Sabiki… η διαχρονική τεχνική των εκπλήξεων!

Είναι λάθος να πιστέψουµε πως έχουµε καταφέρει να αποκωδικοποιήσουµε πλήρως τις προθέσεις και τη συµπεριφορά των ψαριών. Είναι σα να επιχειρούµε να σταµατήσουµε την ορµή του ωκεανού µε τη παλάµη µας! Απλά δε γίνεται…

Σε αυτό ακριβώς το σηµείο έρχεται, όπως αναφέραµε και στο προηγούµενο άρθρο, να ξεδιπλώσει τις αρετές του ο πειραµατισµός. Μόνο µέσω αυτού µπορούµε να εξάγουµε τουλάχιστον κάποια συµπεράσµατα. Αυτό βέβαια αποτελεί µια διαδικασία αέναη. Το ψάρεµα, τα ψάρια και η ίδια η φύση, ως γνωστόν δεν τελειώνουν πουθενά. Αν προσπαθήσουµε να βάλουµε όρια … περαστικά µας! Καλύτερα να ασχοληθούµε µε κάτι άλλο. Η κλεψύδρα της συνεχούς παρατήρησης της ίδιας της φύσης δεν τελειώνει ποτέ! Εχει περισσότερη άµµο κι απ΄όλες τις παραλίες του πλανήτη.

Sabiki ή τσαπαρί, ένα εργαλείο διαχρονικά αποτελεσµατικό
Μία από τις δηµοφιλέστερες τεχνικές ψαρέµατος από σκάφος εκτός από την καθετή, είναι αναµφισβήτητα το τσαπαρί. Το sabiki όπως το ονοµάζουν στη «χώρα του ανατέλλοντος ηλίου». Είναι µια τεχνική της οποίας οι ρίζες χάνονται στο πέρασµα των χρόνων. Εχει βρει πεδίο εφαρµογής σε όλα τα µήκη και πλάτη της γης, µε πολλές παραλλαγές και µεγάλη ποικιλία θηραµάτων.

Θυµάµαι ιστορίες από τα χείλη του παππού µου τις οποίες δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω. Ανήκε στο πλήρωµα µεγάλου ψαράδικου που ψάρευε στο Λιβυκό. Εκείνα τα χρόνια έφτιαχναν αρµατωσιές τσαπαρί µε γλαρόφτερα και ασηµόχαρτο από τα πακέτα των τσιγάρων! Η ευρηµατικότητα σε όλο της το µεγαλείο! Οι ψαριές ήταν µυθικές. Κατάφερναν να γεµίσουν ολόκληρα τελάρα µε σκουµπριά τεραστίου µεγέθους, σαφρίδια, µεγάλους σούρους, κολιούς, ως και παλαµίδες και τονάκια! Ελεγε, θυµάµαι, πως όταν ψάρευαν πάνω από κάποια µεσοπέλαγα «σηκώµατα», κατάφερναν να βγάλουν µέχρι και κόκκινα. Σκορπίνες, µεγάλα µουσµούλια, φαγκρόπουλα, λυθρίνια κλπ.
∆ε θα ξεχάσω πως γέλαγαν ακόµα και τα µουστάκια του όταν µου περιέγραφε ψαριές µε τεράστιους χάνους πιασμένους με τσαπαρί. Αποτελούσαν το κυρίως συστατικό της γνήσιας κακαβιάς που µαγείρευαν στο σκάφος.

Sabiki λοιπόν! Μία διαχρονική τεχνική χωρίς σύνορα, µε µεγάλη αποτελεσµατικότητα.

Η τεχνολογία αρωγός του ψαρά
Θα µπορούσε κάποιος να ισχυριστεί, ότι εκείνα τα χρόνια τα ψάρια υπήρχαν σε µεγάλες ποσότητες σε όλα τα νερά. Τα αλιευτικά εργαλεία ήταν πολύ λιγότερα. Ακριβώς έτσι είναι τα πράγµατα, ποιος θα µπορούσε να διαφωνήσει; Εδώ ακριβώς έρχεται να µπει στο κάδρο του ψαρέµατος ο εκσυγχρονισµός των αλιευτικών εργαλείων. Με τη βοήθεια των σύγχρονων ηλεκτρονικών βυθοµέτρων και gps, ο εντοπισµός των κοπαδιών έχει γίνει υπόθεση της οθόνης!

Αυτό βέβαια θα µπορούσε να πει κανείς πως αποτελεί ευχή και κατάρα µαζί, για τους ευνόητους λόγους. Όµως εντέλει ποιός µπορεί να αντισταθεί στη «γοητεία» της τεχνολογίας; Μήπως θα προτιµούσαµε να µετράµε το βάθος µε σκαντάγιο, όπως γινόταν τότε; Μάλλον όχι…

Ποικιλία έτοιµων αρµατωσιών, ένας ευχάριστος µπελάς
Οι εταιρείες κατασκευής αλιευτικού εξοπλισµού παγκοσµίως, έχουν φτάσει σε επίπεδα σε υψηλά επίπεδα. Κάποια χρόνια πριν ίσως και να µη µπορούσαµε να το φανταστούµε. Η εξειδίκευση και η ποικιλία των εργαλείων για κάθε τεχνική ψαρέµατος, κάνει πολλές φορές την επιλογή µας µια σύνθετη διαδικασία. Οι αρµατωσιές των sabiki δε θα µπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση από αυτόν τον εκσυγχρονισµό. Η απλή κατασκευή του γλαρόφτερου έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μεγάλες Ιαπωνικές εταιρείες -και όχι µόνο- έχουν αναγάγει τη κατασκευή του sabiki σε επιστήµη!

Την αγορά καταλύζουν αρµατωσιές εξοπλισµένες µε παράµαλλα fluorocarbon, φωσφορούχες χάντρες όλων των χρωμάτων, εντυπωσιακές τρέσες, πολυπρισµατικές σφαίρες. Ως και επεξεργασµένο δέρµα ψαριών έχει «επιστρατευθεί» για τις µεγάλες µάχες του ανταγωνισµού και της αποδοτικότητας. Το ζητούµενο βέβαια για εµάς, είναι κατά πόσο οι αρµατωσιές αυτές είναι αποδοτικές. Ιδιαίτερα µάλιστα σε εποχές που τα αποθέµατα των ψαριών στις θάλασσές µας έχουν µειωθεί όχι µόνο αισθητά, αλλά επικίνδυνα!

Το επιθετικό ένστικτο των ψαριών στα οποία απευθύνεται το τσαπαρί, είναι δεδοµένο. Όταν τα κοπάδια των κολιών, σαφριδιών, κοκαλιών, µικρών τονοειδών κλπ. βρίσκονται σε διατροφικό οίστρο, µπορούµε κάλλιστα να έχουµε πολύ αποδοτικές ψαριές. Ενώ και ο πήχυς της ευχαρίστησης και της απόλαυσης ανεβαίνει πολύ. Η προσοµοίωση της αρµατωσιάς σε κοπαδάκι γόνου ψαριών ή κεφαλόποδων, είναι καταπληκτική. Όµως τί µπορεί να µας επιφυλάσσει τελικά µία εξόρµηση µε sabiki και ποιες κινήσεις από µέρους µας µπορούν να βελτιστοποιήσουν το αποτέλεσµα;

Τσαπαρί, µόνο το καλοκαίρι;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να πούµε πως το τσαπαρί δεν είναι αποδοτικό µόνο τους καλοκαιρινούς µήνες, όπως πολλοί πιστεύουν. ∆ουλεύει θαυµάσια και τους υπόλοιπους µήνες του χρόνου, αρκεί να γνωρίζουµε κάποια περάσµατα. Ειδικά τους χειµερινούς µήνες στα βαθύτερα στρώµατα, τα σαφρίδια είναι ιδιαίτερα επιθετικά. Κάτι άλλο που θα πρέπει να θυµόµαστε, είναι πως χρειάζεται η αρµατωσιά µας να είναι σε καλή κατάσταση, µε καινούρια και αιχµηρά αγκίστρια, και όχι σκουριασµένα τα οποία έχουν χάσει τον αιθέρα τους. Όταν βρεθούµε σε πολλά ψάρια, καλό θα είναι να αλλάζουµε συχνά την αρµατωσιά, γιατί από κάποια στιγµή και ύστερα τα µπερδέµατα είναι αναπόφευκτα.

Πρωτοτυπία και πειραµατισµός
Επίσης πολύ σηµαντικό, είναι πως όταν βρούµε το κοπάδι, καλό θα είναι να υπάρχει πάντα µία αρµατωσιά στο νερό, ώστε να το κρατήσουµε όσο περισσότερο γίνεται κάτω από το σκάφος. Ανάλογα µε τα ρεύµατα που επικρατούν στην περιοχή, θα επιλέξουµε και το βαρίδι µας. Πειραµατιστείτε µε τα βαρίδια και χρησιµοποιείστε φωσφόρου σε διάφορα έντονα χρώµατα και θα µε θυµηθείτε! Όπως έχω επανειληµµένα αναφέρει, τα βαρίδια φωσφόρου δεν είναι µόνο για τη νύχτα. Ειδικά στο ψάρεµα µε sabiki, το οπτικό µαλάγρωµα παίζει πολύ βασικό ρόλο, και όταν η αρµατωσιά µας είναι εξοπλισµένη µε βαρίδι φωσφόρου, γίνεται ορατή στα ψάρια από πολύ µεγαλύτερη απόσταση.

Οι κατάλληλες ώρες
Όσον αφορά στις ώρες που µπορεί να είναι πιο αποδοτικές για την τεχνική αυτή, η πράξη έχει δείξει πως οι πρωινές και τελευταίες απογευµατινές είναι οι πλέον κατάλληλες. ∆ε θα πρέπει να ξεχνάµε, πως τα µάτια µας καλό θα είναι να έχουν συχνή επαφή µε το βυθόµετρο, αφού τα ψάρια πολλές φορές κάνουν περάσµατα σε διαφορετικά βάθη, και θα πρέπει να είµαστε έτοιµοι να αναπροσαρµόσουµε τις κινήσεις µας, ώστε η αρµατωσιά µας να ψαρεύει στο σωστό βάθος.

Ψάρεµα σε άγνωστο τόπο
Όταν ψαρεύουµε σε µέρη που δε γνωρίζουµε και πολύ καλά, θα πρέπει να έχουµε το νου µας ώστε να δούµε που ψαρεύουν οι ντόπιοι µε τις βάρκες τους, οι οποίοι σίγουρα θα γνωρίζουν τα περάσµατα. Προσοχή όµως! Σε καµία περίπτωση δεν πάµε να «βεντουζάρουµε» δίπλα τους, ούτε να γίνουµε ενοχλητικοί στους υπόλοιπους. Η απόσταση που θα πρέπει να κρατήσουµε, θα είναι τέτοια ώστε να µη δηµιουργηθούν παρεξηγήσεις. Έχω δει πολλές σκηνές «απείρου κάλλους» να διαδραµατίζονται στη θάλασσα και πραγµατικά είναι κάτι το οποίο δε θα πρέπει να συµβαίνει. Η θαλασσίτσα µας χωράει όλους, αρκεί να υπάρχει ο αµοιβαίος σεβασµός µεταξύ µας. ∆ε πρέπει ποτέ να ξεχνάµε πως ο καθένας µας χρειάζεται το ζωτικό του χώρο.

Η χαρά της δηµιουργίας!
Στα καταστήµατα ειδών αλιείας, εκτός από τη τεράστια ποικιλία έτοιµων τσαπαρί, µπορούµε να βρούµε µια πληθώρα παρελκοµένων για την κατασκευή αρµατωσιάς. Εάν µας αρέσει να καταπιανόµαστε µε την κατασκευή των αλιευτικών µας εργαλείων, µπορούµε να κατασκευάσουµε καταπληκτικά τσαπαρί, µε αναρίθµητους συνδυασµούς χρωµάτων και υλικών, τα οποία θα µας δώσουν διπλή χαρά όταν αποδειχτούν άκρως αποδοτικά και λειτουργικά. ∆οκιµάστε να κατασκευάσετε τα δικά σας sabiki και θα καταλάβετε απόλυτα τι εννοώ.

Εποχές και τόποι, βυθόµετρο και εντοπισµός των ψαριών
Πιο πάνω έκανα λόγο για τις εκπλήξεις που µπορεί να µας επιφυλάσσει το sabiki. Φυσικά η κάθε τεχνική µπορεί να µας χαρίσει απρόσµενα αποτελέσµατα, κι αυτή ακριβώς είναι η γοητεία του ψαρέµατος. Οι καλοκαιρινοί και φθινοπωρινοί µήνες, είναι θα λέγαµε οι πιο αποδοτικοί µήνες του τσαπαρί, ενώ οι πρωινές κι απογευµατινές ώρες οι καλύτερες για το σκοπό µας. Οι απόκρηµνοι κάβοι, αλλά και τα µεσοπέλαγα περάσµατα, αποτελούν τις περισσότερες φορές τα κυρίως «στέκια» των θηραµάτων που αναζητούµε µε το τσαπαρί.

Όπως προαναφέραµε, η προσοχή µας πρέπει να είναι στραµµένη στο βυθόµετρο, προκειµένου να αντιληφθούµε ένα πιθανό πέρασµα των ψαριών και σε ποιο βάθος γίνεται αυτό. Προσοχή όµως! Πολλές φορές υπάρχουν ψάρια που βρίσκονται εκτός δέσµης του αισθητήρα της συσκευής µας, οπότε δε θα πρέπει να απογοητευόµαστε όταν δε βλέπουµε «κίνηση» στην οθόνη µας. Τα ψάρια, ακόµα κι αν δε τα «βλέπει» το βυθόµετρο, µπορούν να µας βλέπουν αυτά, αφού το τσαπαρί µας είναι ορατό από µεγάλη απόσταση. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κοµβικό σηµείο που λέγαµε, για τοποθέτηση µολυβιών φωσφόρου ή ακόµα και πλάνων στη θέση τους, ώστε µε τις αντανακλάσεις τους να γίνονται ορατοί από µεγαλύτερη απόσταση (κατά συνέπεια και η αρµατωσιά µας).

Μία εξόρµηση µε απρόσµενες συναντήσεις!
Μέσα καλοκαιριού και σκέφτηκα να πραγµατοποιήσω µια εξόρµηση για sabiki, σε περιοχή που είχα καιρό να επισκεφτώ και που κατά καιρούς µας έχει δώσει πολύ όµορφα ψάρια.

Το βάθος στο συγκεκριµένο µέρος κυµαίνεται ανάµεσα στα 80 µε 90 µέτρα. Αρµατώνω sabiki του εµπορίου, µε επεξεργασµένο δέρµα ψαριού και µολύβι φωσφόρου έντονου χρώµατος. Επέλεξα να κάνω χρήση µικρού ηλεκτρικού µηχανισµού µε ψιλό νήµα. Με το πρώτο κιόλας ρίξιµο, η έκπληξη δεν άργησε να έρθει, αφού ένα καλαµάρι σταµάτησε την αρµατωσιά περίπου στα µεσόνερα. Το µακρύ του πλοκάµι είχε πιαστεί σε ένα παράµαλλο και το απίστευτα αιχµηρό αγκίστρι τελικά κατάφερε να ανεβάσει το καλαµάρι µέχρι την απόχη.

Ακόµα δύο καλαµάρια µπήκαν στο σκάφος µε το τσαπαρί! Θα µπορούσα να προσαρµόσω και µία καλαµαριέρα στην αρµατωσιά µου, αλλά αφενός ο στόχος µου δεν ήταν τα καλαµάρια και αφετέρου δεν ήθελα να αλλοιώσω το «χαρακτήρα» της συγκεκριµένης αρµατωσιάς. Κάποια στιγµή είδα κίνηση στο βυθόµετρο, στα 40 περίπου µέτρα. Καθώς το sabiki κατέβαινε προς το βυθό, «κοκάλωσε» φτάνοντας στο βάθος που ανέφερε η οθόνη ότι βρίσκονται τα ψάρια. Ένα κοπάδι από µεγάλους κολιούς έκανε την αρµατωσιά «σερπαντίνα»! Αλλαγή γρήγορα, και ξανά κατέβασµα προς το βυθό. Μέχρι να µετακινηθεί το κοπάδι, αρκετά ψάρια στόλισαν το ψυγείο µας. Αργότερα, φτάνοντας σε ένα σηµείο που γνώριζα πως ο βυθός κρατάει διαφορετικά ψάρια, σκέφτηκα να πειραµατιστούµε µε το τσαπαρί πατωτά. Στο βυθόµετρο υπήρξε ένδειξη ψαριών στον πυθµένα και θεώρησα πως άξιζε τον κόπο να δοκιµάσουµε. Ευτυχώς τα ρέµατα δεν ήταν δυνατά και η χρήση της άγκυρας µη απαραίτητη.

Αφού κατέβηκαν οι αρµατωσιές στο βυθό, τα πρώτα ψάρια που χτύπησαν στα sabiki ήταν κάποια µεγάλα σαφρίδια που βρίσκονταν πατωτά. Καθώς µετακινήθηκε αργότερα το κοπάδι των σαφριδιών, ο φίλος µου Βασίλης πήρε ένα χτύπηµα αλλιώτικο από τα προηγούµενα. Τα κεφάλια που έκανε το ψάρι µαρτύρησαν αµέσως την ταυτότητά του, και σε λίγο ένα όµορφο φαγκρόπουλο ανέβηκε στο φουσκωτό. Οι κινήσεις που κάναµε στην αρµατωσιά µας ήταν πολύ κοφτά, µικρά χτυπήµατα κοντά στον πυθµένα, µικρή ανύψωση λίγων µέτρων και ξανά κάθοδος στο βυθό. Σε αυτή τη διαδικασία, µας βοήθησε πολύ το κουµπί λειτουργίας jigging του µικρού ηλεκτρικού µηχανισµού. Στη συνέχεια τα πράγµατα εξελίχθηκαν αναπάντεχα καλά, αφού πολλά όµορφα ψάρια όπως φαγκρόπουλα, λυθρίνια, µπαλάδες, ως και σκαθάρια, προστέθηκαν στο ψυγείο µας. Οµολογώ πως δεν περίµενα τέτοια ανταπόκριση των κόκκινων στις αρµατωσιές των sabiki. Πόσες φορές θυµήθηκα τον παππού σε αυτό το ψάρεµα…!

Οι µακριές αρµατωσιές
Αξίζει να αναφέρουµε πως στην περίπτωση που αντικαταστήσουµε το βαρίδι µας µε κάποιο πλάνο ή kabura, µπορούµε να δώσουµε άλλη διάσταση στο ψάρεµά µας, καθώς τα µεγέθη των ψαριών ενδέχεται να ανέβουν σηµαντικά. Επίσης πιστεύω πως είναι χρήσιµο να πούµε ότι στο εµπόριο υπάρχουν αρµατωσιές µεγάλου µήκους, έως και 7 µέτρα, οι οποίες θα φανούν χρήσιµες όταν θέλουµε να «σαρώσουµε» µεγαλύτερο εύρος της υδάτινης στήλης. Εδώ βέβαια προκύπτει µια δυσκολία θα λέγαµε στον τρόπο «διαχείρισης» της µακριάς αρµατωσιάς στο σκάφος, αλλά το πρόβληµα µετριάζεται µε τη χρήση µεγαλύτερων σε µήκος καλαµιών.

Οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες που ευνοούν αυτήν την τεχνική, είναι σαφέστατα το ελαφρύ αεράκι, ώστε να έχουµε µία µετακίνηση του σκάφους και να βρίσκουµε ευκολότερα τα κοπάδια, ειδικότερα όταν απευθυνόµαστε σε αφρόψαρα. Εάν η ένταση του ανέµου είναι µεγαλύτερη από αυτή που χρειαζόµαστε, µπορούµε να κάνουµε χρήση της πλωτής µας άγκυρας, προκειµένου να µειώσουµε την ταχύτητα µετακίνησης του σκάφους.

Sabiki λοιπόν, η διαχρονική τεχνική των εκπλήξεων! Αφήστε µερικές καινούριες αρµατωσιές «ξεχασµένες» στο σκάφος σας και χρησιµοποιείστε τις κατά το δοκούν. Να είστε σίγουροι πως κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις, η διασκέδαση, η αποτελεσµατικότητα και η ποικιλία των ψαριών, θα σας αποζηµιώσουν και µε το παραπάνω για την επιλογή σας να ασχοληθείτε µε αυτήν την τεχνική.