Πιστεύω πως όλοι µας λίγο-πολύ έχει τύχει να ακούσουµε ή να συµµετέχουµε σε συζητήσεις πάνω στο θέµα των φρένων μηχανισμού. Ένας λέει «έχω τα φρένα μηχανισμού πάντα ανοιχτά», ενώ κάποιος άλλος υποστηρίζει ότι πρέπει να είναι πάντα κλειστά. Εντάξει, δηµοκρατία έχουµε και ο καθένας µπορεί να εκφράζει την άποψή του ελεύθερα.
Οι πιο πολλοί όµως αναφέρονται στις πεποιθήσεις τους αναφορικά µε τα φρένα μηχανισμού, χωρίς να δικαιολογούν τις απόψεις τους σε σχέση µε το είδος ψαρέµατος που κάνουν, και τη σκοπιµότητα των ανοικτών ή κλειστών φρένων στο συγκεκριµένο ψάρεµα.
Εγώ, κατά την ταπεινή µου γνώµη, λέω ναι στα φρένα, αλλά µε µία διευκρίνιση: τα φρένα τα δουλεύουµε κυρίως για την ασφάλεια του εξοπλισµού. Όταν λέµε εξοπλισµό, αναφέροµαι φυσικά σε ότι συµµετέχει στο ψάρεµα και χωρίζει (ή αν προτιµάτε ενώνει) τον ψαρά µε το ψάρι. Καλάµι, µάνα, αρµατωσιά, παράµαλλα, αγκίστρια. Όλα αυτά, σαν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο αποτελούν τον εξοπλισµό µας. Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα µε τη σειρά, για να δούµε που και πότε χρειάζονται πραγµατικά τα φρένα.
Τα φρένα μηχανισμού στο Casting
Ας κάνουµε αρχή µε το casting. Τα συνήθη θηράµατα της τεχνικής δεν είναι «τέρατα». Τα ψάρια-τέρατα τα οποία χρειάζονται µπόλικα φρένα (τούνες, µεγάλα µαγιάτικα, θηριώδεις σφυρίδες) δε µε απασχολούν, γιατί απλά εκεί που ψαρεύω και µε τα δολώµατα που χρησιµοποιώ δε στοχεύω σε τέτοια ψάρια, ούτε και υπάρχει ποτέ περίπτωση κάποιο από αυτά να επισκεφθεί τον ακροβάτη µου ή το φιλετάκι µάνας. Εξάλλου, όταν ψαρεύεις µε 0,16 παράµαλλο, ότι φρένα και να έχει ένα µηχανάκι, όση εµπειρία και αν διαθέτεις, τέτοιο ψάρι δεν κρατιέται. Τα φρένα λοιπόν τα έχουµε σαν ασφάλεια, για την προστασία του συνόλου του εξοπλισµού. Ψαρεύοντας πχ. για µουρµούρες, µπορεί να µας βρει µια µεγάλη τσιπούρα, ένα καλό λαβράκι ή ακόµη κι ένας µεγάλος σαργός. Στην περίπτωση αυτή, τα ανοιχτά φρένα θα σώσουν το λεπτό παράµαλλο από το πρώτο βίαιο χτύπηµα. Η συνέχεια, δηλαδή το µάζεµα του ψαριού, είναι δικιά µας ευθύνη αφού τα φρένα έκαναν τη δουλειά τους και προστάτεψαν το παράµαλλο από σπάσιµο. Θα πείτε τώρα, εντάξει, έχουµε πάντα ανοιχτά τα φρένα και έχουµε το κεφάλι µας ήσυχο και τον εξοπλισµό ασφαλή. ∆υστυχώς όµως τα πράγµατα δεν είναι τόσο απλά. Τι εννοώ; Ψαρεύουµε σε µια παραλία µουρµούρες µε καλοσύνη, µέσα η θάλασσα σκέτη αµµούδα, χωρίς σκαλώµατα. Εκεί ΟΚ. Τα φρένα τα έχω πάντα όχι απλώς ανοιχτά, αλλά τελείως λυµένα. Έτσι κι αλλιώς, ούτε σκαλώµατα έχει, ούτε αέρα, οπότε κανένα πρόβληµα. Αλλά σε µια συζήτηση µε ένα φίλο, µου λέει, «εντάξει, ανοιχτά τα φρένα στη µουρµούρα, αλλά αν πέσει µια τσιπούρα πρέπει να συναντήσει αντίσταση για να καρφωθεί το αγκίστρι στο σκληρό της καπάνι». Αυτό είναι µεγάλο λάθος. Φανταστείτε τι αντίσταση προβάλλει µέσα στο νερό µια απλωµένη πετονιά 70-80 µέτρων ή παραπάνω και ένα βαρίδι έστω και πενήντα γραµµάρια, και πόση προσπάθεια πρέπει να καταβάλλει το ψάρι για να τα τραβήξει και έπειτα µιλάµε για δεµένα φρένα! Οπότε καταλήγουµε:παραλία, καθαρός βυθός και άπνοια = εντελώς λυµένα φρένα.
Surf Casting
Εύκολη υπόθεση λοιπόν ο εύκολος βυθός και η άπνοια, αλλά τι γίνεται όταν ψαρεύουµε µε κόντρα αέρα και έντονο κυµατισµό; Εκεί το πράγµα αλλάζει τελείως. Τα φρένα είναι αναγκαστικά πιο σφιχτά, ειδικά αν χρειάζεται και βαρίδι άγκυρα για να σταθεί η αρµατωσιά στο βυθό, και τα καλάµια στήνονται όσο το δυνατόν πιο όρθια για να µη µπλέκουν φύκια και διάφορες σαβούρες πάνω στη µάνα του µηχανισµού. Στην περίπτωση αυτή, τα φρένα ρυθµίζονται αφού ρίξουµε την αρµατωσιά µας στο νερό. Μαζεύουµε τα µπόσικα, «φερµάρει» η άγκυρα και έπειτα λύνουµε σταδιακά τα φρένα, µέχρι να µη µπορεί να φύγει πετονιά από το µηχανισµό εξαιτίας της ορµής του κύµατος. Στη συνέχεια τοποθετούµε πάνω στην πετονιά ένα µανταλάκι κοντά στον κατανεµητή, ώστε όταν χτυπήσει κάποιο ψάρι, να τραβήξει το µανταλάκι και να έχουµε ένδειξη της τσιµπιάς. Έτσι κι αλλιώς δεν κινδυνεύουµε, γιατί εδώ η αρµατωσιά µας, η µάνα που γεµίζει το µηχανισµό, το παράµαλλο και το αγκίστρι, είναι σαφώς πιο µεγάλα σε διατοµή και αντοχή από εκείνα της παραλίας. Ακόµη και αν δεχτούµε ένα πιο βίαιο χτύπηµα από το ψάρι, το όλο σύνολο δεν κινδυνεύει από σπάσιµο. Οπότε και εδώ έχουµε καταλήξει: στο surf casting, τα φρένα ανοιχτά όσο χρειάζεται για να στέκεται η αρµατωσιά µας «φέρµα» στο βυθό. Έτσι κι αλλιώς, σε τέτοιες συνθήκες, όταν τα ψάρια επιτεθούν στο δόλωµα, καρφώνονται πριν καταλάβουν την αντίσταση.
Τα φρένα μηχανισμού στο Rock Fishing
Ερχόµαστε τώρα στα πιο δύσκολα και συγκεκριµένα στο rock fishing. Τα πράγµατα εδώ αλλάζουν δραµατικά. ∆εν ξέρω τι κάνετε εσείς, εγώ πάντως είτε καλό καιρό έχει, είτε κακό, έχω τα φρένα εντελώς κλειστά και τη µάνα του µηχανισµού όσο πιο τεντωµένη γίνεται όταν ψαρεύω από βράχια. Φανταστείτε µια χαλαρή πετονιά να τρίβεται πάνω στα κοφτερά βράχια, έστω και µε λίγο κυµατάκι ή υποθαλάσσιο ρεύµα… Είναι το τελευταίο πράγµα που θέλουµε! Εκτός αυτού, δεν έχουµε πια να κάνουµε ούτε µε µουρµούρες, ούτε µε τσιπούρες. Εδώ, µόλις τα ψάρια νοιώσουν κίνδυνο, τρέχουν να κρυφτούν στις τρύπες των βράχων. Σηκιοί, στήρες, ροφάκια, ακόµα και σαργοί, το πρώτο που θα κάνουν µόλις πιαστούν στο αγκίστρι, είναι να τραβήξουν σε κάποια σχισµή για ασφάλεια. Οπότε εδώ θέλουµε: τα φρένα σφιχτά, απελευθερωτή βαριδιού και τα µάτια στραµµένα πάντα στη µύτη του καλαµιού για να βλέπουµε τις τσιµπιές. Να είστε όλοι καλά και να χαίρεστε το ψάρεµα, για να έχετε «σώας τας φρένας», έστω και χωρίς καθόλου φρένα στο µηχανισµό σας!
Μανταλάκια και η χρήση τους στο ψάρεµά µας
Ένα από τα εξαρτήµατα που υπάρχουν στα σπίτια µας και που µπορεί να χρησιµοποιηθεί και στο ψάρεµά µας είναι το µανταλάκι (αυτό που απλώνουν τη µπουγάδα), το οποίο κάλλιστα µπορεί να µας χρησιµέψει ως ειδοποιητής τσιµπηµάτων. Το πώς, είναι πολύ απλό: µε το που ρίξουµε την αρµατωσιά µας στο νερό και πάρουµε τα µπόσικα της πετονιάς, τοποθετούµε το καλάµι µας στη βάση στήριξης. Εκεί και µε τα φρένα του µηχανισµού ρυθµισµένα στο επιθυµητό για µας σηµείο, τοποθετούµε το µανταλάκι µας πάνω στην πετονιά και όσο γίνεται πιο κοντά στο ρότορα του µηχανισµού. Όταν το ψάρι τσιµπήσει και τραβήξει την πετονιά, το µανταλάκι θα σηκωθεί και εµείς θα το καταλάβουµε εύκολα. Για νυκτερινά ψαρέµατα µπορούµε να τοποθετήσουµε ένα χηµικό φωτάκι στο µανταλάκι µας (sialum).
