Αρκετά είναι τα ψάρια που θα µας χαρίσουν δυνατές συγκινήσεις στη µάχη, όµως κακά τα ψέµατα, ένα µεγάλο τονοειδές αποτελεί εγγύηση για ανελέητο σφύριγµα των φρένων!
Λέγοντας τονοειδή, αναφέροµαι σε οποιοδήποτε ψάρι της οικογένειάς τους, το οποίο µπορούµε να συναντήσουµε σε όλα τα µήκη και πλάτη της χώρας µας. Οι παλαµίδες (τις οποίες συνηθίζουµε να εντάσσουµε στα τονοειδή, ενώ κανονικά ανήκουν στα σκοµβροειδή), τα ορτσίνια, τα τονάκια και τα καρβούνια, είναι τα θηράµατα που θα συναντήσουµε ευκολότερα και θα µας χαρίσουν δυνατές µάχες, µε κυρίαρχο το «µεγάλο ξάδερφό» τους, τον ερυθρό τόνο. Βέβαια το συγκεκριµένο ψάρι αποτελεί ειδική κατηγορία, µε ελάχιστες συλλήψεις από την ακτή, ενώ απαγορεύεται και η αλιεία του, αλλά το ψάρεµά του απαιτεί γενικά πολύ extreme εξοπλισµούς. Για το λόγο αυτό λοιπόν, δε θα ασχοληθούµε καθόλου µαζί του και θα συνεχίσουµε µε τα µικρότερα συγγενικά του είδη.
Που θα τα συναντήσουµε;
Τα ψάρια αυτά µπορούµε να τα συναντήσουµε κυριολεκτικά οπουδήποτε. Σε λιµάνια, παραλίες και φυσικά σε βραχότοπους. Ειδικά δε σε σηµεία που σχηµατίζεται κάβος
ο οποίος καταλήγει εσωτερικά σε κολπάκι, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αν καθίσουµε στην άκρη του κάβου, θα τα δούµε να κυνηγούν µπροστά µας.
Ο στόχος τους είναι κυρίως κοπάδια µικρών ψαριών, όπως φρίσσας και σαρδέλας. Έτσι λοιπόν, όπου αυτά προσπαθούν να καλυφθούν και να προστατευτούν (όπως είπαµε µέσα σε κολπάκια, κοντά σε βράχια κλπ.), εκεί βρίσκεται και το πεδίο δράσης µας.
Τα τονοειδή κυνηγούν πάντα κοπαδιαστά, και µπορεί να εµφανιστούν από παντού, ανά πάσα στιγµή, µε τροµερή ταχύτητα. Η επίθεση γίνεται από όλες τις πλευρές, µε σκοπό τα µικρόψαρα να αποσυντονιστούν και να µην ξέρουν προς τα που να ξεφύγουν. Μικρόψαρα αναστατωµένα και κολληµένα στα βράχια, µαρτυρούν ότι πιο µέσα κυκλοφορεί κάτι απειλητικό γι’ αυτά, οπότε έχουµε τα µάτια µας µόνιµα ανοιχτά.
Επάνω: Μέτριο σε µέγεθος τεχνητό και φυσικά χρώµατα έκαναν τέλεια τη δουλειά. Κάτω: To vibration δεν πέρασε απαρατήρητο.
Σε πολλές περιπτώσεις, πέρα από το χαλασµό στην επιφάνεια της θάλασσας, το φαγοπότι των τονοειδών προδίδουν και οι γλάροι, που κάνουν κύκλους από πάνω για να πάρουν και αυτοί το µερτικό τους. Αν δούµε κάτι τέτοιο, έστω και εκτός βεληνεκούς µας, ξεκινάµε να ρίχνουµε, γιατί ενώ βλέπουµε το κοπάδι σχετικά πιο µακριά (φυσικά, όχι κανένα µίλι πιο µέσα…), σε µερικά δευτερόλεπτα µπορεί να το δούµε να περνά από µπροστά µας. Τότε, ένα ψαράκι που ξεµάκρυνε από το κοπάδι και χτυπιέται, σίγουρα δε µπορεί να αφήσει τους ταχύτατους κυνηγούς αδιάφορους!
Οι εποχές που τα κοπάδια κάνουν την εµφάνισή τους, ποικίλουν από µέρος σε µέρος, όπως συµβαίνει άλλωστε και µε τις ώρες που τρέφονται. Πρακτικά, τα κοπάδια αυτά πάντα υπάρχουν, αλλά κάθονται πιο βαθιά, ανάλογα φυσικά και µε τις συνθήκες. Στα µέρη που εγώ τις συναντώ, κάνουν έντονη την παρουσία τους κοντά στην ακτή όταν το νερό παγώσει.
Στα πέριξ της Αττικής και µέχρι τα βόρεια της Πελοποννήσου, έχουν αρχίσει να εµφανίζονται δειλά-δειλά σε κάποια γνωστά στους πολλούς σηµεία, ενώ σε κάποια άλλα πιο «πονηρά», δίνουν δυναµικότερο «παρών». Αν πρόκειται να ψαρέψουµε σε άγνωστο µέρος, καλό είναι να ρωτάµε τους ντόπιους πότε κάνουν την εµφάνισή τους τα ψάρια στην περιοχή.
Οι ώρες που τρώνε πιο έντονα, είναι το πρωί και το σούρουπο. Παρόλα αυτά, γνωρίζω µέρη όπου όλη µέρα µπορεί να βγουν δύο ψάρια και µετά τις 2-3 το πρωί να γίνεται χαµός από χτυπήµατα. Αυτό βέβαια αφορά δολωσιές µε ζωντανό ή νωπό δόλωµα.Όπως και να ‘χει όµως, θα µπορούσαµε να δοκιµάσουµε την τύχη µας µε έναν φωσφοριζέ πλάνο ή ένα πολύ γυαλιστερό τεχνητό. Σε κάποιες περιπτώσεις το έχω δοκιµάσει, αλλά όχι επιστάµενα και φυσικά χωρίς επιτυχία. Αντίθετα, σε κάποιο άλλο µέρος είχε µεγάλη ανταπόκριση στα γοφάρια, τα οποία χτυπούσαν µόνο νύχτα και αποκλειστικά σε πλάνο. Άλλωστε, όπως έχω ξαναπεί το ψάρεµα είναι ένα συνεχές πεδίο πειραµατισµών και δεν υπάρχουν απαράβατοι κανόνες στο πως θα πιάσουµε ένα ψάρι. Αυτή άλλωστε είναι και η µαγεία του!
Με τι τεχνητά θα τα κυνηγήσουµε
Το ψάρεµα των τονοειδών µπορεί να γίνει τόσο µε spinning, όσο και µε shore jigging. Μπορούµε λοιπόν να ψαρέψουµε µε µια ευρεία γκάµα τεχνητών, µε το shore jigging όµως να υπερτερεί σε δύναµη εξοπλισµού. Η αλήθεια είναι ότι το 90% των παλαµίδων, ποσοστό το οποίο αφορά σε ψάρια µέχρι 5 kg, θα δώσουν µάχη αλλά θα νικηθούν από ένα καλό σετάκι spinning. Αν όµως πέσουµε πάνω σε καµία ντάσκα, που είναι σαφώς πιο άγρια και πιο δυνατή, θα τα βρούµε σκούρα. Τόσο γιατί όπως είπαµε είναι πιο δυνατή και µαχητική, αλλά και γιατί φτάνει σε πολύ µεγαλύτερα µεγέθη, που µπορεί να προβληµατίσουν ακόµα και καλάµια σαφώς ισχυρότερα, όπως αυτά του shore jigging.
1. Μικρά πλανάκια και κουτάλια έχουν πολύ καλά αποτελέσµατα.
Το καλό όµως είναι ότι µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε πιο «βαριά» σε c.w. καλάµια, αφού πολλά από τα τεχνητά που θα χρησιµοποιήσουµε έχουν µικρό µέγεθος και µεγάλο βάρος, χαρακτηριστικό το οποίο εγγυάται καλή αεροδυναµική, άρα και καλή βολή. Αυτό συµβαίνει γιατί όπως προείπαµε τα τονοειδή µπορεί να «κάθονται» έξω από τα όρια της βολής µας, έστω και οριακά πολλές φορές. Άρα πρέπει να χρησιµοποιούµε τεχνητά µικρά σε µέγεθος, ώστε να προσοµοιώνουν φυσικά το ψιλό που αποτελεί τροφή των τονοειδών, αλλά και να µπορούµε να έχουµε και πολύ µακρινή βολή.
Με µεσόβαρους και εµπροσθόβαρους πλάνους 40-60 gr λοιπόν, έχω δει πολύ καλά αποτελέσµατα. Γενικά, τα τονοειδή είναι ψάρια που συνηθίζουν να επιτίθενται ταχύτατα, οπότε το συγκεντρωµένο εµπρός βάρος είναι ότι ακριβώς χρειάζεται σε αυτή την περίπτωση. Από την άλλη,
δε θα πουν όχι σε ένα ψαράκι που ψυχορραγεί τραυµατισµένο, οπότε εδώ µας προσφέρουν πλεονέκτηµα οι µεσόβαροι. Και οι δύο κατηγορίες πλάνων µας δίνουν το πλεονέκτηµα να ψάξουµε σε διάφορα βάθη, αφού µερικές φορές µπορεί τα ψάρια να µην τρώνε εντελώς αφρωτά, αλλά µεσόνερα ή ακόµα και πατωτά (σπάνιο).
2. Poppers, µικρά και µεγάλα vibration είναι must στο ψάρεµα µας.
Επίσης όπως έχουµε γράψει και σε προηγούµενο άρθρο, αν επιλέξουµε ένα µεσόβαρο πλάνο µε µια ποιοτική και ισχυρή σαλαγκιά στο πίσω µέρος, µπορούµε µε γρήγορη ανάκτηση να τον δουλεύουµε και σαν κουτάλι. Σε συνδυασµό µε κάποια χτυπήµατα κατά την ανάκτηση, κανένα τονοειδές δε θα µείνει ασυγκίνητο.
Σε άλλη περίπτωση όπου θα επιλέξουµε να δουλέψουµε κανονικά τους πλάνους µας, προσωπικά προτιµώ τα assist hooks, αφού ναι µεν θα αρπάξουν πιο δύσκολα, αλλά έχουν καλύτερο κάρφωµα και είναι λιγότερο εύκολο να τα φτύσει το ψάρι.
Αν χρησιµοποιήσουµε assist ή σαλαγκιά στολισµένα µε φτερά, τότε το ποσοστό επιτυχίας αυξάνεται αρκετά. Τα κουτάλια αποτελούν µία άλλη κατηγορία, και µπορούν να µας δώσουν πολύ καλά αποτελέσµατα ψάχνοντας διάφορα βάθη. Λειτουργούν σωστά µε απλή, σβέλτη ανάκτηση, κατά την οποία άλλα περιστρέφονται, κάποια κάνουν δεξιά-αριστερά και µερικά και τα δύο µαζί. Αν πρόκειται για κουτάλια γνωστών εταιρειών, τότε µπορούµε να εµπιστευτούµε τη σαλαγκιά τους. Αν όχι, πρέπει να παρέµβουµε διορθωτικά, ώστε να µην τη δούµε ανοιγµένη και το ψάρι είναι άφαντο. Και εδώ η χρήση φτερών θα αυξήσει την αποτελεσµατικότητά µας, ενώ δε βάζουµε assist hooks όπως έχει τύχει να δω, αφού τα κουτάλια είναι φτιαγµένα για να δουλεύουν µόνο µε τη σαλαγκιά.
3. Τα skipping τεχνητά, µπορεί πολλές φορές να αποτελέσουν το κλειδί της επιτυχίας.
Επίσης δεν έχει νόηµα να τα δουλέψουµε µε χτυπήµατα όπως τους πλάνους, γιατί και πάλι δε θα βγάλουν καλή κίνηση. Έχει όµως νόηµα να τα δουλέψουµε µε σβέλτη ανάκτηση και χτυπήµατα µε τη µύτη του καλαµιού χαµηλά. Επίσης, αν επιταχύνουµε στιγµιαία το ρυθµό ανάκτησης από σβέλτο σε πολύ γρήγορο, κάποια από αυτά θα ξενερίσουν κάνοντας ένα χοροπήδηµα στον αφρό, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις µπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον των ψαριών, και να κάνει τη διαφορά αν δεν έχουν ιδιαίτερη όρεξη να τραφούν. Θα τα βρούµε σε πολλά µεγέθη και γραµµάρια, οπότε αγοράζουµε βάσει του c.w. του καλαµιού µας.
Skipping, poppers και surface τεχνητά:
Τα skipping τεχνητά, συνδυάζουν αρκετά χαρακτηριστικά ταιριαστά µε το ψάρεµα της παλαµίδας. Υπάρχουν µοντέλα µε αρκετό βάρος για την εξασφάλιση καλών βολών, χρειάζονται ταχύτητα για να δουλέψουν σωστά, χαρακτηριστικό που αρέσει στα τονοειδή, ενώ το χοροπήδηµά τους πάνω στο νερό δηµιουργεί ένα ιδιαίτερα ελκυστικό παφλασµό.
Τα poppers και τα surface κινούνται επίσης στην ίδια κατεύθυνση. Το καλό µε τις τρεις αυτές κατηγορίες, είναι ότι ακόµα και αν δε φτάνουµε τα ψάρια και βρίσκονται µερικά µέτρα εκτός της βολής µας, ο ήχος τους θα τα «φωνάξει» και θα κινηθούν προς την κατεύθυνση του παφλασµού.
Η γρήγορη ανάκτηση είναι και εδώ το κλειδί. Αν ψαρεύουµε µε spinning, τότε τα γνωστά minnows θα πρέπει να είναι µέσα στις επιλογές µας και ειδικά τα µικρά µεγέθη που µοιάζουν µε τα ψάρια που δέχονται την επίθεση. Ο τρόπος ανάκτησης είναι γρήγορος, µε παύσεις και χτυπήµατα. Αν παρατηρήσουµε ότι κυνηγάνε µεγαλύτερα ψάρια, τότε µπορούµε να δοκιµάσουµε και µεγάλα τεχνητά που έχουν δώσει πολλές επιτυχίες, όπως 150άρια και 175άρια (15 ή 17,5 εκ. µήκος), µε παρόµοιο τρόπο ανάκτησης.
Vibration (ή όπως τα λένε πολλοί) «µπονίτες»:
Η βολή τους είναι µέτρια, λόγω µεγάλου πλάτους και αεροδυναµικής αντίστασης. Όµως έχουν πολύ καλά αποτελέσµατα στα τονοειδή, εξαιτίας του τρέµουλου που παράγουν κατά την ανάκτησή τους. Είναι βυθιζόµενα τεχνητά και δουλεύουν µε απλή σβέλτη ανάκτηση. Προσοχή όµως, γιατί αν το παρακάνουµε στην ταχύτητα, αρχίζουν και κινούνται πολύ έντονα και ακανόνιστα, οπότε δεν αποδίδουν τα αναµενόµενα. Για να έχουµε πετύχει την επιθυµητή κίνησή τους, πρέπει την ώρα που µαζεύουµε να αισθανόµαστε ένα ελαφρύ κραδασµό στο χέρι µας διαµέσου
του καλαµιού.
Pencil ή lipless (χωρίς γλώσσα):
Είναι επίσης πολύ αποδοτικά. Εκτός του ότι υπάρχουν µοντέλα µε µεγάλο βάρος για κορυφαίες βολές, είναι βυθιζόµενα οπότε µπορούµε να ψάξουµε που περίπου τρώνε τα ψάρια, µιας και όπως είπαµε δεν κυνηγούν πάντα αφρό. Επίσης, ορισµένα µοντέλα έχουν µόνο µία σαλαγκιά στο πίσω µέρος τους, ώστε να βγάζουν κίνηση και µε απλή ανάκτηση-γρήγορο ρυθµό. Τα υπόλοιπα µε τις δύο ή τρεις σαλαγκιές, δουλεύουν µε γρήγορα, κοφτά χτυπήµατα, κρατώντας τη µύτη του καλαµιού χαµηλά (twitch), ενόσω ανακτούµε πετονιά ή νήµα. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνουµε το τεχνητό να κινείται δεξιά–αριστερά, όπως ένα τροµαγµένο ψάρι που ξεµοναχιάστηκε από το κοπάδι. Όσο καλύτερα µάθουµε να πετυχαίνουµε αυτήν την κίνηση, τόσο καλύτερα αποτελέσµατα θα έχουµε.
Το µεγάλο βάρος των παραπάνω τεχνητών µας προσφέρει επιλογές, και δε µας περιορίζει µόνο στους πλάνους σε περίπτωση που επιλέξουµε εξοπλισµό shore jigging. Έτσι µπορούµε να συνδυάσουµε αρκετά καλές βολές, αλλά και ποικιλία τεχνητών στο ψάρεµά µας, µε τη δυνατότητα να παλέψουµε µε κάποιο µεγάλο ψάρι, το οποίο δε θα καταφέρναµε να αντιµετωπίσουµε επιτυχώς µε εξοπλισµό spinning.
Ιδανικές συνθήκες για κυνήγι τονοειδών. Συννεφιά µε ελαφρώς ταραγµένη θάλασσα είναι η µισή επιτυχία της ψαριάς.
Συνθήκες
Τα τονοειδή κυνηγούν µε όλες τις συνθήκες. Όµως µια θάλασσα «λάδι» µε τον ήλιο να ακτινοβολεί δυνατά και το νερό να είναι καθαρό σαν κρύσταλλο, θα κάνει τα πράγµατα δύσκολα για µας. Τα ψάρια σε πολλές περιπτώσεις θα αδιαφορήσουν επιδεικτικά για το τεχνητό µας, αφού προλαβαίνουν να αντιληφθούν ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι φυσικοί χρωµατισµοί και τα τεχνητά που δε γυαλίζουν τόσο, µου έχουν αποδώσει όσο καλύτερα γίνεται µε τέτοιες συνθήκες. Τεχνητά που γυάλιζαν έντονα, άφηναν παγερά αδιάφορα τα ψάρια.
Αν τώρα έχουµε µια ρυτιδιασµένη προς ταραγµένη θάλασσα µπροστά µας, µε τον καιρό κόντρα, συννεφιά και όχι καλή διαύγεια νερού, τότε είµαστε στα φόρτε µας. Επίσης, στην περίπτωση αυτή θα εκτιµήσουµε ιδιαίτερα το συνδυασµό «βαριά τεχνητά-µακρύ καλάµι, ο οποίος µπορεί να µας δώσει εκπληκτικές βολές, ακόµα και µε κόντρα καιρό.
Αν έχει ρέµατα και έντονο κύµα, δεν προτιµούµε τεχνητά µε µεγάλες γλώσσες, γιατί θα βγάλουν µια ακανόνιστη περίεργη κίνηση, µε αντίθετα αποτελέσµατα από τα επιθυµητά. Πλάνοι, pencil, κουτάλια και κάποια skipping, είναι αυτά που θα δουλέψουν καλά. Εδώ πλέον, λόγω µικρότερης διαύγειας, θα προτιµήσουµε πιο έντονους χρωµατισµούς, µε επίσης έντονες γυαλάδες και καθρεφτίσµατα.
Τα χρώµατα που προσωπικά προτιµώ είναι η σαρδέλα, η φρίσσα, η µαρίδα από φυσικούς χρωµατισµούς, ενώ κάποιοι συνδυασµοί όπως λευκό-κόκκινο, τραυµατισµένη σαρδέλα, ασηµί (καθρέφτης)-κόκκινο, µου έχουν δουλέψει αρκετά.
Πιστεύω µε αυτό το κείµενο που βασίζεται σε προσωπικά µου βιώµατα, να βρήκατε κάποια χρήσιµη συµβουλή και να έχετε καλύτερα αποτελέσµατα. Μέχρι τον άλλο µήνα να περνάτε καλά και να χαίρεστε τη θάλασσα όσο περισσότερο µπορείτε.