Παραγάδι: Μια ιδέα και ένα μυαλό
Πραγµατικά δεν ξέρω αν µε αυτό το κείµενο θα προκαλέσω, όµως αυτά πιστεύω και αυτά θα γράψω. Το ψάρεµα είναι γνώση, είναι εµπειρίες, είναι αξιοποίηση νέων τεχνικών. Είναι παρατήρηση και πολλά ακόµα µαζί, αφού ο ερασιτέχνης ψαράς θα πρέπει να εξελίσσεται, να γνωρίζει τις νέες τεχνικές. Αλλά και να βάζει το µυαλό του να δουλεύει, αν θέλει να έχει πάντα το καλύτερο δυνατό αποτέλεσµα.
Τι σχέση έχει το παραγάδι με όλα αυτά;
Μα πολύ απλά το παραγάδι είναι όλα αυτά µαζί. Προσέξτε, δε µιλάµε για µία απλή τεχνική ψαρέµατος, το παραγάδι είναι ένα εργαλείο «χαµαιλέοντας»! Μπορεί να αλλάζει µορφή, να παίρνει ότι σχήµα του δώσουµε εµείς και να προσαρµόζεται στις εκάστοτε συνθήκες. Βασικά πρόκειται για µια πετονιά µε παράµαλλα κρεµασµένα επάνω της. Εµείς καλούµαστε να του δώσουµε σχήµα, µορφή, άρωµα, να το κάνουµε δελεαστικό ή αδιάφορο. Με λίγα λόγια «να του δώσουµε την πινελιά µας». Το παραγάδι είναι η απόλυτη τεχνική, µα για να δουλέψει σωστά και αποτελεσµατικά χρειάζεται το µυαλό του ψαρά. Αυτό και τίποτε άλλο. Εδώ, από τη σύλληψη του ψαριού, µέχρι και το ανέβασµά του στο σκάφος, δε µεσολαβούν ούτε καλάµια, ούτε µηχανάκια. Μόνο το µυαλό, οι εµπειρίες και η τεχνική του ψαρά.
Σε καµία περίπτωση δε θέλουµε να κάνουµε σύγκριση αυτής της τεχνικής µε άλλες, γιατί θα ήταν µεγάλο λάθος. Αυτό που θέλω να αναδείξω στο ξεκίνηµα µιας νέας ψαρευτικής περιόδου (για εµένα ο Αύγουστος κλείνει τη σεζόν του θερινού ψαρέµατος), είναι πως το παραγάδι πρέπει να γίνει γνώση για τον ερασιτέχνη ψαρά. Ας το αναλύσουµε όµως λίγο, για να καταλάβουµε γιατί µιλάµε. Σε πολλές από τις γνωστές τεχνικές, βλέπουµε πως κάποιες ηµέρες, µήνες, εποχές, δεν είναι κατάλληλες για να ψαρέψουµε.
Μέτζο παραγάδι µε δόλωµα µοσχιό που το καλάρουµε στη δεύτερη αποχή.
Το παραγάδι είναι η απόλυτη τεχνική, µα για να δουλέψει σωστά και αποτελεσµατικά χρειάζεται το µυαλό του ψαρά.
Από την άλλη πάλι γνωρίζουµε, πως ανάλογα µε την εποχή, τα ψάρια µετακινούνται από τη ρηχή ζώνη σε πιο βαθιά νερά και το αντίθετο. Ένα επίσης µεγάλο εποχιακό πρόβληµα, είναι η ανεύρεση και η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας δολωµάτων. Για όλα αυτά λοιπόν ο ερασιτέχνης θα πρέπει να έχει εναλλακτικές λύσεις, και να µη σταµατάει το ψάρεµα µε την πρώτη αντιξοότητα. Όσον αφορά τώρα σε αυτή καθαυτή την τεχνική του παραγαδιού, πολλοί συνηθίζουν να το κατηγοριοποιούν σε ψιλό, µέτζο και χοντρό. Σε αυτούς θέλουµε να τονίσουµε πως ο διαχωρισµός έχει να κάνει µόνο µε το κατασκευαστικό κοµµάτι. Δηλαδή µε τις πετονιές και τα αγκίστρια, και ειδικότερα µε τα νούµερα που θα χρησιµοποιήσουµε.
Γιατί το παραγάδι είναι ένα «πολυµορφικό» εργαλείο, το οποίο µπορούµε να το κάνουµε ότι θέλουµε και εύκολα προσαρµόζεται. Ανάλογα µε την εποχή, τις ηµέρες, το φεγγάρι, τον καιρό, τη µετακίνηση των ψαριών, το διαθέσιµο δόλωµα που έχουµε συντηρήσει ή µπορούµε να προµηθευτούµε νωπό. Σε καµιά περίπτωση δεν πρόκειται να µας αφήσει εκτός θάλασσας. Για παράδειγµα, έχουµε στα χέρια µας ένα ψιλό παραγάδι. Αυτό δεν είναι ένα εργαλείο προορισµένο για ψάρεµα µόνο σε ρηχά ή µόνο σε βαθιά νερά. Φυσικά δε στοχεύει αποκλειστικά σε σαργούς, λυθρίνια , σκαθάρια, τσιπούρες. Ανάλογα µε τις συνθήκες που επικρατούν στη θάλασσα, θα του δώσουµε όποια µορφή θέλουµε.
Παραγάδι κατασκευασµένο µε διπλαρωµένα παράµαλλα για χρήση ζωντανού δολώµατος.
∆ηλαδή, αν την ηµέρα που εµείς µπορούµε να ψαρέψουµε έχει ένα γεµάτο φεγγάρι. Αν ξέρουµε ότι δεν πρόκειται να µας δώσει καλά αποτελέσµατα επιλέγοντας το ρίξιµό του στη ρηχή ζώνη µε στόχο τους σαργούς, τότε θα διαλέξουµε ένα άλλο δόλωµα και θα καλάρουµε στα βαθιά για λυθρίνια. Με το ίδιο εργαλείο, το οποίο όµως θα δουλέψει βάσει άλλης φιλοσοφίας και προσέγγισης. Σε µια πιο καλοκαιρινή περίοδο, θα µπορούσαµε να σηκώσουµε το ίδιο εργαλείο από το βυθό. Να το κάνουµε να ψαρέψει ικανοποιητικά τα µελανούρια, ένα ψάρεµα πολύ συναρπαστικό.
Επίσης θα µπορούσαµε να κάνουµε ένα συνδυαστικό ψάρεµα µε ένα µέτζο παραγάδι και να τα καλάρουµε παράλληλα. Ότι και να σκεφτούµε, µπορούµε να το εφαρµόσουµε σε αυτήν την τεχνική. Επίσης, ο ερασιτέχνης ψαράς θα πρέπει να γνωρίζει πως το παραγάδι δεν είναι ένα εργαλείο µε αρχή και τέλος. Απλά στρώνεται στο βυθό. Το πως θα σταθεί µέσα στο νερό, είναι καθαρά θέµα του χειριστή. Αφού στηρίζεται βασικά στη γνώση του τόπου και απαιτεί κατασταλαγµένη άποψη σχετικά µε τα ψάρια-στόχους.
Άλλες φορές ένα παραγάδι θα στρωθεί στο βυθό έτσι απλά όπως το φαντάζεται ο καθένας, ανεξάρτητα από την «κατηγορία» του. Άλλες πάλι πρέπει να γίνει επανασχεδιασµός και επαναπροσέγγιση του τόπου και των συνθηκών. Δίνοντάς του κάποια σχήµατα την ώρα του καλαρίσµατος, µε τη χρήση φελλών και µολυβιών. Παίξτε µε τα σχήµατα, συνδυάστε τα µεταξύ τους, αυτοσχεδιάστε ελεύθερα, και θα µπορείτε να ψαρεύετε ανά πάσα στιγµή. Σε όποιο σηµείο του τόπου θέλετε, και φυσικά σε οποιοδήποτε ύψος.
Φυσικά αυτό έχει να κάνει µε διάφορα πράγµατα:
• Αν για παράδειγµα στην πορεία του παραγαδιού µας περνάµε από έναν κόλπο που ξέρουµε ότι κρατάει µελανούρια.
• Αν βλέπουµε στο βυθόµετρο ότι τα ψάρια είναι σηκωµένα πιο ψηλά.
• Αν θέλουµε να ψαρέψουµε ένα απότοµο σήκωµα του βυθού και σε αυτό το σηµείο ο τόπος είναι πολύ άγριος, οπότε ενδέχεται να µείνει το παραγάδι µας κάτω, κλπ.
Όπως βλέπετε µπορούµε να κάνουµε ότι θέλουµε, αρκεί να γνωρίζουµε την τεχνική του παραγαδιού. Και να µη νοµίζουµε πως όλα στο καλάρισµα εξελίσσονται σε µια ευθεία γραµµή και από εκεί και πέρα το πρόβληµα είναι µόνο το λεβάρισµα.
Φελλά – µολύβια. Το πόσο θα σηκώσουµε το παραγάδι από το βυθό, είναι θέµα του ψαρά και πόσο ψηλά είναι τα ψάρια.
Εµείς θα δώσουµε σχήµα πάνω στο βυθό, εµείς θα βρούµε που υπάρχει ζωή αλλάζοντας πορεία ανά πάσα στιγµή. Είτε προς τα βαθιά, είτε προς το γιαλό, και έτσι µόνο θα χαρούµε µερικά όµορφα ψάρια.
Το µέτζο που θα µας δώσει πολύ καλά ψάρια, µπορεί να είναι ακόµα και ένα 13άρι ή ένα 12άρι
Ας πούµε λοιπόν πως την ώρα που καλάρουµε, το βυθόµετρο µας δείχνει ένα κοµµάτι αµµούδα ή µια µεγάλη φυκιάδα (δεν γνωρίζουµε τον τόπο). Επί τόπου βάζουµε ένα καλαδούρι και αλλάζουµε την πορεία του παραγαδιού σε όποια γωνία θέλουµε. Εκτός από το να γυρίσουµε προς τα πίσω γιατί τότε θα πέσουµε πάνω στο παραγάδι µας. Μία πολύ αποδοτική καλάδα, είναι τα παράλληλα παραγάδια την κατάλληλη εποχή. Δηλαδή να καλάρουµε ένα ψιλό στην πρώτη αποχή και ένα µέτζο στη δεύτερη. Το µέτζο µπορεί να είναι ακόµα και ένα 13άρι ή ένα 12άρι, που θα µας δώσει πολύ καλά ψάρια. Πολλά είναι αυτά που µπορεί να κάνουµε, όπως πχ. τα κοψίµατα στο παραγάδι για να µην πέφτουµε σε νέτα κοµµάτια χωρίς νόηµα. ∆είτε το σαν να είναι ένα ζωντανό πράγµα, που παίρνει όποια µορφή και σχήµα µας ικανοποιεί.
Ας δούµε όµως και µορφές που µπορεί να πάρει ένα παραγάδι κατασκευαστικά, ανάλογα µε τα γούστα και τις προτιµήσεις µας. Κατά την κατασκευή ενός ψιλού παραγαδιού, πολλοί συνηθίζουν να βάζουν µερικά παράµαλλα µε χοντρό αγκίστρι ανάµεσα στα υπόλοιπα. Με στόχο ένα µεγάλο ψάρι. Άλλοι πάλι σε ένα χοντρό παραγάδι, δένουν ένα µικρό 6άρι λίγο πιο πάνω από το αγκίστρι και το δολώνουν µε γαριδούλα. Για να προσελκύσει κάποιο µικρόψαρο και να παίξει το ρόλο του ζωντανού.
Μία ακόµα διαφορετική προσέγγιση που αφορά στο συνδυασµό των τεχνικών και την οποία ακολουθώ εδώ και µερικά χρόνια, ξεκίνησε φτιάχνοντας το πρώτο παραγάδι µε παράµαλλα διπλαρωµένα και µε την αρµατωσιά του φύλακα. ∆ηλαδή εκεί µπορείς να φτιάξεις ένα παραγάδι µε όσα παράµαλλα θέλεις, και να τα δολώσεις µε ζωντανά καλαµάρια, σουπιές ή κάτι άλλο.
Εύλογα, λοιπόν, θα αναρωτηθείτε αν τελικά το παραγάδι έχει ή δεν έχει κανόνες. Φυσικά θα σας απαντήσω ότι και κανόνες έχει, και περισσότερο από όλα σεβασµό και γνώση, όµως χωράει πάνω του και πολλή από τη φαντασία του ψαρά. Το νόηµά του όλο όµως είναι, ότι όποιος κατέχει αυτή την τεχνική και θέλει να την εξελίσσει συνεχώς, δε θα µείνει ποτέ εκτός θάλασσας. Μπορεί να είναι µια δύσκολη τεχνική, η οποία χρειάζεται χρόνο και κόπο. Αλλά είναι ταυτόχρονα και η µεγάλη µας αγάπη. Βέβαια είναι πολλά τα πράγµατα που θα πρέπει να γνωρίζουµε για να κάνουµε σωστά παραγάδια. ‘Οµως η γνώση έρχεται µέσα από τις εµπειρίες και τους πειραµατισµούς. Μη φοβάστε να δοκιµάσετε και να εξελίξετε αυτό που έχετε µπροστά σας. 
