Τεχνικό Θέμα: Βαφή & επιδιόρθωση ποδιού
Στο προηγούµενο άρθρο είδαµε την σωστή συντήρηση και χρήση των ανοδίων. Το πόδι όντας το πιο ευπαθές σηµείο του κινητήρα καθώς βρίσκεται σε άµεση επαφή µε το θαλάσσιο νερό απαιτεί την προσοχή µας για να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και ανεπηρέαστο απο την διάβρωση.
Τα µηχανικά µέρη του ποδιού θέλουν µία µίνιµουµ φροντίδα συντήρησης όπως καθάρισµα των σητών εισαγωγής νερού, αντικατάσταση βαλβολινών, αντικατάσταση της αντλίας νερού (ιµπέλερ) και των ανοδίων καθώς και έλεγχος της προπέλας µε τα σχετικά γρασσαρίσµατα και αποµάκρυνση ξένων σωµάτων (π.χ πετονιάς) καθώς και έλεγχο στεγανότητας.
Οι ζηµιές απο την διάβρωση της αλµύρας όµως είναι συνηθέστερες (Φωτ.1) ακόµη και αν τα ανόδια είναι σε καλή κατάσταση ειδικά εάν αποµακρυνθεί απο γδάρσιµο ή άλλο λόγο η βαφή. Ας δούµε λοιπόν πως µπορούµε να αποφύγουµε δυσάρεστες και κοστοβόρες επισκευές προστατεύοντας απλά τη βαφή του ποδιού µας µε ελάχιστο κόπο.
Για ποιό λόγο διαβρώνεται το πόδι του κινητήρα µου;
Πέρα απο την ηλεκτρόλυση που µπορεί να προέρθει απο µία πλειάδα παραγόντων όπως το αλµυρό περιβάλλον του νερού, τα ηλεκτρολογικά προβλήµατα, η κακή κατάσταση των ανοδίων κτλ υπάρχουν και άλλοι παράγοντες τυχαίοι και µη.
Η πείρα έχει δείξει περιπτώσεις που ακόµη και οι κατασκευαστές έκαναν λάθη όπως παρτίδα µηχανών για χρήση θαλάσσης µε πόδια για µοντέλα γλυκού νερού απο λάθος στην παραγωγή ή κινητήρες υψηλού κόστους µεγάλης ιπποδύναµης µε απλή βαφή χωρίς προεργασία. Τα πράγµατα δεν είναι φυσικά όπως παλιά όπου τα εργοστάσια έβαφαν τα πόδια και τον κινητήρα µε πιστόλι (Φωτ.2) όπως θα έκανε και ο µέσος βαφέας αυτοκινήτων σήµερα. Νέες µέθοδοι όπως η ηλεκτροεναπόθεση (που µοιάζει πολύ µε την ηλεκτροστατική βαφή πούδρας) έδωσαν άριστα αποτελέσµατα και υιοθετήθηκαν απο τους κατασκευαστές.
Η κλασική βαφή µε πιστόλι δεν δίνει οµοιογενή αποτελέσµατα σε ραφές, γωνίες και άλλες δύσκολες πλευρές µε αποτέλεσµα το σταδιακό ξεφλούδισµα του χρώµατος σε αυτά τα σηµεία και την επακόλουθη ταχύτατη διάβρωση στο γυµνό πιά κράµα αλουµινίου του ποδιού. Για αυτό λοιπόν οι κατασκευαστές λειαίνουν µε προσοχή κοφτερές ακµές όπως στα πέδιλα και το πτερύγιο κάτω απο την τορπίλη µε αµµοβολή έτσι ώστε να επιτύχουν σωστό βάψιµο.
Το πόδι αφού απολιπανθεί σε ειδικά υγρά βυθίζεται σε διάφορα µπάνια µε ειδικά υλικά προεργασίας (αστάρια). Το πόδι συνδέεται µε τον πόλο + συνεχούς ρεύµατος ενώ το χρώµα γειώνεται µέσα στο δοχείο του (πόλος (-)) και µέσω αυτής της τεχνικής τα σωµατίδια της µπογιάς ηλεκτρικά φορτισµένα έλκονται απο το µέταλλο του ποδιού επιτυγχάνοντας εξαιρετική πρόσφυση. Με αυτόν τον τρόπο πραγµατοποιούνται άριστης ποιότητας πολυστρωµατικές βαφές που εάν δεν γδαρθούν αντέχουν για πολλά χρόνια χωρίς προβλήµατα.
Η αµέλεια επιφέρει διάβρωση
Εάν το πόδι γδαρθεί ή ο κινητήρας είναι αρκετά παλιός και παραµεληµένος (Φωτ.3 και 4) ή για κάποιο άλλο λόγο φύγει η µπογιά του τότε πίσω απο τη γρατζουνιά εάν αφεθεί η αλµύρα θα κάνει το έργο της. Σύντοµα θα «τρυπώσει» πίσω απο τη γρατζουνιά και στο σηµείο εκείνο σταδιακά θα φουσκώσει εάν αφεθεί έτσι. ∆ιαπερνώντας τη µπογιά και τα προστατευτικά στρώµατα ασταριού προεργασίας η µπογιά ανασηκώνεται αργά αλλά σταθερά και είναι θέµα χρόνου το πόσο θα επεκταθεί το σταδιακό ξεφλούδισµα.
Ακόµη και το καλό εξωτερικό πλύσιµο ή τοκέρωµα δεν βοηθά ιδιαίτερα σε περίπτωση που έχει γρατζουνιστεί το πόδι, το οποίο εάν δεν προεργαστεί και βαφεί το συντοµότερο δυνατόν το αλµυρό νερό θα αρχίσει απροειδοποίητα την ζηµιά του. Για να αποτρέψουµε κάτι τέτοιο θα πρέπει µε υποµονή να αφαιρέσουµε τα κοµµάτια της φουσκωµένης µπογιάς καθώς και την όποια τοπική διάβρωση και να καθαρίσουµε επιµελώς την προς βαφή επιφάνεια µε υποµονή για να την προετοιµάσουµε για αστάρωµα και βάψιµο.
Καθαρισµός πριν την προεργασία
Μετά το τρίψιµο µε το γυαλόχαρτο (Φωτ.5) µε τη βοήθεια πινέλου ή πεπισµένου αέρα καθαρίστε τις σκόνες. Σκουπίστε στη συνέχεια µε καθαρό πανί ή χαρτί και περάστε την προς βαφή επιφάνεια µε καθαρή ακετόνη (ασετόν) η διαλυτικό χρωµάτων. Χρησιµοποιείστε ασετόν απο ειδικά καταστήµατα και όχι τα καλλυντικά των γυναικών που περιέχουν λάδι και άλλες ουσίες. Το ασετόν θα αφαιρέσει τυχόν λίπη, δαχτυλιές κτλ για µία τελείως καθαρή επιφάνεια αλλά θέλει προσοχή να µην ακουµπήσει πλαστικά τµήµατα (π.χ. σήτες εισαγωγής νερού) γιατί θα αλλοιώσει τα πλαστικά άµεσα.
Ξύσιµο και γυαλοχαρτάρισµα προ βαφής
Με µία λεπίδα ή ξύστρα τζαµιών αφαιρούµε προσεκτικά άλατα και τµήµατα φουσκωµένης µπογιάς. Στη συνέχεια µε ένα µεσαίου βαθµού γυαλόχαρτο τρίβουµε υποµονετικά τα εναποµείναντα άλατα και φλούδες βαφής έως ότου δούµε γυαλισµένο και καθαρό µέταλλο. Μία καλή πρακτική είναι να ξύσουµε, τρίψουµε και καθαρίσουµε 2-3 εκατοστά γύρω γύρω απο την φουσκωµένη µπογιά για να ξεκινήσουµε την εργασία απο ένα καθαρό τµήµα χωρίς διάβρωση.
Στοκάρισµα
Στην περίπτωση εκτεταµένης διάβρωσης πιθανόν να υπάρχουν µικρές γουβίτσες, σαν κρατήρες, επάνω στην επιφάνεια του µετάλλου (ψωρίαση). Εκεί θα βασανιστείτε λίγο να τους καθαρίσετε και στη συνέχεια θα χρειαστείτε µία εποξική κόλλα 2 συστατικών για ναυτική (marine) χρήση. Οποιαδήποτε εποξική θα έκανε την δουλειά της αλλά οι ειδικές «ναυτικές» κόλλες του εµπορίου έχουν καλύτερη πρόσφυση και αντοχή για την συγκεκριµένη εργασία.
Οι Αµερικανοί κατασκευαστές κόλλας έχουν διαθέσει εδώ και χρόνια στο εµπόριο ειδικά για ναυτική χρήση προιόντα (Φωτ.6) στα οποία µπορεί κάποιος να προσθέσει και χρώµα αναλόγως µε το χρώµα του κινητήρα χωρίς να χρειάζεται να βάφει ένα σωρό χέρια για να καλύψει το «µπάλωµα». Αναζητήστε κάποιο κατάλληλο σκεύασµα για την περίπτωση σας. Για να γίνει ποιοτική η επισκευή πρέπει να γεµίσουµε υποµονετικά αυτές τις µικρές «λακούβες» έως ότου έρθουν πρόσωπο µε την επιφάνεια του µετάλλου.
Για να ετοιµάσουµε το µείγµα κόλλας δύο συστατικών πρέπει να δώσουµε µεγάλη προσοχή στις οδηγίες χρήσης και να χρησιµοποιήσουµε καθαρά εργαλεία. Όταν ανακατεύουµε την κόλλα µε τον καταλύτη της πρέπει να το κάνουµε σε ξεχωριστό δοχείο και να µην βάζουµε το ίδιο ξυλάκι (Φωτ.7) ή κουταλάκι και στα δύο δοχεία (υπάρχει και σε µορφή διπλής σύριγγας) ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να διατηρήσουµε τις αναλογίες µίξης του κατασκευαστή της και να περιµένουµε και τον ανάλογο χρόνο να σκληρύνει πρίν γυαλοχαρτάρουµε ξανά. Οι τρύπες πρέπει να γεµιστούν µε µία µικρή σπάτουλα (Φωτ.8) για να κολλήσει ικανοποιητικά το µίγµα στο µέταλλο του ποδιού. Οσο η κόλλα είναι ακόµη νωπή µπορούµε να την λειάνουµε αµα βρέξουµε τη σπάτουλα σε νερό και να αποµακρύνουµε εύκολα και την περισσευούµενη κόλλα.
Με µία δεύτερη σπάτουλα µπορούµε να παίρνουµε το περίσσευµα κόλλας όπως κάνουν όταν σπατουλάρουν τους τοίχους οι επαγγελµατίες ελαιοχρωµατιστές. Η εργασία αυτή πρέπει να γίνεται γρήγορα καθώς άµα στεγνώσει η κόλλα και κάνει «µύτες» µετά δουλεύεται πολύ δύσκολα. Ξαναπερνάµε αρκετές φορές το χέρι µας στο ίδιο σηµείο κατά το σπατουλάρισµα για ένα ικανοποιητικό αποτέλεσµα. Επαναγυαλοχαρτάρουµε, ξεσκονίζουµε και καθαρίζουµε µε ασετόν όπως αναφέραµε παραπάνω. Εάν παρατηρήσουµε ότι η κόλλα έχει κάνει κοιλιά πρός τα µέσα σε κάποιους κρατήρες τρίβουµε τοπικά µε το γυαλόχαρτο ή ξύνουµε µε κάποια λάµα ελαφρά να «αγριέψει» και επαναστοκάρουµε µε δεύτερο χέρι κόλλας. Ξαναγυαλοχαρτάρουµε και επανακαθαρίζουµε όπως και παραπάνω.
Προεργασία και αστάρωµα
Τα αστάρια (Primers) που θα χρησιµοποιήσουµε θα πρέπει να είναι ναυτικής χρήσης –marine και όχι τα κοινά προιόντα αυτοκινήτου. Τα marine αστάρια περιέχουν ρινίσµατα ψευδάργυρου (τσίγκου) όπως το ακριβό γκρίζο «καραβίσιο» µίνιο έτσι ώστε να «τρώγεται» αυτός για να µην πειραχτεί το αλουµινένιο κράµα του ποδιού απο ηλεκτρόλυση. Υπάρχουν και σε δοχεία αλλά και σε µορφή σπρέυ στους πάγκους ανταλλακτικών των εταιρειών ή εξειδικευµένων καταστηµάτων.
Αποφύγετε αντιµυκητικά χρώµατα (µουράβια-φαρµάκι) η «αστάρια γάστρας» καθώς περιέχουν χαλκό ή άλλα µέταλλα και θα προκαλέσουν ηλεκτρόλυση. Πρίν σταρώσετε µασκάρετε µε χαρτοταινία και χαρτί βαφής ή εφηµερίδες, καλύπτοντας τα σηµεία του ποδιού που δεν θα βαφτούν (Φωτ.9). Το µασκάρισµα πρέπει να αφήσει µία περιοχή 4-5 εκατοστών διαµέτρου γύρω απο το σηµείο βαφής έτσι ώστε η νέα µπογιά να µατίσει µε παλιά υγιή µπογιά. Στη Φωτ.10 διακρίνεται ένα πόδι απο κινητήρα έσω έξω όπου το κάτω τµήµα του είναι τριµµένο και στοκαρισµένο ενώ το πάνω ασταρωµένο και έτοιµο για βάψιµο. Αφαιρέστε ή καλύψτε µε προσοχή τα ανόδια γιατί άµα βαφτούν θα αχρηστευθούν και δεν θα προστατέψουν το πόδι απο ηλεκτρόλυση.
∆ιαδικασία ασταρώµατος
Σε καλά αεριζόµενο χώρο και µε τη χρήση γαντιών, µάσκας και γυαλιών αρχίζετε την διαδικασία ασταρώµατος. Σε περίπτωση χρήσης φιάλης σπρέυ κρατήστε µία απόσταση γύρω στα 30 cm και ψεκάστε µικρές ποσότητες κινώντας το χέρι σας δεξιά αριστερά ώστε να αποφύγετε τη δηµιουργία σταγόνων. Αναδεύστε περιοδικά τη φιάλη του σπρέυ για να είναι λεπτόρευστο το αστάρι. Προσέξτε ειδικά να µην πάει περισσότερο αστάρι στο σηµείο που έχετε την χαρτοταινία γιατί µετά όταν την βγάλετε, εκεί το αστάρι και το χρώµα µετέπειτα θα έχουν κάνει µία λεπτή φλούδα-σκαλοπάτι που εύκολα θα διεισδύσει νερό µέσα της.
Το σωστό είναι να λεπτύνουν τα στρώµατα ασταριού όσο αποµακρύνεστε απο τη διαβρωµενη περιοχή ώστε να µην αφήσουν «σκαλοπάτι» στη συνέχεια. Για µία σωστή εργασία χρειάζονται 2-3 χέρια ασταρώµατος. Απο το 1ο έως το 2ο χέρι απαιτούνται τουλάχιστον 15 λεπτά όπως και απο το 2ο στο 3ο για να εξατµιστούν τα διαλυτικά του ασταριού. Αφού περάσετε και το τελευταίο χέρι απαιτούνται 2 τουλάχιστον ώρες για να στεγνώσει καλά το αστάρι. Εν συνεχεία τρίψτε ελαφρά µε ψιλό ντουκόχαρτο νερού στα σηµεία που έγιναν σταγόνες ή όποια άλλη ατέλεια. Καθαρίστε και ξεσκονίστε καθώς τώρα το πόδι είναι έτοιµο για βαφή.
Βαφή
Τα εξειδικευµένα καταστήµατα µε ναυτικά προιόντα έχουν µπογιές σε πληθώρα χρωµάτων ενώ µία πιο προσφιλής και πιο σίγουρη εναλλακτική λύση είναι η εύρεση τους απο τον πάγκο ανταλλακτικών των εταιρειών που µας εξασφαλίζουν σωστό χρωµατικό κωδικό και ποιότητα υλικών αλλά στον αντίποδα µε υψηλότερο σχετικά κόστος. Ενα άλλο πρόβληµα στην περίπτωση τοποικής βαφής είναι ότι µε το χρόνο το χρώµα του ποδιού µας θα έχει «ανοίξει» απο τον ήλιο µε αποτέλεσµα η τοπική βαφή να θυµίζει µπάλωµα.
Για να αποφύγουµε κάτι τέτοιο µπορούµε να µασκάρουµε µε τη χαρτοταινία λίγο πιο ανοιχτά για να βάψουµε µεγαλύτερη επιφάνεια ή και µία πλευρά του ποδιού ώστε να µην φαίνεται ένα µικρό µπάλωµα. Υπάρχει βέβαια και η µερακλίδικη δουλειά που κάνουν µερικοί (Φωτ.11 κάτω τµήµα βαµµένο ενώ το άνω στοκαρισµένο) π.χ όταν θέλουν να πουλήσουν ένα µεταχειρισµένο πόδι (Φωτ.12) προτιµούν να το βγάλουν απο τον κινητήρα και να το βάψουν όλο για να µην φαίνονται µπαλώµατα. Αυτή η πρακτική δεν έχει όµως πάντοτε καλά αποτελέσµατα όπως στη Φωτ.13 όπου το πόδι είναι µεν καλοβαµµένο αλλά κακοστοκαρισµένο και µε σηµάδια ψωρίασης κάτω απο την προπέλα που απλά δείχνει ότι περισσότερο «πασαλείφτηκε» παρά βάφτηκε επιτυχώς.
Κακής ποιότητας εργασίες θα ξεφλουδίσουν γρήγορα ενώ η καλύτερη αλλά και συνάµα ακριβότερη λύση είναι να λυθεί πλήρως το πόδι και τα σωθικά του στο συνεργείο και αφού απολιπανθεί σε µπάνιο οξέων και περαστεί µε αµµοβολή για να φανεί παντού γυµνό µέταλλο (Φωτ.14) τότε να βαφτεί στη συνέχεια επαγγελµατικά ώστε να γίνει σαν καινούργιο. Εννοείται ότι ακόµη και αυτή η άριστη διαδικασία βαφής δεν συγκρίνεται µε την ποιοτική πολυστρωµατική – αντιδιαβρωτική βαφή των σηµερινών εργοστασίων.
∆ιαδικασία βαφής
Οπως και στη διαδικασία ασταρώµατος απαιτούνται γυαλιά, µάσκα, γάντια και καλά αεριζόµενος χώρος ώστε να βάψουµε µε ασφάλεια. Οπως και στο αστάρωµα δουλεύουµε γρήγορα µε το σπρέυ ψεκάζοντας λεπτά στρώµατα µπογιάς κινούµενοι δεξιά αριστερά αλλά και σταυρωτά εάν αυτό απαιτείται.
Κάπου κάπου ανακινούµε την φιάλη του σπρέυ ενώ σηµαντικο είναι να την αναποδογυρίζουµε τακτικά και να πατάµε το κουµπί του σπρέυ έτσι ώστε να βγεί λίγο προωθητικό αέριο και να καθαρίσει το ακροφύσιο ψεκασµού στο κουµπί του. Αν αυτό δεν γίνει διακινδυνεύουµε να δηµιουργηθούν χοντρές σταγόνες και άσχηµο αισθητικό αποτέλεσµα. Το πόσα χέρια θα χρειαστούν έχει να κάνει µε το χρώµα που έχει το υπόστρωµα του ασταριού αλλά 2-3 χέρια είναι συνήθως επαρκή. Αφήνουµε χρόνο µεταξύ των χεριών έτσι ώστε να στεγνώνει ικανοποιητικά κάθε στρώµα βαφής σύµφωνα µε τις οδηγίες χρήσης του σπρέυ.
Αφού βάψετε το πόδι αφήστε το για αρκετές ώρες να στεγνώσει καλά και να σκληρύνει η µπογιά. Στη συνέχεια αφαιρέσετε την χαρτοταινία και το χαρτί βαφής και στην πορεία θα χρειαστείτε µία ψιλή αλοιφή µπογιάς απο τα είδη αυτοκινήτου. Αρχίστε το τρίψιµο µε την αλοιφή βάσει των οδηγιών χρήσης της, επιµένοντας κυρίως γύρω απο το σηµείο που ακουµπούσε πριν η χαρτοταινία δηλαδή στην περιφέρεια της τοπικής βαφής. Μόλις επιτύχετε µία ικανοποιητικά λεία επιφάνεια κερώστε µε ένα καλής ποιότητας υγρό κερί αυτοκινήτου για να ολοκληρώσετε την εργασία.
Εάν υπάρχουν γρατζουνιές και εκδορές σε σηµεία µικρού πάχους όπως το πτερύγιο κάτω απο την τορπίλη του ποδιού που τρίφτηκε τυχαία π.χ στην άµµο ή το πέδιλο (πτερύγιο αντισπηλαίωσης) (Φωτ.15) µπορείτε να διορθώσετε αυτές τις ακµές µε γυαλόχαρτο, ακετόνη, αστάρι και στη συνέχεια βάψιµο µε τη βοήθεια ενός µικρού πινέλου καλλιτεχνίας. Καλή επιτυχία!
