Ελαφριά συρτή αφρού: Μελανούρια με λεπτά εργαλεία και σιλινούχα χελάκια
Ένας από τους πιο εύκολους, διασκεδαστικούς και αποδοτικούς τρόπους ψαρέµατος των µελανουριών, είναι η ελαφριά συρτή αφρού µε λεπτά εργαλεία και σιλικονούχα χελάκια. Μια τεχνική που συνδυάζει ψάρια µε διασκέδαση, και µας χαρίζει ευχάριστες και απολαυστικές ώρες θαλασσινής πορείας και ψαρέµατος.
Εξοπλισµός
Θα χρειαστούµε κάποιο καλάµι τύπου spinning µε casting weight 10-50 γραµµάρια και µήκος 1,80-2,40 µέτρα. Ένα µηχανισµό σχετικά µικρό (τριαντάρη ή σαραντάρη) γεµισµένο µε πετονιά διαµέτρου το πολύ 0,23 χιλιοστών και µερικά σιλικονούχα δολώµατα.
Αυτό βέβαια δε σηµαίνει ότι και µε διαφορετικό καλάµι-µεγαλύτερο µηχανισµό δε µπορούµε να ψαρέψουµε τα µελανούρια, αφού ακόµη και µε µια απλή καρούλα γεµισµένη µε πετονιά έχουµε τη δυνατότητα ψαρέµατος. Όµως το ψάρεµά µας δε θα είναι το ίδιο διασκεδαστικό και αποδοτικό.
Σιλικονούχα χελάκια vs σκληρών τεχνητών
Μια ερώτηση που κάνουν αρκετοί φίλοι µας, είναι γιατί να επιλέξουµε σιλικονούχα χελάκια αντί για σκληρά τεχνητά, αποµιµήσεις ψαριών ή µεταλλικά κουταλάκια, στο ψάρεµα των µελανουριών. Η απάντηση έρχεται εύλογα από µόνη της, αν σκεφτούµε τι επιδιώκουµε από το τεχνητό µας και πως µπορεί να επιτευχθεί αυτό. Όταν τοποθετούµε ένα τεχνητό στη συρτή µας, αυτό που επιθυµούµε είναι να πλέει µε τέτοιο τρόπο ώστε να προσελκύει κοντά του τα ψάρια. Να τα δελεάζει όσο γίνεται περισσότερο για να το τσιµπήσουν και στη συνέχεια να καρφώνονται µε σιγουριά µόλις τσιµπήσουν.
Οι περισσότεροι συρταδόροι χρησιµοποιούν κάποιο τεχνητό ψαράκι, γιατί πιστεύουν ότι αυτό µοιάζει περισσότερο στο αληθινό δόλωµα και συνεπώς θα προσελκύει τα ψάρια καλύτερα. Ειδικά στα µελανούρια, τοποθετούν κουταλάκια µε το σκεπτικό ότι µπορούν να τα δουν από πολύ µακριά. Ελάχιστοι χρησιµοποιούν σιλικονούχα ή πλαστικά χελάκια και αυτοί δύσκολα θα τα αλλάξουν. Φαίνεται πως αυτοί έχουν διαπιστώσει την αξία τους και συνεχίζουν µε αυτά σταθερά.
Πιστά οµοιώµατα
Το κάθε δόλωµα κατασκευάζεται µε ένα συγκεκριµένο σκοπό και στόχο. Ο στόχος µπορεί να είναι κοινός σε όλες τις κατασκευές (το πιάσιµο του ψαριού που θα τσιµπήσει), µα αλλάζει ο σκοπός. Το τεχνητό ψαράκι έχει σκοπό να παρουσιαστεί ως φυσικό και να πείσει τον επίδοξο διώκτη του να το αρπάξει. Γι’ αυτό και οι εταιρείες κατασκευής προσπαθούν να κατασκευάσουν πιστά οµοιώµατα µικρόψαρων, και ειδικά αυτών των µικρόψαρων που αρέσουν στα περισσότερα ψάρια, δηλαδή αθερίνας, σαρδέλας, γαύρου. Μάλιστα, για να κάνουν τα τεχνητά πιο ελκυστικά και να προσελκύουν καλύτερα τα ψάρια, προσθέτουν µικρές µπίλιες στο εσωτερικό τους, τοποθετούν ειδικά µάτια, κάνουν τα τεχνητά να αστράπτουν ή να ιριδίζουν, έχουν πολλά µικρά κατοπτράκια, ή ενσωµατώνουν κάποια άλλη ειδική πατέντα. Το ίδιο γίνεται και στα κουταλάκια, αλλά αυτά γυαλίζουν από τη φύση τους και εδώ βρίσκεται το µεγάλο τους πλεονέκτηµα.
H πλεύση των τεχνητών
Όµως τόσο τα τεχνητά ψαράκια, όσο και τα κουταλάκια, για να φανούν αληθινά και να µιµηθούν σωστά το «πρότυπό» τους, χρειάζεται κάποια ταχύτητα, ενώ για να γίνουν πιο αληθοφανή και να δελεάσουν ακόµα και τα ύποπτα ψάρια (όπως τα µελανούρια), χρειάζονται και θολά νερά. Η διαύγεια των υδάτων αναδεικνύει τις ατέλειές τους και τα ψάρια ορµούν µε δισταγµό. Έτσι παρατηρείται το φαινόµενο να πιάνουµε ψάρια µε φουρτούνα ή θολά νερά, ενώ µε καθαρά να µην παίρνουµε τσιµπιά, χρησιµοποιώντας τα ίδια τεχνητά και στις δύο περιπτώσεις.
…και σε διαυγή νερά
Τα σιλικονούχα χελάκια από την άλλη, µοιάζουν µε είδη που όλα σχεδόν τα ψάρια είναι διώκτες τους και τρελαίνονται για αυτά (αθερίνα, παπαλίνα, γαυράκι κ.α.). Επιπλέον έχουν άριστη πλεύση στο νερό και µιµούνται τα µικρόψαρα ακόµη και όταν το σκάφος µας κινείται µε πολύ µικρή ταχύτητα. Πολλά από αυτά διαθέτουν και ουρίτσα στο τελείωµά τους, η οποία βελτιστοποιεί περισσότερο την πλεύση τους και τα κάνει να δουλεύουν και να αποδίδουν ακόµη και µε πολύ καθαρά νερά. Ο ψαράς δε χρειάζεται να έχει βαρύ εξοπλισµό για να τα ψαρέψει, και η χρηση ψιλών πετονιών τα κάνει ασυναγώνιστα.
Τέλος, ας µην ξεχνάµε ότι τα σιλικονούχα είναι αρκετά πιο οικονοµικά από τα σκληρά, κι έτσι δε µας απασχολεί η απώλεια ή η καταστροφή τους. Φυσικά και είναι πιο ευπαθή και ευαίσθητα στις τσιµπιές των ψαριών, όµως το κόστος τους και η αποτελεσµατικότητά τους είναι τέτοια που δεν το υπολογίζουµε.
Αγκίστρι ή σαλαγκιά
Όπως είπαµε στόχος µας είναι να καταφέρουµε να συλλάβουµε το ψάρι που θα τσιµπήσει στο δόλωµά µας. Αυτό επιτυγχάνεται µε τα αγκίστρια και τις σαλαγκιές.
Τα διάφορα τεχνητά ψαράκια, όπως επίσης και τα κουταλάκια, φέρουν σαλαγκιές. Το πλεονέκτηµα της σαλαγκιάς είναι ότι αρπάζει πιο εύκολα και από όποια µεριά ακουµπήσει το ψάρι. Το µεγάλο της µειονέκτηµα όµως είναι ότι δεν το συγκρατεί µε σιγουριά. Έτσι, ενώ προκύπτουν πολλά αγκιστρώµατα, υπάρχουν και πολλά ξεψαρίσµατα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, εκτός από το χάσιµο του ψαριού, να δηµιουργεί πανικό στο υπόλοιπο κοπάδιο. Το µελανούρι βλέπετε, είναι κοπαδιάρικο ψάρι, δηλαδή κινείται και συµπεριφέρεται όπως όλα τα αγελαία είδη. Συνεπώς μετά τα πρώτα ξεψαρίσματα τα υπόλοιπα ψάρια γρήγορα πάουν να τσιµπούν.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο τοποθετούµε αγκίστρι στα σιλικονούχα και στα χελάκια µας (πολλά χελάκια διαθέτουν αγκίστρι). Όταν ένα ψάρι πιαστεί σε αυτό πολύ δύσκολα να ξαγκιστρωθεί. Μεγάλο πλεονέκτηµα στα κοπαδιάρικα ψάρια και ειδικά στα µελανούρια, χωρίς ξεχωριστή σηµασία στα περισσότερα είδη.
Είδος αγκιστριού
Πολλά χελάκια φέρουν από τη µάνα τους το ανάλογο αγκίστρι, οπότε εκεί είµαστε µια χαρά. Υπάρχουν όµως στην αγορά και χελάκια που δεν έχουν αγκίστρι. Οπότε θα πρέπει εµείς να αναζητήσουµε το κατάλληλο. Συνήθως επιλέγουµε αγκίστρι µακρυκότσανο, δηλαδή µε µεγάλο στέλεχος, και µάλιστα όχι ιδιαίτερα λεπτό για να µη σχίζει τα ψάρια.
Χελάκια χωρίς αγκίστρι
«Αφού κυκλοφορούν στην αγορά χελάκια µε αγκίστρι, γιατί να επιλέξω δόλωµα χωρίς αγκίστρι;», είναι µια ερώτηση που µας κάνουν αρκετοί. Η απάντηση είναι «για να τοποθετήσουµε το αγκίστρι πάνω στο δόλωµά µας στη θέση που εµείς νοµίζουµε ότι είναι η καλύτερη». Αν παρατηρήσουµε προσεκτικά τα δολώµατα που φέρουν αγκίστρι, θα δούµε ότι πίσω από αυτό περισσεύει µεγάλο τµήµα της ουράς του τεχνητού. Αυτό δεν είναι το καλύτερο δυνατό, γιατί πολλές φορές τα ψάρια εφορµούν στο τµήµα της ουράς.
Επιλέγοντας όµως δολώµατα χωρίς αγκίστρι, τοποθετούµε ένα αγκίστρι µε κατάλληλο µήκος ώστε να ξεπροβάλει πολύ κοντά στο τελείωµα της ουράς και να πιάνουµε ακόµα και τα δύστροπα ψάρια που τσιµπούν εκεί.
Επιλογή τεχνητού
Στο εµπόριο θα συναντήσουµε µια µεγάλη ποικιλία σιλικονούχων τεχνητών δολωµάτων, τόσο σε είδη, όσο και σε χρωµατισµούς. Η επιλογή µας στηρίζεται στη σωστή πλεύση των δολωµάτων, αλλά και στις διαθέσιµες πληροφορίες για τους τόπους που θα ψαρέψουµε.
Μόνοι µας θα ανακαλύψουµε τη σωστή πλεύση, µέσα από συνεχείς δοκιµές στο νερό, ενώ δε θα διστάσουµε να πάρουµε πληροφορίες από φίλους µε µεγαλύτερη εµπειρία στο συγκεκριµένο τρόπο ψαρέµατος. Ο χρωµατισµός θα παίξει κι αυτός το ρόλο του, και δεν είναι τυχαίο το ότι κάποιοι χρωµατισµοί δίνουν πάντα περισσότερα ψάρια. Ειδικά για τα µελανούρια που αναζητούµε εµείς, θα χρειαστούµε χρώµατα όπου κυριαρχεί το λευκό, το γκρι, το ροζ και το γαλάζιο, χρώµατα τα οποία δουλεύουν σε όλες τις περιοχές και όχι µόνο τοπικά.
Αρµάτωµα
Όσο γίνεται πιο απλό. ∆ένουµε το σιλικονούχο δόλωµά µας στην άκρη της πετονιάς του µηχανισµού και είµαστε έτοιµοι για ψάρεµα.
Τόποι
Τα µελανούρια συνήθως βρίσκονται σε ρηχαδιές µε ξενέρια, ξέρες, µικρά νησόπουλα και κοντά σε κοφτούς κάβους. Άρα εκεί θα πρέπει να τα αναζητήσουµε, αν θέλουµε να έχουµε επιτυχίες στο ψάρεµά µας. Αν απορρίψουµε τις ξέρες λόγω µεγάλης απόστασης από την ακτή, τα υπόλοιπα είναι όλα σηµεία δίπλα στην ακτογραµµή.
Καιρικές συνθήκες
Το ελαφρύ θαλασσάκι και µάλιστα αυτό που δηµιουργεί αφρουδιά στην ακτογραµµή, είναι ο ιδανικότερος καιρός για τα µελανούρια. Βέβαια και µε τις υπόλοιπες καιρικές συνθήκες µπορεί να τα βρούµε, απλώς µε το θαλασσάκι τσιµπούν πολύ καλύτερα και πιάνονται αµέσως.
Ψάρεµα
Οδηγώντας το σκάφος κατά µήκος της ακτογραµµής µε µια ταχύτητα γύρω στα 2,4-3,1 ναυτικά µίλια (knots), αφήνουµε στο νερό το δόλωµά µας και αµολάµε γύρω στα 30-40 µέτρα πετονιά από το µηχανισµό µας. Στη συνέχεια κλείνουµε το pick up, και ρυθµίζουµε τα φρένα του µηχανισµού έτσι ώστε αν τραβήξουµε λίγο τη πετονιά, να µπορεί να ξετυλιχτεί. Το τσίµπηµα είναι συνήθως και πιάσιµο, και το καταλαβαίνουµε αµέσως από το λύγισµα του καλαµιού, αλλά και από τη πετονιά που ξετυλίγεται.
Αν χρειαστεί σφίγγουµε ελάχιστα τα φρένα και αρχίζουµε να τυλίγουµε πετονιά, µε το σκάφος πάντα εν κινήσει (δε θα κάνουµε κράτει, απλώς µπορούµε να µειώσουµε την ταχύτητα στο ελάχιστο). Με το που το ψάρι έλθει κοντά και δούµε ότι είναι αρκετά µεγάλο, η απόχη θα το φέρει µε ασφάλεια στην επιφάνεια.
12 λεπτοµέρειες που κάνουν τη διαφορά
• Στο ψάρεµα των µελανουριών, η ουρίτσα που υπάρχει στο τελείωµα πολλών δολωµάτων, κάνει τις περισσότερες φορές τη διαφορά. Το τρεµοπαίξιµό της στο νερό, πέρα από τη βελτιστοποίηση της πλεύσης, ωθεί τα µελανούρια κοντά της και το τσίµπηµα είναι εύκολο να έρθει στη συνέχεια. Αν παρόλα αυτά κοπεί για οποιοδήποτε λόγο -φαινόµενο συχνό όταν τα ψάρια είναι µικρά-, καλό είναι να αντικαταστήσουµε το δόλωµά µας.
• Το καλάµι βρίσκεται πάντα σχεδόν κάθετα στη διεύθυνση της πετονιάς, ώστε η παραβολικότητά του να σπάει λίγο τις διαθέσεις του ψαριού, να απαλύνει τα δυνατά κεφάλια του και να διορθώνει οποιεσδήποτε λάθος ενέργειες του ψαρά.
• Το µελανούρι µπορεί να ψαρευτεί και µε απλό καρούλι στο χέρι, όµως εκεί δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους. Το καλάµι είναι αυτό που διορθώνει τα σφάλµατα του ψαρά και δε χάνονται εύκολα τα ψάρια.
• Η σωστή προρύθµιση των φρένων, θα βοηθήσει σηµαντικά στην εύκολη και σίγουρη είσοδο του ψαριού στο σκάφος µας.
• Σε περίπτωση που διαπιστώνουµε τσιµπιές αλλά δε βγάζουµε ψάρι, τότε ή θα έχει κοπεί η ουρά του δολώµατος (οπότε θέλει αντικατάσταση), ή θα πρέπει να τοποθετήσουµε το αγκίστρι µας -και συγκεκριµένα την ακίδα του- πολύ πίσω στην ουρά.
• Το ψάρεµα κόντρα στο ρέµα, είναι πολύ πιο αποδοτικό από ότι στα πρίµα.
• Πολλές φορές, η αλλαγή ταχύτητας κάνει τα ψάρια πιο επιθετικά.
• Πάντα ξαναγυρίζουµε σε ένα σηµείο που πήραµε τσιµπιές και ψάρια, αφού τα ψάρια βρίσκονται εκεί.
• ∆ε χρειαζόµαστε βαρίδια, στριφτάρια, παράµαλλο, ή οτιδήποτε άλλο. Αν παρόλα αυτά θελήσουµε να κατεβάσουµε το δόλωµά µας χαµηλότερα, τότε, ή θα τοποθετήσουµε µικρά µολυβάκια στο εσωτερικό του δολώµατος, ή θα χρησιµοποιήσουµε αγκίστρι µε βάρος, δηλαδή τις γνωστές µας µολυβοκεφαλές.
• Επειδή όπως είπαµε δε χρησιµοποιούµε στριφτάρι, φροντίζουµε η πετονιά του µηχανισµού να είναι τέτοια που να µη βερινιάζει.
• Στα νησόπουλα, δοκιµάστε να ψαρέψετε τη σκιερή πλευρά ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Έχει αποδειχτεί ότι η σκιερή πλευρά έχει πάντα περισσότερες τσιµπιές από τη φωτεινή.
• Σε περίπτωση ενός ιδιαίτερα µεγάλου ψαριού, ποτέ δε θα επιχειρήσουµε να το ανεβάσουµε στο σκάφος µε το καλάµι ή πιάνοντας το παράµαλλο µε το χέρι, αλλά η απόχη θα αναλάβει να δώσει τη δική της τελειωτική και ασφαλή λύση.
