Ψάρεμα με την τεχνική Slow Pitch Jigging και ο κατάλληλος εξοπλισμός (1)
Σε περασµένα άρθρα µου, είχα αναφερθεί στον τρόπου που ψαρεύουµε µε slow µερικά είδη ψαριών. Σε αυτό το άρθρο, «θα µπούµε µέσα» στην τεχνική, σε λεπτοµέρειες που δεν διαφέρουν ανάλογα µε τον τόπο ή το ψάρι. Ας τα πάρουµε, όµως, από την αρχή.
Slow pitch jιging είναι η µέθοδος µε την οποία προσπαθούµε να πιάσουµε ψάρια χρησιµοποιώντας ένα µεταλλικό τεχνητό (πλάνο).
Ο πλάνος είναι γνωστός στους ψαράδες της Μεσογείου εδώ και δεκάδες χρόνια, αφού χρησιµοποιούσαν ως πρώτη ύλη το µόλυβδο για να φτιάξουν ένα τεχνητό µε σχήµα ψαριού. Το γυάλιζαν συνήθως µε υδράργυρο, το έδεναν σε µία πετονιά, το ανεβοκατέβαζαν παιχνιδιάρικα και είχαν αρκετές επιτυχίες σε αξιόλογα ψάρια, µε την ανάλογη κούραση, πάντα.
Οι Ιάπωνες άρχισαν να δουλεύουν την ίδια τεχνική µε καλάµι και µηχανισµό. ∆υνατά καλάµια, δυνατούς µηχανισµούς, πλάνους µε πολλά γραµµάρια βάρος και γρήγορες ανακτήσεις. Μας έδωσαν την τεχνική του jιgging, που σίγουρα είναι πιο ξεκούραστη από το να κρατάς την πετονιά στο χέρι, αλλά και πάλι υπάρχει έντονη µυϊκή κούραση. Ακόµα και σήµερα, υπάρχουν χιλιάδες ψαράδες που ψαρεύουν jιgging, στοχεύοντας κυρίως σε πελαγίσια ψάρια.
Όλα άλλαξαν από τη στιγµή που ένας Ιάπωνας άφησε το καλάµι στην καλαµοθήκη, µε τον πλάνο ριγµένο στην θάλασσα. Ο κυµατισµός έδωσε κίνηση στον πλάνο και το ψάρι χτύπησε. Αυτή ήταν η αρχή για µία τεχνική που πήγε το ψάρεµα σε άλλη διάσταση!
Το πιστεύει κάποιος ή όχι, το slow pitch jigging είναι από τις πιο αποδοτικές τεχνικές. Λειτουργεί σε ένα ευρύτερο φάσµα θαλασσίων συνθηκών και απευθύνεται σε όλα τα είδη ψαριών. Όταν τα ψάρια τρώνε, κάτι που συµβαίνει λίγες ώρες το 24ωρο, µε ότι και να ψαρέψουµε, θα πιάσουµε ψάρι. Με το slow δεν χρειάζεται να ψάξεις να βρεις τι ώρα ή σε ποιον τόπο τρώνε τα ψάρια.
Η ιδέα στην οποία βασίστηκε αρχικά η τεχνική και εξελίχθηκε στην πορεία, είναι η γνώση ότι τα αρπακτικά έχουν πάντα σαν πρώτη επιλογή τους το αδύναµο θήραµα. Πολλά είδη εµφανίζουν έντονη χωροκράτεια και προσπαθούν να διώξουν κάθε απρόσκλητο επισκέπτη που εµφανίζεται στην περιοχή τους.
Ένας ψεύτικο ψαράκι που πέφτει µοιάζοντας τραυµατισµένο ή προσπαθεί να φύγει µαζεύοντας δυνάµεις, σταµατά κάποιες στιγµές και κολυµπά αλλάζοντας κατεύθυνση, είναι εύκολος στόχος. Ο πλάνος δεν τους δίνει την ευχέρεια ή το χρόνο να τον επεξεργαστούν, και κάθε ψάρι που πέφτει από την επιφάνεια προς το βυθό, δηλώνει αδυναµία. Εδώ, λειτουργεί το ένστικτο και κάνει τους κυνηγούς να επιτεθούν χωρίς επιφυλάξεις.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ
Slow jigging δεν σηµαίνει αργό κατέβασµα του πλάνου, ούτε µανιβελιά σε πολύ αργό τέµπο. Αυτό που ζητάµε, είναι σε κάθε κίνηση που θα κάνουµε µε τη µανιβέλα του µηχανισµού, το καλάµι να υποχωρεί µε κάµψη από το βάρος του πλάνου και κατά την επαναφορά του να δίνει επιτάχυνση στον πλάνο καθώς αυτός ανεβαίνει προς την επιφάνεια. Η κίνηση στον µηχανισµό µπορεί να είναι ολόκληρη µανιβελιά, 1/2 ή 1/4 της περιστροφής.
Συγχρόνως, µπορούµε να τινάξουµε το καλάµι µε το χέρι µας ή να το κρατάµε σταθερό. Τη στιγµή που το καλάµι σταµατά την επαναφορά, το κρατάµε ακίνητο για λίγο, µε τον πλάνο απλά να τρεµοπαίζει.
Ακόµα, µπορούµε ακόµα να σηκώσουµε όσο πιο ψηλά γίνεται το καλάµι µας, σε ήρεµο τόνο, και ο πλάνος θα κατευθυνθεί προς την επιφάνεια, κολυµπώντας στο πλάι ή αλλάζοντας κατεύθυνση. Από τη στιγµή που σταµατήσουµε την κίνηση, θα αφήσουµε τον πλάνο να πέσει µόνος του προς το βυθό, χωρίς ποτέ να χάσουµε την επαφή µας µαζί του.
Σε κάθε περίπτωση, το ψάρι θα χτυπήσει όταν ο πλάνος είναι οριζόντιος, όταν σταµατά ή όταν πάει να αλλάξει κατεύθυνση. Αν αυθαίρετα µπορούσα να δώσω χρόνο, θα έλεγα 1 δευτερόλεπτο για κάθε κίνηση, χωρίς αυτό να µε δεσµεύει από το να παίξω τον πλάνο σε πολύ γρηγορότερο τόνο ανάκτησης.
Οι κινήσεις που µπορούµε να κάνουµε είναι: επάνω- κάτω, πολύ ψηλά-πολύ χαµηλά, αργή-γρήγορη περιστροφή µανιβέλας, µε άπειρες επιλογές στον τόνο της κάθε κίνησης και πολλούς συνδυασµούς. Το πιο βασικό για να αποδώσει σαν τεχνική, είναι να ψαρεύουµε κάθετα προς το βυθό. Από τη στιγµή που ο πλάνος φύγει διαγώνια, το slow pitch δεν αποδίδει.
Πάντα, µα πάντα, έχουµε στο νου µας να κρατάµε ένα ρυθµό, και να µη φύγουµε από αυτόν, όσες κινήσεις και να αλλάξουµε σε κάθε ανάκτηση. Αν έχουµε µαζί µας 3 πλάνους, σε διαφορετικά γραµµάρια και µε διαφορετική συµπεριφορά, αντιλαµβανόµαστε ότι µιλάµε για µία τεράστια γκάµα κινήσεων που µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε.
Αν σε αυτό προσθέσουµε ότι µπορούµε να αλλάξουµε διάµετρο στο νήµα, αγκίστρια στον πλάνο, µήκος ή διατοµή στο παράµαλλο, οι επιλογές είναι τόσες πολλές, που είναι θέµα χρόνου να δελεάσουµε ακόµα και το πιο δύσπιστο ψάρι και να το κάνουµε να επιτεθεί στον πλάνο µας.
Και όλα αυτά, µε ένα καλάµι και ένα µηχανισµό, ενώ τις περισσότερες φορές έχουµε δύο καλάµια στο σκάφος και δύο διαφορετικούς µηχανισµούς, γεγονός που πολλαπλασιάζει τις επιλογές µας ως προς τις κινήσεις ή την τακτική!
ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
Αργός τόνος (Slow Pitch): Εδώ θα παίρνουµε τα περισσότερα χτυπήµατα, ειδικά όταν τα ψάρια εµφανίζονται νωθρά ή δεν είναι η ώρα που τρώνε. Ιδανικές ώρες, νωρίς το πρωί και αργά το απόγευµα. Απευθύνεται σε όλα τα είδη ψαριών που βρίσκονται κοντά στο βυθό. Μειονέκτηµα αποτελούν τα χτυπήµατα από µικρά ψάρια που θα τρέξουν πρώτα, δεν θα αργήσει όµως να πάρει απόφαση επίθεσης και το µεγάλο ψάρι! Τα πράγµατα δυσκολεύουν όταν υπάρχουν θαλάσσια ρεύµατα και ο πλάνος -που ακούει στις αργές κινήσεις- έχει υδροδυναµικό σχήµα, οπότε µε αργή συµπεριφορά, εύκολα το ρεύµα θα τον βγάλει έξω από την ακτίνα δράσης.
Γρήγορη ανάκτηση (High Pitch): Εδώ θέλουµε µακρόστενους, συνήθως, πλάνους, που θα παίζουν γρήγορα κολυµπώντας δεξιά, αριστερά, ή στο πλάι, και πέφτοντας κάνουν µακρόστενες διαδροµές, πολλές φορές σε σχήµα σπιράλ (ελικοειδές). Αυτοί οι πλάνοι διασχίζουν πιο εύκολα τα υποθαλάσσια ρεύµατα. Μαγιάτικα και τονοειδή είναι τα ψάρια που προσελκύονται από τέτοιες συµπεριφορές πλάνου.
Μεγάλη ανάκτηση (Long Fall): Κοντόχοντρος πλάνος, µε αισθητά µεγαλύτερο βάρος στη µία πλευρά, θα σηκωθεί αργά, γλιστρώντας ελαφρά γύρω από τον άξονά του και θα βυθιστεί οριζόντιος, τρεµοπαίζοντας. Ιδανικός για βραχώδεις βυθούς, καθώς ο τρόπος που πέφτει το τεχνητό βοηθά να µην έχουµε σκαλώµατα. Ο συγκεκριµένος τρόπος δεν είναι ευάλωτος στα ρεύµατα και απευθύνεται σε κάθε είδος ψαριού.
Ίσως όλα αυτά να δείχνουν υπερβολικά ή πολύ δύσκολα για το µέσο ψαρά. Όµως, δεν είναι καθόλου δύσκολα από τη στιγµή που αποφασίσαµε ότι µας αρέσει αυτή η µέθοδος ψαρέµατος. Το slow pitch jigging είναι η απόλυτη τεχνική, όταν χωρίς δόλωµα στοχεύεις σε ψάρια τρόπαια, και την κύρια δουλειά, το δύσκολο κοµµάτι της, το αναλαµβάνει το καλάµι.
ΤΟ ΚΑΛΑΜΙ ΣΤΟ SLOW JIGGING
Αν ήταν να µεταφέρω µε δύο όρους το νόηµα της τεχνικής θα ήταν: «Ευαισθησία» + «Επαφή». Την παραµικρή κίνηση που θα κάνει ο πλάνος, το νήµα θα τη µεταφέρει στο καλάµι. Ο ψαράς, θα πρέπει να αντιλαµβάνεται κάθε πληροφορία που θα του δίνει το καλάµι του.
Όταν ψαρεύουµε σε βάθος 30 έως 50 µέτρα, είναι πολύ εύκολο να µας δώσει πληροφορίες το καλάµι, όπως είναι επίσης εύκολο να δουλέψει πλάνους πάνω από το όριο που έχει ως ένδειξη (jig weight).
Αν πάλι ψαρεύουµε στα 100 µέτρα µε µία ή δύο κινήσεις και δεν µας ενδιαφέρει το τι κάνει ο πλάνος µας, δεν πάµε σε κάτι εξειδικευµένο όσον αφορά στο καλάµι, αλλά ούτε σηµαίνει ότι κάποια στιγµή δεν θα πιάσουµε ψάρι. ∆εν γίνεται, όµως, µε λάθος καλάµι να προσπαθούµε να µάθουµε σωστά την τεχνική!
Το καλάµι στο slow pitch jigging θα πρέπει να ανταποκριθεί σε όλες τις συνθήκες που θα συναντήσουµε στο ψάρεµα, σε όλα τα βάθη, και να µπορεί να δουλεύει ένα µεγάλο εύρος πλάνων, σε σχήµα, συµπεριφορά και βάρος.
Το πιο βασικό στο καλάµι µας, δεν είναι να γίνει ένα µε το χέρι µας, και να κάνουµε όλες τις κινήσεις και τους συνδυασµούς που περιγράψαµε παραπάνω. Το βασικότερο είναι το καλάµι να γίνει η κάµερα και το ηχείο, µέσω των οποίων θα µπορούµε να αντιλαµβανόµαστε τα πάντα, δηλαδή όλα όσα συµβαίνουν στον βυθό.
Ένα τέχνασµα για να αρχίσουµε «να ακούµε» το καλάµι µας, είναι να ρίχνουµε τον ίδιο πλάνο, στο ίδιο ακριβώς στίγµα, κάθε 3 ώρες ή αρκετές φορές σε διαφορετικές µέρες. Από τη στιγµή που είµαστε σε θέση να αντιλαµβανόµαστε τη διαφορά χρόνου που απαιτείται για να φτάσει ο πλάνος στο βυθό λόγω αλλαγής των ρευµάτων, πόσα στρώµατα θαλάσσιων ρευµάτων έχουµε, την έντασή τους και σε ποιο ακριβώς βάθος τα βρίσκουµε, έχουµε κάνει το πρώτο µεγάλο βήµα µέσα στην τεχνική.
Όπως βλέπουµε, το καλάµι αποτελεί σχεδόν το 80% της τεχνικής. Για να µας µεταφέρει τόσες πληροφορίες, θα πρέπει να είναι ένα πολύ ελαφρύ και ευαίσθητο, να δουλεύει πλάνους µε αρκετό βάρος, σε πολύ βαθιά νερά, και να ανταποκριθεί άψογα στη µάχη µε ένα ψάρι τρόπαιο (αν και από τη στιγµή που καρφώνεται το ψάρι, το καλάµι παίζει δεύτερο ρόλο και τον πρώτο ρόλο αναλαµβάνει ο µηχανισµός).
Για να φτάσουν οι εταιρείες να κατασκευάσουν καλάµια τέτοιας ποιότητας, έγιναν πολλές δοκιµές µε τα πιο σύγχρονα υλικά, ώστε να καταλήξουν στο carbon (ανθρακονήµατα), κυρίως. Το ύψος που έγινε αποδεκτό στις περισσότερες εταιρίες, είναι τα 6,3 πόδια (γύρω στα 1,93 µέτρα).
Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα long fall, όπου προστέθηκαν 20 εκατοστά στο στέλεχος, για να έχουµε καλάµι µε όσο το δυνατόν µεγαλύτερη ανύψωση. Κοινά αποδεκτή έγινε και η µέτρηση δύναµης στο καλάµι, γι’ αυτό θα δούµε δύναµη 1, 2 κλπ., µέχρι και 6 ή 7 (όπου «δύναµη 3», θα διαβάζουµε “force 3”).
Οι κορυφαίες εταιρείες έχουν βγάλει δύο ή και παραπάνω σειρές, για να καλύψουν οποιαδήποτε κατάσταση, σε οποιοδήποτε βάθος. Επάνω στο καλάµι θα δούµε και το µέγιστο βάρος πλάνων που µπορεί να διαχειριστεί (max jig weight). Για παράδειγµα, θα δούµε max 300gr.
Η τιµή που δείχνουν τα καλάµια είναι απλά ενδεικτική και δεν σηµαίνει πολλά για το εύρος βάρους των πλάνων που µπορεί να δουλέψει αυτό. Πχ., µε ένδειξη max 300gr, δεν σηµαίνει ότι δεν θα µπορεί να δουλέψει πλάνους 100gr. ή πλάνους 400gr.
ΤΟΝΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
Η εύλογη ερώτηση, τώρα, είναι: «Τότε, τι τα θέλουµε τόσα καλάµια από την ίδια εταιρεία»; Εδώ µπαίνει ο παράγοντας «Τόνος ∆ράσης» που έχει το κάθε καλάµι. Τόνος δράσης είναι το πόσο δύναµη έχει ένα καλάµι για να επανέλθει στην αρχική θέση του µετά από µία περιστροφή της µανιβέλας, ώστε να δώσει επιτάχυνση στον πλάνο.
Έχουµε, κυρίως, τρεις Τόνους ∆ράσης:
– Καλάµια γρήγορης δράσης: εδώ δουλεύει νευρικά κυρίως η κορυφή.
– Καλάµια µεσαίας δράσης: το καλάµι δουλεύει από την κορυφή µέχρι τη µέση του κορµού και παρουσιάζει µέτρια επαναφορά.
– Καλάµια αργής δράσης: δουλεύει ολόκληρο το στέλεχος του καλαµιού και έχουµε αργή επαναφορά.
Μη βιαστείτε να πείτε, «Αααα, ωραία το κατάλαβα», γιατί µόλις αρχίσαµε!
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Ας υποθέσουµε, λοιπόν, ότι αγοράζουµε ένα καλάµι δύναµης 4, καθώς µπορούµε να το χρησιµοποιήσουµε στις περισσότερες συνθήκες, και, συνήθως, το βάρος πλάνων που διαχειρίζεται είναι γύρω στα 350gr. Τότε:
– Αν βάλουµε έναν πλάνο 250gr. µε νήµα PE2 (διάµετρο 0,21mm) και τον κατεβάσουµε στα 40 µέτρα, το καλάµι θα είναι γρήγορης δράσης.
– Αν το κατεβάσουµε στα 80 µέτρα, το καλάµι µας θα έχει µεσαία δράση.
– Αν κατεβάσουµε τον ίδιο πλάνο στα 160 µέτρα, το καλάµι µας θα εµφανίζει αργή δράση.
– Αν κατεβάσουµε ακόµα βαθύτερα τον ίδιο πλάνο, το καλάµι µας µπορεί να µην ανταποκριθεί στην επαναφορά, ώστε να δώσει επιτάχυνση στον πλάνο.
Σοβαρό ρόλο εκτός από το βάρος του πλάνου, διαδραµατίζουν η διάµετρος του νήµατος και τα θαλάσσια ρεύµατα που θα φέρουν αντίσταση και θα καθορίσουν τον τόνο δράσης. Αυτός είναι ο λόγος που οι εταιρείες δηµιούργησαν ολόκληρες σειρές από καλάµια, να έχουµε, δηλαδή, επιλογή, να δουλέψουµε όσα γραµµάρια πλάνο θέλουµε, σε όποιο βάθος θέλουµε και σε όποιο τόνο δράσης επιθυµούµε ή µας επιβάλλουν οι καταστάσεις.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον οι εταιρείες βγάζουν ολόκληρη σειρά ή σειρές από καλάµια µε διαφορετική δύναµη (θα δούµε να δίνουν σαν µέγιστο όριο τα 600gr., αλλά οι ίδιες εταιρείες κατασκευάζουν πλάνους µε βάρος µέχρι και 900gr!).
Ο ΠΛΑΝΟΣ
Το θέµα πλάνος είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο.
– Ποιoν διαλέγω για να µου µεταφέρει καλύτερα τις συνθήκες που επικρατούν στο βυθό;
– Ποιος θα δουλέψει όταν συναντήσω ρεύµα «ποτάµι»;
– Ποιος θα αποδώσει χωρίς ρεύµατα;
– Μήπως υπάρχουν πλάνοι που το σχήµα τους συντελεί στην προσέλκυση κάποιων συγκεκριµένων ειδών είδη ψαριών;
Όλα αυτά, µαζί µε το θέµα «µηχανισµός» και «νήµα», θα τα δούµε σε επόµενο άρθρο. ∆είξτε εµπιστοσύνη στην τεχνική του slow pitch jigging και θα σας χαρίσει υπέροχες στιγµές! Να προσέχετε τους εαυτούς σας και τους γύρω σας. Η θάλασσα είναι εκεί και µας περιµένει να ζήσουµε ξένοιαστες στιγµές!
