Η άφιξη του χειµώνα συχνά τονίζει το δυναµισµό κάποιων ειδών, ανάµεσα σε αυτά και του σκαθαριού. Είναι ψάρι που η έντονη δραστηριότητά του συµπίπτει µε την εµφάνιση των πρώτων κρύων.
Το χειµώνα αδρανοποιούνται πολλά είδη, ενδιαφέροντα για το ερασιτεχνικό ψάρεµα. Αυτήν την περίοδο µειώνουν τη διατροφική τους δραστηριότητα για να προσαρµοστούν στις διαφοροποιηµένες και δυσµενείς περιβαλλοντικές συνθήκες. Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα, ευτυχώς, αποτελούν σχεδόν όλα τα µεγαλύτερα σπαριδή: όπως οι σαργοί, τα λυθρίνια, τα φαγκριά, οι τσιπούρες και κυρίως τα σκαθάρια, που ακριβώς αυτή την περίοδο µοιάζουν να είναι πιο ζωηρά από ποτέ.
Το σκαθάρι, ψάρι αρκετά κοινό στις θάλασσές µας, είναι σίγουρα ένας από τους καλύτερους χειµερινούς στόχους µας. Ιδίως αν θέλουµε να βάλουµε στο καλάθι µας κάποιο ψάρι µεγάλου µεγέθους. Για µια καλή εξόρµηση όµως, που να απευθύνεται στο µεγάλο ψάρι, είναι απαραίτητο να µην παραµελούµε ποτέ τις τεχνικές λεπτοµέρειες της αγαπηµένης µας δραστηριότητας, οργανώνοντας όσο καλύτερα γίνεται το ψάρεµα, ώστε να επιτύχουµε καλά αποτελέσµατα.
ΤΟΠΟΣ
Το ανήλικο σκαθάρι είναι ένα αρκετά πονηρό ψάρι µε σταθερές συνήθειες. Προτιµά να συχνάζει σε µεσαία-βαθιά νερά, συνήθως σε περιοχές σχετικά µακριά από την ακτή. Τα καλύτερα σηµεία για να το ψάξουµε είναι: 1. οι βραχώδεις ξέρες που χαρακτηρίζονται από µια συνεχή ακολουθία φαραγγιών και µεγάλων καναλιών 2. τα κοµµάτια του µεικτού βυθού, όπου απότοµα λασπώδη υψώµατα εναλλάσσονται κάθε τόσο με περιοχές από πλούσια βλάστηση και µικρά ξέφωτα.
Η σύνθετη µορφολογία αυτών των περιοχών, που χαρακτηρίζονται κατά µεγάλο µέρος από «φρύδια», ράχες, γκρεµούς ή άλλες σηµαντικές υποθαλάσσιες δοµές, αποτελεί το ιδανικό φυσικό περιβάλλον για το σκαθάρι. Σε αυτά τα µέρη επιδίδεται σταθερά σε κυνήγι µικρών ασπόνδυλων, νεαρών κεφαλόποδων και –κυρίως- οστρακόδερµων.
Αντίθετα, τα ενήλικα σκαθάρια τα συναντάµε πολύ λιγότερο κοντά στις παράκτιες περιοχές. Είναι δύσκολο να τα βρούµε σε ρηχά νερά ή ανάµεσα σε λιβάδια ποσειδωνίας κοντά στην ακτή, περιοχές που το σκαθάρι αποικεί κυρίως σε νεαρή ηλικία. Όσον αφορά στο βάθος, τα σκαθάρια δεν περιφρονούν τις βαθιές ξέρες για να βρουν τροφή (150-180 µέτρα). Πάντως, σε γενικές γραµµές τα περισσότερα ψάρια τα βρίσκουµε ανάµεσα στα 30 και τα 80 µέτρα από την επιφάνεια.
ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΒΥΘΟΜΕΤΡΟ
Βυθοί όπως αυτοί που περιγράψαµε, κοντά σε έντονες κατηφόρες και πλαγιές, κυρίως κατά τη χειµερινή περίοδο, αποτελούν τις ιδανικές συνθήκες για την αναζήτηση τροφής του σκαθαριού. Συνεπώς εγγυώνται τη συγκέντρωση πυκνών κοπαδιών. Αυτές οι συναθροίσεις αποτελούνται ως επί το πλείστον από ψάρια µε το ίδιο µέγεθος, πάντα σε συνεχή αναζήτησης τροφής. Μπορούµε να τα αντιληφθούµε από την επιφάνεια µε µια προσεκτική αξιολόγηση των σηµαδιών στο βυθόµετρο.
Τα κοπάδια από σκαθάρια, αντίθετα µε τα συνηθισµένα κοπάδια µικρότερων ψαριών που συνήθως φαίνονται ως ένα συµπαγές και σχετικά οµοιόµορφο στίγµα, εµφανίζονται στην οθόνη σαν µικρά σύννεφα. Είναι εµφανώς πιο αραιά και στο εσωτερικό τους µπορεί να διακρίνουµε αποµονωµένες κουκκίδες ή ακόµη και µεγαλύτερα µεµονωµένα σηµεία.
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι η εκµετάλλευση αυτού του τεχνάσµατος, κυρίως τις πρώτες φορές, µπορεί να αποδειχτεί αρκετά δύσκολη. Με λίγη προπόνηση όμως και κυρίως µε εµπειρία στον ορισµό των ρυθµίσεων στο βυθόµετρο, θα καταφέρουµε να φτάσουµε σε έναν καλό βαθµό προσέγγισης όσον αφορά στον εντοπισµό των µεγαλύτερων συγκεντρώσεων από ψάρια ή τις κυριότερες περιοχές κυνηγιού. Είναι ανώφελο να υπενθυµίσουµε, πόσο πιο βολικό µπορεί να είναι σε αυτή την περίπτωση να πραγµατοποιήσουµε την αναζήτηση µε τη βοήθεια ενός σχετικά δυνατού βυθοµέτρου, εφοδιασµένου µε εξελιγµένο λογισµικό, χάρη στο οποίο θα µπορούµε να διακρίνουµε ακόµη και τις µικρότερες λεπτοµέρειες.
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Καλάμι: Για να ψαρέψουµε σκαθάρια, χρειάζεται ένα αρκετά σκληρό καλάµι µε δράση κορυφής. Επιπροσθέτως πρέπει να είναι αρκετά προοδευτικό για να αντιµετωπίζει µε σχετικά λεπτές πετονιές πιθανές πολλαπλές συλλήψεις ή ψάρια µεγάλου µεγέθους. Το κατάλληλο καλάµι έχει µήκος από 3.5 έως 5 µέτρα και είναι αρκετά δυνατό ώστε να χειριζόµαστε µολύβια της τάξης των 150-200γρ. Διαθέτει µακριά και ελαστική κορυφή από fiberglass ή νάιλον, ικανή να µεταφέρει ακόµα και το πιο µικρό σήμα που θα έρχεται από το βυθό.
Μηχανισμός: Με αυτό το είδος καλαµιού, θα συνδυάσουµε τους συνηθισµένους µηχανισµούς που ενδείκνυνται για το ψάρεµα στα µεσόνερα. Θα χαρακτηρίζονται από ισχυρή ικανότητα µαζέµατος, προοδευτικά φρένα µε πολλαπλές ρυθµίσεις, και κυρίως από δυνατά και αξιόπιστα γρανάζια.
Νήμα: Ψαρεύοντας µε αρκετό ρεύµα ή σε σχετικά βαθιά νερά, για να επιτύχουµε µεγαλύτερη ευαισθησία στα τσιµπήµατα, προτιµούµε να γεµίσουµε τη µποµπίνα µε ένα dyneema 0.14-0.16mm, στο οποίο θα προσθέσουµε το συνηθισµένο shock leader µήκους τουλάχιστον δέκα µέτρων. Αντίθετα, ψαρεύοντας µε λίγο ρεύµα ή σε µέτριο βάθος, ας πούµε µέχρι 35-40 µέτρα, θα δείξουµε προτίµηση σε ένα καλό νάιλον 0.28-0.30 mm, κατάλληλο για να µετριάζει τα βίαια κεφάλαια των σκαθαριών.
Ενισχυµένα παράµαλλα: Η σωστή κατασκευή της αρµατωσιάς θα παίξει βασικό ρόλο στην επιτυχία της εξόρµησης. Πόσο μάλλον αν απευθύνεται µόνο στην αναζήτηση των µεγαλύτερων σκαθαριών, που είναι δύσκολα και καχύποπτα θηράµατα. Η κατάλληλη αρµατωσιά, λοιπόν, µπορεί να αποτελείται από µάνα 0.30-0.33mm µε µήκος 60-70εκ. και παράμαλλα κατασκευασµένα από fluorocarbon 0,23-0,26mm. Σε αυτά τα τελευταία θα δέσουµε κοντόλαιµα αγκίστρια µε δυνατό κορµό, εφοδιασµένα µε ιδιαίτερα αιχµηρή ακίδα, σε µέγεθος από 4 έως 6.
Επειδή στοχεύουµε σε ψάρια µεγάλων διαστάσεων, καλό είναι να ενισχύσουµε το τελικό κοµµάτι του παράµαλλου µε τουλάχιστον 5-6 εκατοστά πετονιάς µεγαλύτερης διαµέτρου, ώστε να µειώσουµε αισθητά τον κίνδυνο από τα ανεπιθύµητα κοψίµατα που προκαλεί η κοφτερή και πυκνή οδοντοστοιχία των σκαθαριών.
Πολύ συχνά, αφού τα κοπάδια των σκαθαριών προτιµούν να αποµακρύνονται µερικά µέτρα από το βυθό, µπορεί να είναι χρήσιµο να επιµηκύνουµε το τελικό κοµµάτι της πετονιάς, χρησιµοποιώντας µια προσθήκη αποτελούµενη από 4-5 µέτρα πετονιάς 0.30mm, ώστε να σηκώσουµε τα παράµαλλα από το βυθό και να οδηγήσουµε άµεσα τα δολώµατα, τραβώντας την προσοχή των ψαριών.
ΔΟΛΩΜΑΤΑ
Το βασικό δόλωµα στο ψάρεµα του σκαθαριού, είναι το καλαµάρι, ιδιαίτερα όταν τα νερά είναι πολύ καθαρά ή µε κανονική ορατότητα. Για τις δολωσιές, πρέπει να επιλέγουµε µεγάλα καλαµάρια, ας πούµε γύρω στα 15-20εκ. Θα τους βγάλουµε µε προσοχή το δέρµα και τα πλοκάµια, θα τα ανοίξουµε µε τη βοήθεια ενός ψαλιδιού και θα τα µαλακώσουµε µόνο στο εξωτερικό µέρος, χρησιµοποιώντας ένα σφυράκι µαγειρικής (για σνίτσελ). Έπειτα, µε ένα κοφτερό µαχαίρι θα βγάλουµε λωρίδες πλάτους 1 εκ. περίπου, τις οποίες θα δολώσουµε περνώντας τες κάνα δυο φορές στο αγκίστρι και αφήνοντας το υπόλοιπο να κρέµεται. Έτσι, µόλις βρεθεί στο βυθό, θα κυµατίζει προκλητικά µε τη βοήθεια του ρεύµατος.
Αντίθετα, σε περίπτωση που θέλουµε νε προτείνουµε µια πιο ογκώδη δολωσιά µε στόχο το µεγάλο θήραµα, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το µισό ή ακόµη και ολόκληρο το κεφάλι του καλαµαριού, µαζί µε πλοκάµια και εντόσθια, φτιάχνοντας έτσι µία πραγµατική λιχουδιά, σχετικά ανθεκτική στις επιθέσεις των πανταχού παρόντων µικρόψαρων.
Άλλα δολώµατα που αρέσουν ιδιαίτερα στο σκαθάρι, είναι η σαρδέλα, που χρησιµοποιείται σε κοµµάτια είτε σε φιλέτα, µαζί µε τη σάρκα των κυριότερων οστρακόδερµων, όπως κόκκινες γαρίδες, γάµπαρη κλπ., και ο γόνος καλαµαριού, ο οποίος ενδείκνυται ιδιαίτερα για ρηχά νερά.
TIP
To σκαθάρι, είναι ένα αρκετά περίεργο ψάρι και καµιά φορά µπορούµε να το προσελκύσουµε προς τα παράµαλλα µε την εισαγωγή µερικών εξαρτηµάτων στην πετονιά, όπως είναι οι χάντρες µε έντονες αντανακλάσεις ή µε φωσφοριζέ χρώµατα.
ΤΟ ΨΑΡΕΜΑ ΤΟΥ ΣΚΑΘΑΡΙΟΥ
Κατά τη διάρκεια του ψαρέµατος θα πρέπει να είµαστε πολύ συγκεντρωµένοι. Τα χτυπήµατα θα είναι γενικά πολύ ελαφρά, κυρίως στις αρχικές φάσεις προσέγγισης του δολώµατος. Κρατώντας το καλάµι ψηλά από την επιφάνεια της θάλασσας, θα προσπαθήσουµε να εντοπίσουµε τα πρώτα σηµάδια του τσιµπήµατος, που θα τα καταλάβουµε από τα ελαφρά λυγίσµατα της κορυφής ή από ελαφριά και προοδευτικά κατεβάσµατά της.
Αφού αντιληφθούµε το τσίµπηµα, αρκεί να κατεβάσουµε αποφασιστικά την κορυφή του καλαµιού για να δώσουµε λίγη πετονιά, έτσι ώστε να επιτρέψουµε στο ψάρι να καταπιεί ολόκληρο το δόλωµα. Το πραγµατικό κάρφωµα, δεν θα πρέπει ποτέ να είναι ιδιαίτερα βίαιο. Με το κοπάδι σε τροφική µανία, αφού πιάσουµε το πρώτο θήραµα, συµφέρει να περιµένουµε µερικές στιγµές πριν µαζέψουµε, αφού συχνά µέσα σε λίγες στιγµές µπορεί να αντιληφθούµε την επίθεση ενός δεύτερου ή ακόµη και ενός τρίτου σκαθαριού.
Μαχητικό και απρόβλεπτο, το σκαθάρι αµύνεται συχνά ανεβαίνοντας προς την επιφάνεια, για να ξαναφύγει έπειτα ξαφνικά, µε ένα έντονο και αναπάντεχο φευγιό. Αυτό θα πρέπει αναγκαστικά να το αντιµετωπίσουµε µε τη χρήση της ανεπίστροφης ή µε το φρένο του µηχανισµού.
ΜΑΛΑΓΡΩΜΑ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΥΧΙΑ
Όπως όλα τα σπαριδή, το σκαθάρι δύσκολα θα αντισταθεί στην νόστιµη και άφθονη µαλάγρας. Τη φτιάχνουµε κυρίως σε βάση µε σαρδέλα. Το µαλάγρωµα αποδεικνύεται σηµαντικό για την επιτυχία του ψαρέµατος.
Μπορούµε να προσελκύσουµε τα κοπάδια κοντά στα δολώµατα µε τη βοήθεια της κλασσικής συσκευής µαλαγρώµατος µε λεπίδες, καλά γεµισµένης µε χοντροκοµµένες σαρδέλες. Οποιοδήποτε άλλο σύστηµα µαλαγρώµατος για το βυθό θα δουλέψει επίσης μια χαρά.
Μόλις φτάσουµε στο σηµείο, και αφού αξιολογήσουµε την ένταση και την κατεύθυνση του ρεύµατος, θα ρίξουµε τη συσκευής µαλαγρώµατος µε ένα λεπτό σκοινί και θα την αφήσουµε να κατέβει στο βυθό. Σε αυτό το σηµείο, αφού µαζέψουµε τρία ή τέσσερα µέτρα σκοινί, απλά θα αφήσουµε τη µαλάγρα να κάνει τη δουλειά της, διασκορπιζόµενη…
ΣΩΣΤΗ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΗΣΗ
Αφού εντοπίσουµε τις κατηφόρες ή τα τοιχώµατα της ξέρας όπου φαίνεται να υπάρχει η µεγαλύτερη συγκέντρωση κοπαδιών, είναι απαραίτητο να φέρουµε τις πετονιές ακριβώς πάνω στα ψάρια καταρχήν αγκυροβολώντας κατάλληλα, ανάλογα µε το σύστηµα ψαρέµατος που θέλουµε να εφαρμόσουμε.
Αν αποφασίσουµε να ψαρέψουµε µε τις κανονικές µεθόδους της καθετής, άρα δρώντας αναγκαστικά κυρίως κάθετα, θα πρέπει να φέρουµε την πρύµνη του σκάφους ακριβώς πάνω από το κοπάδι και να µην αγκυροβολήσουµε στην κορυφή ή την αιχµή του υψώµατος, αλλά στο ίδιο το τοίχωµα της κατηφόρας. Πάντως, θέλοντας να φτάσουµε στην προεπιλεγµένη περιοχή, αφού εντοπίσουµε µε το βυθόµετρο το σηµείο όπου θα ψαρέψουµε, καλό θα ήταν να το σηµειώσουµε µε τη βοήθεια ενός χαρτογραφικού plotter, ή ίσως µε µια απλή, αλλά πολύ αποτελεσµατική σηµαδούρα.
Στο τέλος των διαδικασιών, αν το αγκυροβόληµα δεν γίνει σωστά, συµφέρει να χάσουµε µερικά λεπτά ακόµη για να προσπαθήσουµε και πάλι, αφού αν δεν τοποθετηθούµε στο κατάλληλο σηµείο, µπορεί να έχουµε τα εντελώς αντίθετα αποτελέσµατα.
Αν διαθέτετε ηλεκτρική άγκυρα που µε το πάτηµα ενός κουµπιού και την τεχνολογία του GPS μπορεί να σας κρατήσει πάνω από τον τόπο, δεν θα χρειαστεί να ανησυχήσετε καθόλου για τη συγκεκριµένη διαδικασία. Βρίσκεις τον τόπο, πατάς «ANCHOR», και η ηλεκτρονική άγκυρα γυρίζει και κρατά στο ακριβές στίγµα το σκάφος, χωρίς φασαρία, σχοινιά και κόπο.