Μελανούρια με LRF Φθινόπωρο – Χειμώνα!
Στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, το ψάρεμα με καλάμι για εμάς στην Κάλυμνο ήταν κάτι το άγνωστο. Όποιος είχε στην κατοχή του καλάμι με μηχανισμό, ήταν κάποιος «από την Αθήνα» ή τελοσπάντων κάποιος εντελώς πωρωμένος, τον οποίο την ίδια στιγμή ζηλεύαμε και λοιδορούσαμε.
Από τη μια ήταν τα οικονομικά πολύ πενιχρά και από την άλλη ήταν η ίδια εποχή που το να φοράς βατραχοπέδιλα σε έκανε να φαίνεσαι δειλός, γιατί τα «καλυμνάκια» στις βουτιές τους το είχαν καύχημα ότι μπορούν να «πατώνουν» στα βαθύτερα μέρη, ούτε καν με μάσκα, έτσι ελεύθερη κατάδυση με μια αναπνοή! Όπως έκαναν οι πρόγονοί τους οι σφουγγαράδες, οι «γυμνίτες» που δεν είχαν παρά μια μεγάλη πέτρα για βαρίδι (σκανταλόπετρα) όλο και όλο εφόδιο για τη βουτιά τους… Το να έχεις λοιπόν καλάμι στο ψάρεμα, το βλέπαμε σαν μια τεράστια και μάλλον άχρηστη πολυτέλεια.
Και τώρα που το σκέφτομαι, τι το θέλαμε το καλάμι; Τους κυνηγούς στην εποχή τους με μια καρούλα τους παλεύαμε, πιάναμε πρώτα ζαργάνες με τη βοήθεια μιας μπομπάρδας, τις δολώναμε, τις ρίχναμε και ελέγχοντας την αρματωσιά μας με το χέρι βγαίναν οι κυνηγοί. Τα καλαμάρια; Με καρούλες, πάλι στο χέρι. Τσιπούρες; Πεταχτάρια με μονάγκιστρα. Κεφάλια; Πάλι καρούλα με πολυάγκιστρο και ψωμί ή μπάλες ζύμης. Το σκέφτομαι και γελάω και με πιάνει μια μεγάλη νοσταλγία: αχ και να είχα το ’90 τα εργαλεία του spinning που έχω τώρα! Να μπορούσα να μεταφερθώ για μια βδομάδα στο παρελθόν με το σημερινό εξοπλισμό μου. Είμαι σίγουρος ότι δεν είμαι ο μόνος που σκέφτεται αυτό το πράγμα…
Τεχνική απλότητα – Αλλοτινές εποχές
Ο χρόνος πίσω δε γυρνά. Μας προικίζει όμως με αναμνήσεις, όμορφες και άσχημες, και αν είμαστε τυχεροί και άξιοι, μας προικίζει και με σοφία. Δε μπορώ να ξεκινήσω να γράψω κάτι για τα μελανούρια, δίχως να μεταφερθώ νοερά σε εκείνη την ευλογημένη εποχή. Ίσως ο αριθμός των ψαριών –μιλάμε για πολλά μελανούρια στο λιμάνι- να καθόριζε και την απλότητα της μεθόδου. Την ίδια στιγμή όμως, αυτή η μέθοδος δε θέριζε τα πάντα, ήταν επιλεκτική, ήμασταν και εμείς επιλεκτικοί και δεν κάναμε ζημιά στα μικρότερα ψάρια, στόχος μας ήταν τα «καλά» μελανούρια. Θυμάμαι πόσα βάζαμε σε κουβά (τα μικρά) και τα ρίχναμε πίσω αργότερα (δεν τα ρίχναμε την ίδια στιγμή που τα βγάζαμε, γιατί όπως έλεγε ο θείος μου και εγώ θα καταλάβαινα πολύ αργότερα, θα «σπούσαμε το κοπάδι»). Θα πάμε και σε αυτά, πάμε τώρα στη μέθοδο.
Πρώτα το δόλωμα
Ζύμη βέβαια με συστατικά το αλεύρι, βούτυρο και τυρί ροκφόρ. Σημαντικό ήταν να μη μπει στο μείγμα ούτε μια σταγόνα νερό. Στην αρχή, όταν το πλάθαμε γινόταν σα σκόνη, όταν όμως οι αναλογίες ήταν σωστές (για κάθε κιλό και κάτι αλεύρι μιάμιση περίπου πλάκα βούτυρο και ένα τέταρτο τυρί ροκφόρ), όταν πίεζες αυτήν τη σκόνη γινόταν μπάλα, και όταν αργότερα την έπλαθες πάνω στη σαλαγκιά, μόλις ερχόταν σε επαφή με το θαλασσινό μερό ναι μεν πάσμωνε λιγάκι χάνοντας κάποια κομματάκια, αλλά το υπόλοιπο γινόταν σκληρό «τόσο όσο».
Πάνω στην καρούλα μας είχαμε 30άρα (εμείς οι μικροί 35άρα) πετονιά, την οποία για να αγοράσουμε έπρεπε κάποιο θέλημα να κάνουμε και να μαζέψουμε μόνοι μας τα χρήματα. Η αρματωσιά, ότι απλούστερο υπάρχει. Μια πολύ μικρή σαλαγκιά στο τέλος και αυτό είναι όλο.
Θυμάμαι πηγαίναμε στο κατάστημα «ψαρικών» και ζητούσαμε σαλαγκιές «της μύγας», τόσο μικρές όσο το νύχι του μικρού μας δαχτύλου. Παίρναμε καμιά φορά και μικρά δαγκωτά βαριδάκια, γιατί όταν είχε γόπες ή μουσμούλια όπως τα λέγαμε (ένα σύννεφο μαζευόταν κάθε φορά), το έτρωγαν πριν κατέβει λιγάκι στα μεγαλύτερα που ήταν πιο βαθιά.
Ανεβαίναμε στο μώλο, παίρναμε ο καθένας από μια μπάλα ζύμη και κουβεντιάζοντας ρίχναμε πρακτικά κάτω από τα πόδια μας (πόσο μακριά να πάει με το χέρι μια τέτοια βολή;…). Βαθύ λιμάνι, μόλις πήγαινε το «μπαλάκι» μας στα μεσόνερα παίρναμε τα τσιμπήματα, αφήναμε να το «πάρει καλά» (το μελανούρι τραβούσε με βία) και έπειτα καρφώναμε.
Το μελανούρι φροντίζαμε πάντα να το ξαγκιστρώνουμε με μια πετσέτα και να μην αγγίξουμε τη ζύμη με χέρια που προηγουμένως είχαν πιάσει το ψάρι (δεν ξέραμε τότε για ορμόνες φόβου και χημική επικοινωνία, ξέραμε όμως εμπειρικά τι να κάνουμε). Περιττό να πω ότι τα ψάρια που βγάζαμε ήταν πολλά και καλά. Ειδικά από Ιούλιο μέχρι τέλη Αυγούστου, τα μελανούρια ήταν επιθετικά και μεγάλα, και το ψάρεμά τους ήταν σχεδόν πάντα επιτυχημένο, σε κάθε συνθήκη, ακόμα και με άπνοια.
Πολλές φορές βγάζαμε και μεγάλους σαργούς και τσιπούρες, ενώ όταν αυτά τα ψάρια δεν υπήρχαν, το ρίχναμε στις γόπες εντελώς αφρωτά, κάτι «καλαμόγοπες» τέρατα που είχαν πολύ γούστο, ειδικά για εμάς τους μικρότερους.
Τι να πρωτοθυμηθώ εκεί με τον ξάδερφό μου τον Κώστα, τον πατέρα μου, το θείο μου το Θωρή και το Γιάννη, περνούσα πάντα με μια μικρή παράκαμψη από τον περίβολο του ναού του Αγίου Νικόλα, εκεί κοντά στο τελωνείο, και έκανα το σταυρό μου –με παιδική αφέλεια, αλλά με αγνότητα που πλέον έχω χάσει- και παρακαλούσα τον Άγιο των ναυτικών και των σφουγγαράδων παππούδων μου, να με βοηθήσει να πιάσω ψάρια… Συγκινούμαι τόσο με αυτά, είμαι σίγουρος πολλοί και από εσάς θα έχουν τέτοιες ιστορίες και θυμούνται, να λένε και να γλυκαίνει η ψυχή τους…
Το μελανούρι χαρακτηριστικά και συνήθειες
Ζώα > Χορδωτά > Ακτινοπτερύγιοι > Περκόμορφα > Σπαρίδες > Oblada Melanura, αν θέλουμε να ξεκινήσουμε την επιστημονική κατάταξη σχετικά με το μελανούρι μας.
Την ονομασία του, που δόθηκε το 1758 από τον γνωστό βιολόγο Λινναίο (υπήρξε και η ονομασία Sparus Melanurus), την οφείλει στο χαρακτηριστικό μαύρο στίγμα στη βάση της ουράς («μέλας» (μαύρος) + «ουρά»). Τα μελανούρια είναι παμφάγα, μα κυρίως τρέφονται με γόνο ψαριών, ασπόνδυλα, κρουστοφόρα και ζωοπλαγκτόν, ενώ μετακινούνται αρκετά, ειδικά τους θερμούς μήνες, προκειμένου να βρουν την τροφή τους. Σε ανέχεια θα τραφούν και με βλάστηση, επιλεκτικά. Τα συναντάμε κοντά στην ακτογραμμή, κυρίως σε κοπάδια με βάση τον κανόνα: όσο μικρότερα μεγέθη, τόσο μεγαλύτερο το κοπάδι. Επίσης τα πολύ μεγάλα του είδους τα συναντάμε και μοναχικά ή σε πολύ μικρές ομάδες. Το ψάρι αυτό το βρίσκουμε στη Μαύρη Θάλασσα, σε όλες τις ακτές τις Μεσογείου και εξαπλώνεται σε όλη την ακτή της Δυτικής Αφρικής, του Ατλαντικού μέχρι το ύψος και της Ανγκόλας.
Μιλώντας για μεγέθη, το μελανούρι λέγεται πως φτάνει σε μήκος τα 37 εκατοστά. Αποκτά σεξουαλική ωριμότητα περίπου στο μέγεθος των 17 εκατοστών, και αυτό θα έλεγα, είναι και ο δείκτης για το πότε κρατάμε ένα μελανούρι και πότε θεωρείται μικρό και πρέπει να απελευθερωθεί.
Κρατώντας μελανούρι κάτω από 17 εκατοστά, το «καταδικάζουμε» να μην έχει αναπαραχθεί ούτε μία φορά. Στην ουσία έτσι υποθηκεύουμε κάτι παραπάνω από ένα ψάρι, μια πιθανή γενιά. Οπότε προσοχή και σύνεση. Τα μελανούρια είναι κατά βάση γονοχωριστικό είδος, που σημαίνει ότι δεν αλλάζουν φύλο κατά τη διάρκεια της ζωής τους, όπως τόσα άλλα ψάρια, όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπου έχουν μελετηθεί πρωτόγυνα ερμαφρόδιτα άτομα, δηλαδή μελανούρια τα οποία από θηλυκά έχουν γίνει στην πορεία της ζωής τους αρσενικά.
Ως κανόνα, ας θυμόμαστε πως τα μεγάλα μελανούρια είναι κατά κανόνα θηλυκά. Από το 1964 οργανώθηκε και είναι σε ενέργεια η λεγόμενη «Κόκκινη Λίστα» της Διεθνούς Ενώσεως για τα Απειλούμενα Είδη (ΙUCN). Eίναι μια παγκοσμίως σεβαστή πηγή, όπου συγκεντρώνεται η γνώση μας για το ποια είδη θεωρούνται απειλούμενα, σε μια κλίμακα που ξεκινά από το είδος δίχως υπάρχουσες πληροφορίες, και προχωράει μέχρι τα απειλούμενα και αυτά που θεωρούνται υπό εξαφάνιση.
Σύμφωνα με αυτήν την λίστα, το μελανούρι δεν είναι στα άμεσα απειλούμενα (το ίδιο μας λέει με παραπομπή στο ΙUCN η Fishbase).
Πιο συγκεκριμένα ανήκει στα «ελαχίστης ανησυχίας» (least concern) είδη ως προς την ευαλωτότητά τους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κάποια ανακούφιση και να μας κάνει να κυνηγήσουμε το συγκεκριμένο ψάρι με κάπως λιγότερες «τύψεις».
Στην πραγματικότητα όμως, πρέπει να έχουμε στο νου μας το εξής: αν το εξετάσουμε στοχευμένα, οι μελέτες για το συγκεκριμένο ψάρι είναι αρκετά λίγες και παλιές. Επίσης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση τα βιβλιογραφικά δεδομένα να συμπλέουν με τις παρατηρήσεις μας στο πεδίο.
Η δική μου άποψη είναι πως ναι μεν τα μελανούρια δεν κινδυνεύουν άμεσα, αλλά πέρα από κάθε αμφιβολία δε μπορούν να συγκριθούν με τίποτα με αυτό που ίσχυε πριν δέκα ή ακόμα και πριν πέντε χρόνια. Όπως και κάθε άλλο πλάσμα της θάλασσας, έτσι και αυτά δέχονται τρομερές πιέσεις από την περιβαλλοντική επιβάρυνση και την εντατική αλιεία. Στην Κάλυμνο πλέον δεν υπάρχει αυτή η αφθονία σε μελανούρια, αυτή που περιέγραψα και ανήκει στο μακρινό ’90.
Τα ψάρια πλέον είναι πολύ λιγότερα και πολύ πιο απαιτητικά στο ψάρεμά τους. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να το καταλάβει μόνο όποιος έχει ψαρέψει το συγκεκριμένο είδος στον ίδιο τόπο και σε μεγάλο εύρος χρόνου. Η δική μας υποχρέωση στο σήμερα, είναι απλή: ας κρατάμε λελογισμένα λίγα ψάρια ως πραγματικοί ερασιτέχνες, ψάρια που σε κάθε περίπτωση είναι μεγαλύτερα του μεγέθους αναπαραγωγικής ωριμότητας, δηλαδή μεγαλύτερα από 17 εκατοστά.
Οι τόποι και οι τρόποι
Τα μελανούρια στη δική μου συνείδηση, αλλά όπως το βλέπω και με βάση την εμπειρία άλλων ψαράδων, είναι συνυφασμένα κυρίως με τους θερμότερους μήνες του χρόνου, ειδικά με την περίοδο αναπαραγωγής τους από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, αλλά και μέσα σε όλο το καλοκαίρι.
Έμελλε να ασχοληθώ εντατικά με το LRF για να τα προσεγγίσω ως ένα φθινοπωρινό και χειμωνιάτικο αλίευμα, που μάλιστα τους ψυχρότερους μήνες έφτανε σε εντυπωσιακά μεγέθη, τα οποία δεν έβρισκα άλλοτε. Έχω περάσει χειμωνιάτικα πρωινά με μπόρες ή πολύ κρύο ψαρεύοντας μαχητικότατα μελανούρια που πολλές φορές πλησίαζαν το «όριο» μεγέθους, το οποίο βιβλιογραφικά ορίζεται στα 37 εκατοστά. Ένα από αυτά το παραθέτω σε φωτογραφία αυτού του άρθρου, πιασμένο με LRF σε πλανάκι 7γρ.
Από την εμπειρία μου στην Κάλυμνο, το μελανούρι αγαπάει πολύ τα ρέματα. Όταν το μικρό μπαλάκι ζύμης άρχιζε εκεί στα μεσόνερα να παρασύρεται από ρέμα, τού αφήναμε μπόσικα να φύγει μακριά, δεν το ζορίζαμε να μένει κοντά μας. Εκεί πάνω χτυπούσαν. Το θέμα «ρέματα» στο LRF για μελανούρια, είναι κατά την άποψή μου το σημαντικότερο σημείο για το συγκεκριμένο ψάρεμα. Παραδόξως δεν ψαρεύω μελανούρια τους κρύους μήνες του χρόνου σε λιμάνια, αλλά σε κάβους μακριά από τον «πολιτισμό». Μπορώ λοιπόν για αυτούς να μιλήσω.
Eίμαι από αυτούς τους ψαράδες που απεχθάνονται στο στατικό ψάρεμα. Το μελανούρι με απίκο και σε αφρουδιά αγαπάει το πάσμωμα σε ένα σημείο και οι επιτυχίες στο είδος του είναι αρκετές με αυτήν την τεχνική. Προσεγγίζω τον ένα κάβο μετά τον άλλο και κάνω λίγες βολές σε επιλεγμένα σημεία, μέχρι να πάω στο επόμενο. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η μέθοδος μού έχει δείξει ότι δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα κάποιες άλλες. Στο μεταίχμιο… Για να γίνουν όμως οι επιλεγμένες βολές εκεί στην άκρη του κάβου, στον τελευταίο βράχο άκρη άκρη, πρέπει να βρω τα ρέματα. Και τα ρέματα είναι ύπουλο πράγμα. Γιατί μπορεί να φυσάει από βόρεια κι όμως τα ρέματα να έχουν κατεύθυνση μέσα στο νερό ακόμα και αντίθετη από το κύμα και τον άνεμο.
Μπορεί να κάνουν δίνες κάτω από τα πόδια σου ή πιο μέσα, να είναι πιο δυνατά ή πιο αργά λίγα μέτρα παραπέρα, ή εκεί που δεν τα φτάνει η βολή σου, ενώ ορισμένες φορές να είναι τόσο ορατά και ξεκάθαρα, κάνοντάς σε να πιστεύεις πως ένα ολόκληρο ποτάμι κυλάει με ορμή μέσα στο ίδιο το νερό… Υπάρχουν σημάδια στην επιφάνεια που μας μιλούν για τα ρέματα της περιοχής. Αν προσέξουμε την επιφάνεια της θάλασσας σε σχέση με την μορφολογία των ακτών, θα καταλάβουμε.
Αν δεν στείλουμε όμως εκεί τα εργαλεία μας, δε μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Θα ήθελα να σας πως τα «κόλπα», μα πιστεύω ειλικρινά πως μόνο η γνώση του κάθε τόπου ξεχωριστά μπορεί να μας δείξει με σιγουριά τα ρέματα σε κάθε καιρό. Αν πάμε σε έναν βαθύ κάβο, και στις πρώτες μας βολές με τα πλανάκια ή τις μικρές σιλικόνες μας «πιάσουμε» το ρέμα και κάνουμε εκεί μέσα τις ανακτήσεις μας, το ψάρι που κρατάει ο τόπος, ειδικά το μελανούρι ή τον καλό σαργό, θα μας το δώσει οπωσδήποτε.
Αν έχουμε την ατυχία να κάνουμε πολλές βολές μέχρι να βρούμε το ρέμα, οι πιθανότητές μας μειώνονται δραματικά.
Πώς καταλαβαίνουμε το ρέμα;
Με όλες τις αισθήσεις το καλαμιού μας! Στο ρέμα τα τεχνητά βρίσκουν κόντρα και «παίζουν» από μόνα τους εντονότερα, με μια απλή ανάκτηση τα νιώθουμε να κολυμπούν δυνατά, ενώ αν είναι πλανάκια, από το ένα jerk στο άλλο το πλανάκι είναι σαν να τρέχει μακριά με ταχύτητα λες και κάτι το έχει αρπάξει… Κόντρα στο ρέμα, έχω πάρει τα καλύτερα μελανούρια σε κάβους το χειμώνα με ήπιες ανακτήσεις.
Προσοχή! Όχι κόντρα στον άνεμο ή στο κύμα, δεν εννοώ αυτό. Σκεφτείτε το ρέμα, σκεφτείτε το νερό να ρέει μέσα στο νερό, εκεί όπου ο θηρευτής έχει το πλεονέκτημα και το θήραμα μοιάζει πιο ευάλωτο από ποτέ! Βρείτε σε πιο κομμάτι τη υδάτινης στήλης παίζουν τα καλύτερα ρέματα και μείνετε εκεί… Τα ρέματα δημιουργούνται από ένα συνδυασμό ανέμου, κυματισμού, παλίρροιας και μορφολογίας της ακτής. Το χειμώνα, όταν οι συνθήκες είναι πιο δύσκολες, θα πρέπει να μάθουμε πώς να κάνουμε τα ρέματα σύμμαχό μας.
Σε μέρες δίχως ιδιαίτερη κινητικότητα ρεμάτων και γενικότερα σε πολύ καλές καιρικές συνθήκες, τα μεγάλα μελανούρια στους βαθιούς κάβους θα τα βρούμε λίγο πιο δύσπιστα. Στο κρύο όμως είναι παρόντα και πεινασμένα. Θα πρέπει να δώσουμε εμείς μια εντονότερη παρουσία στα τεχνητά μας, με δυναμικότερες τεχνικές ανάκτησης. Και πάλι θα έλεγα να τα ψάξουμε μεσόνερα με πλανάκια, σιλικόνες, βιοδιασπώμενα, αλλά και μικρά βυθιζόμενα pencils. Σε αυτές τις συνθήκες, αντί το ρέμα να μας βοηθά στο ζωντάνεμα των τεχνητών μας, θα πρέπει να στηριχθούμε σε δική μας πρωτοβουλία.
Σε συνθήκες απόλυτης άπνοιας και θάλασσας «καθρέφτη», μπορούμε να τα βρούμε αφρωτά, ακόμα και σε βαθιά σημεία. Ακόμα και με μικρά wtd και micro-poppers, τα μελανούρια θα επιτεθούν έστω και φθινόπωρο-χειμώνα με το πλέον ακατάλληλο θερμοκλινές.
Μεγάλο ευτύχημα με το ψάρεμα μελανουριών αυτούς τους μήνες, όπως το έχω βιώσει τα τελευταία χρόνια, είναι πως μπορεί κάλλιστα να γίνει καθόλη τη διάρκεια της μέρας και όχι αναγκαστικά τις καλές ώρες του ξημερώματος ή του σούρουπου. Μπορώ να πω μάλιστα πως στη δική μου περίπτωση (σε Κάλυμνο, Κάρπαθο, Κρήτη, Λέσβο και Λήμνο), το spinning το φθινόπωρο/χειμώνα και το LRF σούρουπο ή ξημέρωμα, τείνουν να είναι -όσο και αν φαίνεται παράξενο- οι «κακές μου» ώρες. Toυς κρύους μήνες του χρόνου, τα μελανούρια θα τα βρούμε και σε πετρώδεις ρηχοπατιές που συνορεύουν με ποσειδωνίες. Εδώ, όπως έχουμε περιγράψει σε προηγούμενα άρθρα, το LRF είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Κύριο λόγο έχουν τα μικρά minnows, αλλά και τα πλανάκια, που κατά τη γνώμη μου είναι απείρως αποτελεσματικότερα, τόσο γιατί έχουν μεγαλύτερη βολή, αλλά κυρίως γιατί έχουν πολύ πιο προκλητικό παιχνίδισμα στις σωστές ανακτήσεις. Με ψηλά τη μύτη του καλαμιού και με ζυγισμένα jerks σε συνδυασμό με αρμονικές μανιβελιές, μπορούμε να κάνουμε τα πλανάκια μας να «χορεύουν» αριστοτεχνικά, ακόμα και πολύ ρηχούς τόπους. Εκεί πλέον δεν παίζουμε με τα ρέματα, αλλά με το φόβο σκαλώματος.
Μπορείτε να δείτε ένα βίντεο που ανέβασα στο προσωπικό μου κανάλι στο youtube, Spinning by Tyrikos (συνδέεται με τη σελίδα στο facebook «Spinning by Tyrikos»), στο οποίο σε ένα ψάρεμά μου σε ρηχοπατιά της Λήμνου, δείχνω τις κατάλληλες ανακτήσεις γι’ αυτήν την περίπτωση. Είχα ένα δάσκαλο στο ψάρεμα, το μαστρο-Φίλιππα, ο οποίος μεταξύ άλλων τρομερών μας έλεγε πάντα: «Θα έρχεστε μαζί μου, αλλά δε θα ρωτάτε, θα βλέπετε και θα μαθαίνετε». Πιστεύω ότι όσο και αν προσπαθήσω να περιγράψω δια της γραφής τις ανακτήσεις με LRF σε ρηχοπατιές, δεν θα καταφέρω να πλησιάσω καν την αμεσότητα ενός βίντεο.
Μετά την μπόρα
Ένα από τα πρώτα μου ψαρέματα με LRF για μελανούρια, έγινε κατά τύχη θα έλεγα. Ξεκινήσαμε με τους χειρότερους οιωνούς. Η βροχή από το πρωί δεν είχε σταματήσει, το ίδιο όμως και ο Γιάννης που δεν ήθελε με τίποτα να ακούσει για ακυρώσεις. «Ρε εκει που θα πάμε δε βρέχει», έλεγε ενθουσιασμένος. «Είναι καταραμένος τόπος, το λένε από παλιά». Τι να του πω εγώ τώρα με τόσο ενθουσιασμό που είχε; Έβλεπα τον ουρανό μαύρο από τα σύννεφα, τον καιρό «δεμένο» να το γυρίζει από ψιχάλα σε έντονη βροχή και ξαναέλεγα μέσα μου πως δεν πρόκειται να ψαρέψουμε σήμερα. Δεν θα πάρω μαζί μου τα βαριά εργαλεία, θήκες, καλάμια και ιστορίες… Θα πάρω το πιο ελαφρύ σετ LRF, ένα καλαμάκι με c.w. 1-10gr, μια συλλογή από πλανάκια και ένα μικρό κουτάκι μολυβοκεφαλές με βιοδιασπώμενα. Έτσι και να έβρεχε, εγώ θα έριχνα σε κοντινή παραλία στα ρηχά κανένα βιοδιασπώμενο (κυκλοφορούν καλές τσιπούρες), θα έστηνα το καλάμι και θα απολάμβανα τη βροχή από το αμάξι… Σπινο-surf casting ένα πράγμα.
Αν θέλει, ας τσιμπήσει. Και αν θέλει ο Γιάννης, ας κάθεται σαν το βρεγμένο κατσίκι στα βράχια! Στη διαδρομή είχε στιγμές που έπρεπε να κοντοσταματήσω το αμάξι, γιατί δεν έβλεπα να οδηγήσω από την νεροποντή. «Ρε σεις που πάμε, μου λέτε;», ρωτούσα, αλλά ο Γιάννης και ο Δημητράκης, εφοδιασμένοι με ρόδια, καρύδια και μπυρίτσες ήδη, δεν τους ένοιαζε καν που πάμε. Τους έφτανε που είχαμε αποδράσει. Μασουλούσαν και έσπαγαν πλάκα και σιγά-σιγά με παρέσυραν και εμένα στο κλίμα. Θα πάμε να δούμε τη θάλασσα που βρέχει. Αυτό αρκούσε. Αφήσαμε πίσω μας τους οιωνούς! Τι χαρά κάναμε όταν φτάσαμε στον τόπο και όντως απλά ψιχάλιζε ελαφρά! Βάλαμε αδιάβροχα και πιάσαμε τα βράχια, σε μια πορεία 5 λεπτών μακριά από εκεί που αφήσαμε το αυτοκίνητο. Ήμασταν στη δυτική πλευρά ενός μικρού πέτρινου ακρωτηρίου. Ο καιρός πάνω μας είχε καθαρίσει κάπως, μα γύρω-γύρω τα σύννεφα ήταν βαριά, ενώ στον ορίζοντα φαινόταν δυνατή βροχή να συνεχίζει. Κάθισα και έφτιαξα την αρματωσιά, μελετώντας τα σημάδια στο νερό. Από την πλάτη μας και λίγο προς το δεξί μας χέρι, ερχόταν το κύμα του μαλακού νοτιά, ενώ τα ρέματα από το πέλαγος και από την παραλία διασταυρώνονταν ξεκάθαρα σε ένα σημείο μπροστά μας, στα τριάντα περίπου μέτρα, εκεί όπου υπήρχε και ένα μονόπετρο να χάσκει σα δόντι από το νερό.
Εκεί κοντά θα έριχνα. «Κούμπωσα» το πλανάκι μου σε μια παραμάνα 0-0-0 και άρχισα να πειραματίζομαι στο νερό κάτω από τα πόδια μου. Όταν κατάλαβα τι παίζει με το πλανάκι που ήταν καινούριο και δεν το είχα δοκιμάσει ποτέ ξανά, δοκίμασα τις πρώτες μακρινές βολές. Εκεί κοντά στο μονόπετρο… Θέλησα να κατέβω πιο χαμηλά από τα μεσόνερα, σε ένα βάθος περίπου 5-7 μέτρα.
Όταν ένιωσα το τεχνητό εκεί που ήθελα, ξεκίνησα να παίζω. Μετά από δυο βολές και ενώ ένιωθα το ρέμα να με βοηθάει, πήρα το πρώτο χτύπημα. Η σαργός ή .. μελανούρι; Τέτοια εποχή; Η βροχή είχε δυναμώσει λιγάκι. Ένιωσα ότι το ψάρι ήταν καλό. Άνοιξα τα φρένα. Χαλάρωσα και άρχισα να το φέρνω. Προσοχή στο μονόπετρο… Όταν το ψάρι ήρθε πιο κοντά, άρχισε να τα δίνει όλα. Δυο κεφάλια αριστερά, ένα φευγιό από την άλλη κατεύθυνση και αυτό ήταν. Είδα την πράσινη πλάτη, το μαύρο και λευκό σημαδάκι στην ουρά. Μελανούρι. Μαλακά το έφερα στον βράχο στα πόδια μου. Φορούσα γαλότσες και ήμουν μέχρι τον αστράγαλο στο νερό. Απόχιασμα. Ωραίο κομμάτι, για να δούμε!
Στην μεθεπόμενη βολή, πάλι στο ίδιο βάθος και στην ίδια ανάκτηση, χτύπημα, πολύ απότομα φρένα και ξαγκίστρωμα…Το πλανάκι έχει μόνο ένα μικρό assist. Αυτό δεν μου πολυάρεσε. Του φόρεσα αμέσως στο κρικάκι μια μικρή σαλαγκιά, την οποία έβγαλα επιτόπου από ένα ένα μικρό καλαμαράκι για LRF. Tέσσερις βολές μετά κατάλαβα το λάθος μου: έφερα το πλανάκι και το δοκίμασα πάλι κοντά μου.
Η μικρή σαλαγκιά, παρόλο που είχε απειροελάχιστο βάρος, του είχε αλλάξει πλεύση! Την έβγαλα. Βολή. Ίδιο βάθος και ανάκτηση. Χτύπημα. Και αυτήν τη φορά κάτι μεγαλύτερο… Άρχισε τα κεφάλια τρέχοντας αρχικά προς τα βαθιά και έπειτα αλλάζοντας πορεία. Τέλος καλό! Εξυπνότερο ή τυχερότερο ίσως, έδωσε στα δεξιά με προορισμό το μονόπετρο. Με ένα νήμα 0.06 και παράμαλλο 0.185, η παραμικρή επαφή με το βράχο σημαίνει κόψιμο.
Μα που να το σταματήσω; Είχα δυο επιλογές. Σκέφτηκα να τρέξω πίσω στα ψηλά βράχια και να σηκώσω το καλάμι ψηλά, ώστε το ψάρι να φύγει πίσω από το μονόπετρο. Αυτό όμως ήταν πιο γρήγορο από εμένα. Έπαιρνε όσα φρένα ήθελε και σε μια στιγμή απόφασης έκλεισα σχεδόν εντελώς τα φρένα, με κίνδυνο να χάσω το μελανούρι (γνώριμο τράβηγμα, ήμουν σίγουρος για το είδος) σχίζοντάς το! Ήταν αργά.
Με κάποιον τρόπο το ψάρι είχε ήδη βραχώσει. Να νιώθεις τώρα να χτυπιέται, να μην έρχεται άλλο και να λες πως από στιγμή σε στιγμή θα νιώσεις το τρίξιμο στο νήμα, εκείνο που σημαίνει «αντίο». Περίμενα περίπου ένα λεπτό σκεπτόμενος τι να κάνω.
Ο Γιάννης είχε δει το καλάμι να λυγίζει και είχε τρέξει να με βοηθήσει στο απόχιασμα. Και τότε πήγα στο σχέδιο απελπισίας: άνοιξα το pick up. Έλεγα από μέσα μου ότι αν σταματήσω να το ζορίσω ίσως ξεσφηνώσει από εκεί που είναι (δεν το είχα δει ξανά σε μελανούρι τόσο βράχωμα) ή ίσως το κύμα το αναγκάσει να φύγει. Το νήμα ξαφνικά τέντωσε!
Έκλεισα το pick up και έφερα το ψάρι σχεδόν παραδομένο πια, πιασμένο ίσα-ίσα από μια μικρή μεμβράνη των χειλιών του. Μόλις ακουμπήσε στα πόδια μου, ξαγκιστρώθηκε. Μα το είχα ήδη στην απόχη. Στο σβέρκο του μια πληγή από το τρίψιμο και ένα κομμάτι από το ραχιαίο πτερύγιο ξυλωμένο!
Άξιος μαχητής…
Ακολούθησε ακόμα ένα χτύπημα μετά από ορισμένες βολές, αλλά το ψάρι κατάφερε να ξεφύγει από μια δική μου αστοχία στην τελευταία μανιβελιά (ήθελα να το σύρω στο βράχο δίχως απόχη, καλά να πάθω). Μελανούρια λοιπόν, με μικρά πλανάκια, καλά κομμάτια, μήνα Νοέμβριο και με βροχή. Κοίταξα σε κάποια στιγμή το βαρόμετρο που ήταν σταματημένο στα 1005, μια αρκετά χαμηλή πίεση. Κράτησα από αυτήν την εξόρμηση κάποια πράγματα εκτός των τεχνικών εμπειριών.
Το κυριότερο είναι πως η διάθεση παίζει μεγάλο ρόλο. Η καλή παρέα και η θέληση να βρεθούμε κοντά στη θάλασσα, σε όλες τις της διαθέσεις, κάλμες και φουρτούνες. Όσο πηγαίνουμε ψάρεμα με το άγχος αν θα «μας κάνει τη χάρη», αν θα πιαστεί κάτι, τόσο ξεκινάμε με κακούς οιωνούς. Αυτός είναι ο κακός οιωνός και όχι η βροχή ή ο αέρας.
Κράτησα και τη γνώση: μελανούρια με κρύο και βροχή, ένας πιθανός στόχος. Οι εποχές που ήρθαν με επιβεβαίωσαν. Εύχομαι και στις δικές σας, φθινοπωρινές-χειμερινές αναμετρήσεις με αυτό το υπέροχο ψάρι στο LRF, πάντα με σεβασμό και μέτρο!
Ακολουθήστε το boatfishing.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις θαλασσινές ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο
Πηγές – Βιβλιογραφία
• https://www.iucnredlist.org/species/170197/1291218
• https://www.fishbase.de/summary/Oblada-melanura
• https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B9
• http://media.kenanaonline.com/files/0030/30920/Oblada%20melanura.pdf
