Στα καταστήµατα ειδών αλιείας είναι διαθέσιµη µία µεγάλη ποικιλία από ζωντανά δολώµατα που µπορούµε να προµηθευτούµε ανάλογα την τεχνική και το µέρος που θα εξορµήσουµε. Εκτός όµως των γνωστών δολωµάτων όπως µάνα, φαραώ, αµερικάνος κλπ. υπάρχουν και άλλα δολώµατα που πολλές φορές θα αποτελέσουν τον «άσσο» στο µανίκι µας.
ΦΡΕΣΚΑ ∆ΟΛΩΜΑΤΑ
ΚΑΒΟΥΡΙ: Αν βρεθούµε σε µία παραλία και δεν έχουµε δόλωµα, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τα καβουράκια. Σηκώνοντας πέτρες θα βρούµε σίγουρα καβουράκια, τα οποία είναι πρώτης τάξης δόλωµα για τσιπούρες. Ειδικά το διάστηµα της αναπαραγωγής τους, δηλαδή από αρχές φθινοπώρου µέχρι και τέλος του χειµώνα, τους αρέσουν ιδιαίτερα τα τραγανά δολώµατα (όπως και το µύδι, η γυαλιστερή, η πορφύρα, ή ακόµα και ένας αχινός µε ζουµερό περιεχόµενο προστατευµένο από εκατοντάδες αγκάθια, στα οποία θα αναφερθούµε παρακάτω).
Εξάλλου τα γερά σαγόνια τους και οι πολλές σειρές από δυνατά δόντια που διαθέτουν, θρυµµατίζουν εύκολα οτιδήποτε, όσο σκληρό και αν είναι. Όταν πιάσουµε ένα καβουράκι, δεν το δολώνουµε πριν το «επεξεργαστούµε» λίγο. Έτσι, αφαιρούµε πρώτα τη µία δαγκάνα για να µην κόψει το νήµα, αλλά αν θέλουµε να κόψουµε τις δαγκάνες, τις πιάνουµε µε ελαστικό νήµα και ψαρεύουµε κανονικά.
Η τσιπούρα πιασμένη με μεγάλο κομμάτι από άγριο τσουτσούνι παραγουλιασμένο (φαίνεται η επίθεση στον αχινό)
ΜΥΔΙ: Το µύδι δουλεύει πολύ καλά σε λιµάνια όπου υπάρχουν «συστοιχίες» από µύδια κολληµένα στο τσιµέντο. Μπορούµε να δολώσουµε µόνο την ψύχα, αφού περάσουµε πολλά από αυτά σε βελόνα και τυλίξουµε µε νήµα, ή να ανοίξουµε το όστρακο προσεκτικά µε ένα µαχαιράκι, να τοποθετήσουµε το αγκίστρι µας µέσα σε αυτό και να το αφήσουµε να ξανακλείσει. Ανάλογα δολώνονται οι γυαλιστερές, τα κυδώνια κλπ. Όταν ο βυθός είναι γεµάτος από αυτά, η επιτυχία µας είναι δεδοµένη!
ΠΟΡΦΥΡΑ: Η πορφύρα είναι ακαταµάχητο δόλωµα το χειµώνα, αφού η βλέννα της αποκτά δυνατό άρωµα και η κόκκινη χρωστική της αυξάνεται και γίνεται πιο έντονη, µαλαγρώνοντας το νερό µε οσµές και χρώµατα.
Τη σπάµε και τη βγάζουµε προσεκτικά από το κέλυφός της, αφαιρώντας το «µάτι» (το σκληρό κεράτινο υλικό που βλέπουµε µέσα στο όστρακο και καλύπτει τη σάρκα του) µε ένα µαχαιράκι. Το απολύτως ωφέλιµο τµήµα της βρίσκεται πίσω από τη λευκή σάρκα της, είναι µαύρο και µαλακό, και δεν πρέπει να το χαλάσουµε, αφού εκεί πρέπει να βγει η ακίδα του αγκιστριού µας.
ΜΟΝΟΔΟΛΙ: Άλλα δολώµατα κατάλληλα για casting, πιο σπάνια όµως, είναι το άγριο τσουτσούνι το οποίο παραγουλιάζουµε προσεκτικά για να µην κοµπιάσει και να γίνει πολύ λεπτό και σκληρό. Το κόβουµε µε ψαλιδάκι ή ακόµα και µε το δάχτυλό µας, και θα µας δώσει κυρίως τσιπούρες, σπανίως και καµία µουρµούρα ή σαργό. Για τα µικρά, παραµένει «απαγορευµένος καρπός».
ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ: Ακόµα, -αν και δυσεύρετα- είναι πολύ αποτελεσµατικά τα σκουλήκια ιωδίου και τα άγρια κόκκινα, τα οποία τα µεν πρώτα είναι πολύ µαλακά και θέλουν µεγάλη προσοχή και φροντίδα στη δόλωσή τους, ενώ τα δεύτερα µοιάζουν πολύ µε το θηκαρίσιο αλλά σε κόκκινο χρώµα και προτείνονται για πιο «ντελικάτες» αρµατωσιές και διακριτικές παρουσιάσεις.
Το θηκαρίσιο (µαύρο σκουλήκι) µπορεί να δολωθεί ολόκληρο µαζί µε το θηκάρι του, αποτρέποντας τα φιλόδοξα µικρόψαρα από την καταστροφική τους αποστολή.
ΣΚΑΡΤΣΙΝΙ: Τέλος, ας µην ξεχνάµε τα σκαρτσίνια, τα οποία αποτελούν διαχρονικό και ακαταµάχητο δόλωµα για πολλά ψάρια, προεξέχουσας της µουρµούρας και της τσιπούρας.
ΝΩΠΑ ∆ΟΛΩΜΑΤΑ
ΣΑΡΔΕΛΑ: Στην περίπτωση που δε βρούµε ζωντανά δολώµατα, µία «νωπή» λύση είναι η σαρδέλα, την οποία δολώνουµε µε δύο αγκίστρια, είτε σταθερά, είτε το πρώτο σταθερό και το δεύτερο συρόµενο.
Η σαρδέλα δολώνεται µε πολλούς τρόπους:
– όπως είναι απλά ανοίγοντας τη σάρκα σύριζα στο κόκαλο,
– ανοίγοντας τη σάρκα, γυρίζοντας το µέσα έξω και δένοντας (και στις δύο περιπτώσεις στερεώνουµε µε νήµα), ή ακόµα,
– χωρίς το κεφάλι, σε τάκους (για διπλάρια, τριπλάρια κλπ.), φιλέτα κοκ.
ΓΑΡΙΔΑ: Να µην ξεχάσουµε και τη διαχρονική γαρίδα, την οποία δολώνουµε όπως είναι, περνώντας το αγκίστρι από την ουρά προς το κεφάλι.
ΜΑΛΑΓΡΩΜΑ
Σε περίπτωση που χρησιµοποιήσουµε µύδια, µπορούµε να σπάσουµε µερικά και να µαλαγρώσουµε τον τόπο που θα ψαρέψουµε, ενώ στην περίπτωση της σαρδέλας και της γαρίδας να «εµπλουτίσουµε» το νερό µε κεφάλια και εντόσθια από αυτές.