλότσες, µποτάκια, παντελόνια, τα λιώνω. Ο µισός µέσα στη θάλασσα. Κύµατα µε το τσουβάλι. Τούµπες µε το τσουβάλι, σπασµένα καλάµια, λυγισµένοι γάντζοι. Τεχνητά χαµένα, σπασµένες γλώσσες, σκαλωµένα πλανάκια…, αν σου πω πόσα, θα πάθεις υπολογίζοντας πόσα κάνουν.
Και ποιος µου τα πληρώνει φίλε µου; Κανείς. Όσα βγάζω από τα άρθρα µου –και αυτό είναι το ταβάνι για τα ελληνικά δεδοµένα και είµαι πολύ χαρούµενος που το έπιασα- δεν φτάνουν ούτε για τις βενζίνες. Τσακάλι είσαι, θα ξέρεις καλά. Παρόλο που θα λες ότι «τα παίρνω», θα έχεις ρωτήσει και θα ξέρεις ότι δεν ισχύει… Το σώµα; Γδαρµένα γόνατα, αγκώνες, µελανιές. Πριν έξι χρόνια ένα σπασµένο πόδι. Ακόµα πονάω στον ώµο µου από ένα πρόσφατο γλίστρηµα στη βιασύνη µου να αποχιάσω έναν µεγάλο λούτσο. Το βράδυ δεν βολεύοµαι να κοιµηθώ από το ένα πλευρό, αλλά θα περάσει που θα πάει…
Στα λέω για να µε λυπηθείς; Όχι. Στα λέω για να σιγουρευτείς πως έχω ακούσει τη γιαγιά: «να µη λυπάσαι τα κόκαλά σου». ∆εν τα λυπάµαι. Λιώνοντας το κορµί µου, ελευθερώνω την ψυχή. Στα άκρα… Να ήξερες τι καταπληκτικό συναίσθηµα είναι αυτό!
Είµαι αρθρογράφος σωστά; Με διαβάζεις ή όχι, πληρώνοµαι γι’ αυτό. Θα σου πω φίλε µου τι υπάρχει πίσω από κάθε ψάρι που βλέπεις στις φωτογραφίες. Υπάρχουν άπειρες αψαρίες, άπειρες ώρες απαντοχής πάνω στα βράχια, να πονάς παντού και να µην έχεις πάρει ούτε τσίµπηµα… Σηµαίνει εξερευνητής τεχνικών, ψαράς, κειµενογράφος, φωτογράφος. Γιατί στα δικά µας εγχώρια δεδοµένα, πρέπει να πας και να έχεις εξοπλισµό για να βγάλεις το ψάρι σε µια θάλασσα µε όλο και λιγότερα ψάρια. Να έχεις την υλική υποδοµή που όλο και είναι ακριβότερη, όλο και πιο εξειδικευµένη. Να έχεις γνώση για ό,τι κυκλοφορεί, από το πιο φτηνό έως το ακριβότερο.
Έπειτα, να µπορείς µε αυτήν να βρεις την τεχνική να ξεκλειδώσεις το ψάρι, να λιώσεις το κορµί σου, να βρεις τους τόπους και τους τρόπους όπως σου είπα παραπάνω. Και όταν βγει το ψάρι, επειδή το σέβεσαι και θες µια φωτογραφία αντάξιά του και όχι αλευρωµένο µε άµµο ή κοκαλωµένο δύο ώρες µετά το θάνατό του, να το φωτογραφίσεις όσο είναι ακόµα ζωντανό…, άλλος άθλος από εκεί! Με µια φωτογραφία που απαιτεί άλλον εξοπλισµό, µε βίντεο που απαιτεί άλλον, ειδικά σε action καταστάσεις! Και φυσικά να το απελευθερώσεις µε ασφάλεια σε µικρό χρονικό διάστηµα. Αυτό σηµαίνει µεράκι. Mεράκι µε ότι καταπιάνεσαι!
Και γιατί; Μου λες «κάνεις διαφήµιση»… Σε ποιόν; ∆εν έχω καµιά συµφωνία µε κανέναν, δεν αµείβοµαι -είτε σε εξοπλισµό, είτε σε χρήµατα- από πουθενά, παρά από τον εκδότη µου. Και στην τελική όσοι αρθρογράφοι έχουν επάνω τους εταιρίες, µήπως κοπιάζουν λιγότερο για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους; ∆εν τους αξίζει σεβασµός γι’ αυτό το λιώσιµο; Στην τελική διάλεξε αυτόν που σου ταιριάζει!
Μου λες «είσαι ψώνιο», γιατί τα κάνεις αυτά αφού είναι τόσος κόπος; Φίλε µου, εκεί είναι που πρέπει να καταλάβεις τι παίζει. Για να φτιάξεις κάτι όµορφο, πάντα κόπος χρειάζεται. Είτε αυτό λέγεται να γράψεις ένα βιβλίο, να ζωγραφίσεις ένα πίνακα, να αρµατώσεις ένα παραγάδι, να χτίσεις ένα κάστρο στην άµµο.
Τίποτα όµορφο δεν γίνεται δίχως κόπο. Αν θες κάποια στιγµή να καθίσεις σε µια άκρη και να καµαρώσεις τα έργα των χειρών σου, θα πρέπει να κοπιάσεις πολύ. Για µένα αυτό που κάνω είναι µε µια λέξη: δηµιουργία. Νιώθω πως µε κάθε άρθρο µου δηµιουργώ κάτι για το οποίο µπορώ να είµαι περήφανος. Είναι τόσο, µα τόσο απλό τελικά. Είµαι ερασιτέχνης, από το «ερώ» = αγαπώ + «τέχνη»!
Η ανάγκη του να µοιράζεσαι
«Και γιατί ρε συ», θα µου πεις, «το κάνεις αυτό δηµόσια;». «Θα µπορούσες να το κάνεις µόνος σου, και εφόσον το κάνεις για σένα, να το ξέρεις µόνο εσύ. Πάλι περήφανος θα ήσουν». Μα εδώ φίλε µου, µπαίνει κάτι που πάλι δεν το ξέρεις, γιατί δεν το έχεις νιώσει ποτέ ή και να το ένιωσες το έχεις ξεχάσει: η ανάγκη του ανθρώπου να µοιράζεται τη δηµιουργία του! ∆εν είµαστε µοναχικά όντα.
Κάποιοι άνθρωποι έχουν περάσει λούκια στη ζωή τους και έχουν αποφασίσει για τον έναν ή τον άλλο λόγο τέλος πάντων να γίνουν αναχωρητές. Καθένας όµως που φτιάχνει κάτι, παίρνει χαρά από το να το δείχνει! Θα κατηγορήσεις αυτήν την πανανθρώπινη στάση, που δεν έχει πάψει να υπάρχει σε όλες τις εποχές του ανθρώπου; Θα µε κατηγορήσεις για τη δοτικότητα και την εξωστρέφειά µου; Ποιος µέγας κριτής είσαι;
Προσωπικά το να µοιράζοµαι την ψαρευτική µου τέχνη, όσο µικρή και να είναι, µε έχει γεµίσει χαρά, γιατί µε έφερε σε επαφή µε τόσο ωραίο κόσµο και γιατί βλέπω µε τα χρόνια πως βοηθάω να διαµορφωθεί, ένα µικρό λιθαράκι -µα είναι το δικό µου λιθαράκι- σε µια καλύτερη ψαρευτική συνείδηση…Σε µια χώρα και σε µια εποχή που η ασχήµια είναι ο κανόνας. Εσύ µε τις κατηγόριες και το κουτσοµπολιό, τι έχεις καταφέρει;
Η ανάγκη του να προστατεύεις και να αναδεικνύεις ό,τι αγαπάς
Πώς µπορείς να προστατέψεις κάτι δίχως να παλέψεις για αυτό; Για χρόνια µας κατηγορούσες ως «άψαρους οικολόγους», ως «πρήχτες» που σας ζαλίζουµε για το c&r, που και αυτό -τάχα- ψέµατα το κάναµε. Πέρασαν χρόνια, επιµέναµε, βγάλαµε την ανησυχία µας σε κάθε άρθρο, σε κάθε βίντεο, σε κάθε σεµινάριο. Και σιγά σιγά µε τον καιρό, όλοι όσοι επιµένουµε στην οικολογία και το σεβασµό, αλλάξαµε µε µετρήσιµο τρόπο τα πράγµατα, έστω και λιγάκι. Μα είναι το δικό µας, ολοδικό µας «λιγάκι» και µπορούµε να είµαστε περήφανοι. Σε εσένα τι έµεινε; Η ειρωνεία και τα κοσµητικά επίθετα µε τα οποία πισώπλατα στόλιζες όσους πάλευαν για το κοινό καλό…
Σε µια πρόσφατη εξόρµησή µου, πήρα ένα κανό και πήγα για LRF σε µια κοντινή ξέρα. Έβγαλα ένα συναγριδάκι µε LRF και βιοδιασπώµενα, ένας µικρός άθλος για την κατηγορία του. Ένιωσα ζωντανός. Πιο πριν έφαγα µια ολόκληρη µέρα πάνω σε βράχια κοφτερά σαν ξυράφι και µέσα στον ήλιο. Σε µια δοκιµή ενός χειροποίητου τεχνητού φτιαγµένου από τον φίλο µου τον Πάνο, ένας πανέµορφος µεγάλος λούτσος µε δίδαξε κι άλλα πράγµατα για τα βυθιζόµενα pencils. Ένιωσα απίθανη συγκίνηση! Ένας µεγάλος σαργός, σπάνιου πλέον µεγέθους, µε έκανε σοφότερο γύρω από την τεχνική µε τα micro-minnows. Ένας άλλος, µαχητής σαργός που είχε φάει βέργα από ψαροτούφεκο και η πληγή επουλωθεί και ακόµα ζούσε και κυνηγούσε, µε δίδαξε δύναµη και να µην τα παρατάω.
Καταπληκτικές περιπέτειες για τις οποίες έφτιαξα άρθρα, βιντεάκια, και τις οποίες µοιράστηκα, και τελικά η χαρά που µου έδωσαν µοιραζόµενη, πολλαπλασιάστηκε. Γιατί να µην είµαστε πολλαπλασιαστές οµορφιάς, αλλά µίζεροι σπορείς ασχήµιας;
Ξέρω φίλε µου ότι µαθαίνεις από µένα… Αλλά και ότι ποτέ δε θα το παραδεχτείς. Ότι ρωτάς πού και πώς για µένα, πού πάω για ψάρεµα, τι τεχνητά αγοράζω… ∆εν είναι όµως ανάγκη, αλήθεια στο λέω. Όποιος και να είσαι, όπου και να είσαι, στείλε ένα µήνυµα και έλα να τα πούµε, έλα να πάµε µαζί ψάρεµα. Έλα να χαρούµε µαζί. ∆εν είµαι µεγαλοψαράς, ένας παραµυθάς είµαι γεµάτος ψεγάδια, αλλά πολύ ερωτευµένος µε την απέραντη οµορφιά της θάλασσας και του ψαρέµατος. ∆εν απειλώ κανέναν, δεν µπαίνω στα πόδια κανενός, θέλω απλά να κάνω αυτό που προστάζει η καρδιά µου και να το µοιραστώ.
Και στην τελική, αν δεν σου αρέσω, σταµάτα να ασχολείσαι µε εµένα και µε οποιονδήποτε άλλον: η θάλασσα είναι εκεί έξω, η αγκαλιά της είναι ανοιχτή να µας διδάξει τα πάντα και να µας θεραπεύσει κάθε πόνο. Μόνο σήκω από τον καναπέ, συµµάζεψε τη ζωή σου και βγες εκεί έξω όπου σε περιµένει η αλήθεια της περιπέτειας!
