Ο φελλός του εγγλέζικου, είναι αυτό το µακρόστενο αντικείµενο που παρακολουθούµε µε θρησκευτική προσήλωση µέσα στη θάλασσα, όσοι ασχολούµαστε µε τις match τεχνικές (εγγλέζικο και µπολονέζ).
Ο φελλός είναι ίσως το βασικότερο και αναντικατάστατο εξάρτηµα στις τεχνικές της παράκτιας αλιείας που τον χρησιµοποιούν, αφού αυτός θα δείξει το τσίµπηµα του ψαριού, και ανάλογα µε το πως βυθίζεται, µπορεί ο ψαράς να καταλάβει αν τα ψάρια είναι πεινασµένα, µίζερα ή πονηρεµένα. Κάποιοι ψαράδες µάλιστα, µε πολλά χιλιόµετρα και «θαλασσοώρες» στο ενεργητικό τους, µπορούν να καταλάβουν ακόµα και τι ψάρι τσιµπάει το δόλωµά τους!
Τα σχήµατα, τα µήκη και οι ποιότητες των εξειδικευµένων για το εγγλέζικο ψάρεµα φελλών, είναι απεριόριστα και µπορούν να καλύψουν κάθε δυνατή συνθήκη και ιδιαιτερότητα που θα συναντήσουµε στο ψάρεµά µας. Εδώ θα προσπαθήσουµε να αποκωδικοποιήσουµε κάποιες παραµέτρους χρήσιµες για την επιλογή του κατάλληλου φελλού.
Σχήµατα & χρήσεις
Ο βασικός σκοπός της χρήσης του φελλού, είναι να γίνονται άµεσα αντιληπτά τα τσιµπήµατα των ψαριών, έτσι ώστε η αντίδραση του ψαρά να είναι ακαριαία. Η αντίσταση του φελλού στο τσίµπηµα, εξαρτάται από το πως είναι ερµατισµένος, ώστε όταν το ζύγισµά του είναι ακριβώς το ενδεδειγµένο, να παρατηρείται βύθιση του φελλού, ενώ σε αντίθετη περίπτωση (σε αρνητικό ζύγισµα του φελλού δηλαδή), ο φελλός κάνει µικρές µετατοπίσεις σε σχέση µε την επιφάνεια της θάλασσας (ανεβοκατεβάσµατα), πριν τελικά να βυθιστεί. Επισηµαίνουµε ότι, µε τη χρήση του φελλού µας δίνεται η δυνατότητα να παρουσιάζουµε το δόλωµα στο επιθυµητό βάθος. Εδώ θα πρέπει να δώσουµε σηµασία στο µέγεθος του φελλού, το οποίο πολλές φορές εξαρτάται από το βάθος που θέλουµε να ψαρέψουµε και την ύπαρξη ή µη υποθαλάσσιων ρευµάτων, τα οποία αντιµετωπίζονται µε το κατάλληλο ζύγισµα και ερµάτισµα του φελλού. Έτσι, όσο µεγαλύτερο είναι το βάθος -και πάντα σε συνδυασµό µε την ύπαρξη ρευµάτων-, τόσο µεγαλύτερο βάρος ερµατίσµατος πρέπει να έχει ο φελλός, και µάλιστα η κατανοµή του έρµατος να είναι τέτοια, ώστε να αντιµετωπίζεται η ύπαρξη των υποθαλάσσιων ρευµάτων, το δόλωµά µας να φθάνει στο επιθυµητό βάθος σε αναλογικά µικρότερο χρόνο, και να παραµένει εκεί.
Για την παράκτια ερασιτεχνική αλιεία, οι εξειδικευµένες στον τοµέα κατασκευάστριες εταιρείες προσφέρουν µια πλούσια γκάµα φελλών, ώστε να καλύπτουν όλες τις ανάγκες, ακόµα και του πιο απαιτητικού ψαρά. Οι κατηγορίες των φελλών είναι συγκεκριµένες, όπως:
• Φελλοί σταθεροί
• Φελλοί συρόµενοι
• Φελλοί Αγγλικού τύπου
• Φελλοί ερµατισµένοι
Οι φελλοί που χρησιµοποιούνται στην εγγλέζικη τεχνική, είναι στην πλειοψηφία τους συρόµενοι, δηλαδή έχουν ένα κρίκο απ’ όπου συνδέονται σε παραµάνα περασµένη στην πετονιά, και µπορούν είτε να σύρονται κατά µήκος της, είτε να παραµένουν σταθεροί µε τα ανάλογα στοπ. Χαρακτηριστικό των φελλών αυτού του τύπου, είναι ότι ο κρίκος που περνά η πετονιά βρίσκεται στο κάτω µέρος τους και συνήθως είναι περιστρεφόµενος κατά 360ο, στη διάρκεια δε του ψαρέµατος, είναι πάντα βυθισµένος µέσα στο νερό.
Οι φελλοί αυτοί ονοµάζονται waggler, και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Straight wagglers, οι οποίοι είναι κυλινδρικοί, «σωληνοειδείς» φελλοί, χρησιµοποιούνται συνήθως για ψάρεµα κοντινών αποστάσεων και συνδυάζονται µε αρµατωσιές σχετικά µικρού µήκους. Μια ιδιαιτερότητά τους είναι η χρήση του O.R. (δακτυλίδι κυλινδρικού σώµατος) που τοποθετείται στον αυτοφερόµενο εσωτερικό ερµατισµό του φελλού, µε σκοπό την πλήρη στεγανοποίησή του.
Bodied wagglers, δηλαδή wagglers µε «σώµα». Οι συγκεκριµένοι φελλοί χρησιµοποιούνται για µακρινά πετάγµατα, και το έρµα που προστίθεται στην αρµατωσιά εξαρτάται από τις προδιαγραφές του φελλού. Το σώµα τους κατασκευάζεται συνήθως από πολυουρεθάνη ή ξύλο balsa, µε προτίµηση στην πολυουρεθάνη λόγω οµοιοµορφίας ειδικού βάρους και µη απορροφητικότητας νερού (ως φυσικό προϊόν, η balsa παρουσιάζει µερική ανοµοιοµορφία ειδικού βάρους). Όσον αφορά στην κεραία του φελλού, κυρίαρχη πρώτη ύλη είναι το φτερό παγωνιού. Τα προτερήµατά του σε σχέση µε άλλα υλικά (όπως συµπαγής multi color κεραία από ίνες γυαλιού, διαφανές σωληνάκι κλπ.) είναι πολλά : είναι αδιάβροχο, παρουσιάζει µεγάλες αντοχές στα χτυπήµατα, εµφανίζει ευαισθησία στα τσιµπήµατα, είναι πολύ ελαφρύ (χαµηλού ειδικού βάρους) και αθόρυβο στην επαφή του µε το νερό. Όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά που το καθιστούν το ιδανικότερο υλικό.
Οι φελλοί που κυκλοφορούν στην αγορά, είναι εφοδιασµένοι µε κεραία απλού τύπου. Αναλόγως των περιπτώσεων και των καιρικών συνθηκών που πρέπει να αντιµετωπίσουµε, είναι δυνατόν να αντικατασταθούν µε κεραίες κατευθύνσεως. Σε συνάρτηση µε τις καιρικές συνθήκες και το βάθος του σηµείου όπου ψαρεύουµε, ο ερµατισµός στην αρµατωσιά κυµαίνεται µεταξύ ενός και τριών γραµµαρίων.
Χαρακτηριστικά των waggler
Πως θα διαβάσουµε το φελλό; Στο σώµα του φελλού, αναγράφονται από τις κατασκευάστριες εταιρείες οι προδιαγραφές του, οι οποίες είναι συνήθως δύο αριθµοί. Π.χ. 5+1, που σηµαίνει ότι το ενσωµατωµένο έρµα του φελλού είναι 5 γρ. και ο επιτρεπόµενος πρόσθετος ερµατισµός είναι 1 γρ., σε σχιστά µολυβάκια τα οποία κατανέµονται πάνω στη µάνα του µηχανισµού και το παράµαλλο, και σε διάταξη-αποστάσεις που υπαγορεύονται από τις εκάστοτε ανάγκες των ψαρεµάτων µας.
Τα υπόλοιπα είδη
• Μια κατηγορία φελλών που δε πολυχρησιµοποιείται από τους Έλληνες ψαράδες είναι οι “stick”. Φελλοί µακρόστενοι, µε µικρή ανάποδη κωνικότητα (ο φελλός φαρδαίνει στο πάνω µέρος). ∆εν έχουν κρίκο στο κάτω µέρος για να περνά η πετονιά και συνδέονται στην µάνα µε σιλικονούχα σωληνάκια στο πάνω και στο κάτω µέρος, περίπου όπως οι φελλοί του µπολονέζ. ∆ε διαθέτουν ενσωµατωµένο βάρος, δηλαδή είναι αµολύβωτοι όπως συνηθίζουµε να λέµε. Χρησιµοποιούνται συνήθως όταν υπάρχει έντονο και επιφανειακό ρεύµα, µε αρκετά µεγάλο ερµάτισµα (της τάξης των 4 γραµµαρίων και άνω). Λόγω έλλειψης κρίκου, χρησιµοποιούνται σε σταθερές αρµατωσιές, οπότε µπορούµε να ψαρέψουµε µε αυτούς σε βάθος περίπου ίσο µε το µήκος του καλαµιού µας.
• Υπάρχουν όµως και αµολύβωτοι straight φελλοί, οι οποίοι δεν έχουν αυτοφερόµενο βάρος, και πάνω στο σώµα του φελλού αναφέρεται µόνο το βάρος ερµατίσµατος. Το συγκεκριµένο είδος συνηθίζω να το χρησιµοποιώ σε περιπτώσεις έντονου υποθαλάσσιου ρεύµατος σε συνδυασµό µε αντίθετο επιφανειακό, και προορίζεται µόνο για κοντινές βολές. Στην πλειονότητα των ψαρεµάτων µου κάτω από νορµάλ καιρικές συνθήκες, χρησιµοποιώ straight φελλούς. Είναι αρκετά ευαίσθητοι στα τσιµπήµατα, µε µικρή µάζα, λόγω σχήµατος δεν παρασύρονται πολύ από το ρεύµα και έχουν ικανοποιητική βολή σε µικρές και µεσαίες αποστάσεις, όταν έχουµε τον αέρα στην πλάτη µας. Τα ερµατίσµατά τους διαφοροποιούνται ανάλογα µε το βάθος και την απόσταση που θέλω να ψαρέψω.
• Όταν έχω αέρα κόντρα ή πλαΐνό, χρησιµοποιώ bodied φελλούς. Είναι πολύ πιο σταθεροί στη βολή και µε µεγαλύτερη ακρίβεια από τους straight. Τους χρησιµοποιώ επίσης όταν θέλω να ψαρέψω σε απόσταση. Γενικά προτιµώ να µη χρησιµοποιώ bodied φελλούς µε αποσπώµενες ροδέλες, γιατί όταν αρχίζω και αφαιρώ ροδέλες για να µεγαλώσω το ερµάτισµα, ο φελλός χάνει αρκετά σε απόσταση και ακρίβεια βολής. Έτσι, αν τελικά χρησιµοποιήσω φελλό µε σώµα, επιλέγω αυτούς που διαθέτουν σταθερό, ενσωµατωµένο ερµάτισµα.
• Μια ειδική κατηγορία είναι ακόµα και οι φελλοί-µαλαγρωτές. Τους χρησιµοποιώ για µακρινές βολές, σε περιπτώσεις που δε µπορεί η σφεντόνα µου να πετάξει το µπικατίνι µακριά. Είναι πολύ αποδοτικοί σε ξέρες που έχουν απόσταση γύρω στα 30-35 µέτρα από την ακτή και φιλοξενούν πολλούς σαργούς.
• Τέλος, υπάρχουν και εξειδικευµένοι σε σχήµατα και βάρη φελλοί για το εγγλέζικο ψάρεµα, µε σκοπό να καλύψουν κάθε ιδιαίτερη συνθήκη ή απαίτηση του ψαρέµατος. Αυτοί έχουν σχήµατα µπάλας, σταγόνας, µε στέλεχος ή χωρίς. Χρησιµοποιούνται σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, όπως έντονο κυµατισµό µε αφρουδιά (για µελανούρια κυρίως), σε ρεύµατα τύπου δίνης κλπ.
Σε επόµενο άρθρο θα µιλήσουµε για τις αρµατωσιές που ταιριάζουν σε κάθε είδος φελλού.