Βρισκόµαστε σε µια εποχή όπου τα καλαµάρια υπάρχουν σε αφθονία, και όταν ο ψαράς επιθυµεί να ασχοληθεί µε µεγάλα θηράµατα, έχει τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσει στα αγκίστρια του ένα καταπληκτικό δόλωµα, το ζωντανό καλαµάρι.
Ζόκα και συρτή µε µολύβι φύλακα είναι οι κατεξοχήν τεχνικές που δολώνουµε καλαµάρι και έχουµε επιτυχίες σε εκλεκτά ψάρια όπως τα φαγκριά, οι συναγρίδες, οι σφυρίδες, οι στήρες, τα µαγιάτικα. Όµως, εδώ δηµιουργείται σε αρκετούς ψαράδες το εξής δίληµµα: ποιόν τρόπο από τους δυο να χρησιµοποιήσουµε για καλύτερα αποτελέσµατα, τη ζόκα ή το φύλακα; Αν ο ψαράς ασχολείται µε έναν από τους δύο, δεν έρχεται αντιµέτωπος µε τέτοια διλήµµατα, αλλά δεν έχει και εναλλακτική λύση όταν η αγαπηµένη του τεχνική δε µπορεί να πραγµατοποιηθεί. Εδώ θα προσπαθήσουµε να δούµε όσο γίνεται πιο απλά, δέκα παραµέτρους που µπορεί να µας οδηγήσουν στην σωστή επιλογή τεχνικής.
Βάθος
Καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή σωστής τεχνικής, είναι το βάθος. Σε ρηχά νερά και σε βάθη µέχρι και 40 µέτρα, ο φύλακας έχει τον πρώτο ρόλο. Από τα 40 µέχρι και τα 70 µέτρα µπορούν να δουλέψουν αρκετά καλά και οι δυο τεχνικές, ενώ από τα 70 µέτρα και κάτω προτιµάται η ζόκα. Βέβαια, αυτός ο κανόνας µπορεί άνετα να τροποποιηθεί, αν υπερισχύουν κάποιες από τις επιπλέον συνθήκες που θα δούµε παρακάτω.
Έκταση τόπου
Σε έναν τόπο αρκετά µικρό, µε τα ψάρια συγκεντρωµένα σε πολύ περιορισµένο κοµµάτι του, η ζόκα θα πέσει πρώτη στο νερό. Αντίθετα, σε έναν τόπο που καταλαµβάνει µεγάλη έκταση και τα ψάρια είναι διασκορπισµένα παντού, ο φύλακας είναι βέβαιο ότι θα µας οδηγήσει στη σύλληψη όχι µόνο ενός ψαριού, αλλά και δεύτερου και γιατί όχι και τρίτου. Άρα εκεί ο φύλακας θα προτιµηθεί.
Συγκέντρωση ψαριών
Η συγκέντρωση των ψαριών δε συµβαδίζει πάντα µε την έκταση του τόπου. Τα κοπαδιαστά τα ψάρια, όπως πχ. τα φαγκριά και τα µαγιάτικα, µπορούµε να τα βρούµε συγκεντρωµένα όλα µαζί, είτε σε ένα σηµείο ενός τόπου, είτε και σε µέρος εκτός τόπου. Το βυθόµετρο είναι αυτό το οποίο θα µας τα υποδείξει, και η συγκέντρωσή τους θα µας οδηγήσει σε ζόκα (αν είναι µαζική) ή σε φύλακα (αν τα ψάρια είναι σκόρπια και σε µεγάλη έκταση).
Μορφολογία βυθού
Το πόσο άγριος ή επίπεδος είναι ο βυθός που πρόκειται να ψαρέψουµε, είναι µια πρώτη ένδειξη για την επιλογή του τρόπου ψαρέµατος. Συνυπολογίζοντας και τις άλλες παραµέτρους, οδηγούµαστε στη σωστή επιλογή. Ο κανόνας πάντως λέει: άγριος βυθός-ζόκα, ήπιος βυθός-φύλακας.
Ρέµα
Το ρέµα και µάλιστα το δυνατό, αποτελεί πολλές φορές ανασταλτικό παράγοντα για το ψάρεµά µας. Αν όµως εµείς θέλουµε οπωσδήποτε να επιχειρήσουµε ψάρεµα, τότε ο φύλακας είναι η αρχική µας επιλογή, ιδιαίτερα αν τα νερά είναι ρηχότερα από 70 µέτρα. Πηγαίνοντας στα πρίµα χωρίς να βάλουµε µπρος τη µηχανή και στα κόντρα µε τη µηχανή, µπορούµε να έχουµε ένα ικανοποιητικό ψάρεµα. Σε πιο βαθιά νερά προτιµούµε να ρίχνουµε τη ζόκα, φροντίζοντας αυτή να πέφτει στην άκρη του τόπου από την πλευρά που έρχεται το ρέµα, και αφήνοντάς το να µας παρασύρει. Έτσι, ψαρεύουµε ολόκληρη την περιοχή, όχι ακίνητοι όπως σε ήπιες καιρικές συνθήκες, αλλά µετακινούµενοι. Βέβαια, όσοι διαθέτουν σύστηµα trolling (µειωτήρα στροφών), µπορούν να κρατήσουν το σκάφος πιο ακινητοποιηµένο και να ψαρέψουν τη ζόκα τους σχεδόν κάθετα.
Αέρας
Όταν µιλάµε για αέρα, εννοούµε σιγανό, ο οποίος ναι µεν µας επιτρέπει να εξορµήσουµε, αλλά παρασύρει το σκάφος και µας βγάζει κάπως από την πορεία µας ή δεν µας αφήνει ακίνητους σε έναν τόπο. Εκεί τον πρώτο λόγο έχει ο φύλακας και σε δεύτερη µοίρα έρχεται η ζόκα, ενώ γενικά ισχύουν παρόµοια πράγµατα µε αυτά της περίπτωσης του έντονου ρεύµατος. Επίσης µπορούµε να πάµε ρηχότερα, σε απάγκιο σηµείο, οπότε αναγκαστικά επειδή είναι ρηχά θα ασχοληθούµε µε το φύλακα.
∆ύσκολα σηµεία
Όταν λέµε δύσκολα σηµεία, εννοούµε ναυάγια, απότοµα ανεβάσµατα και γενικώς τόπους δύσκολο να ψαρευτούν. Εκεί η πρώτη µας επιλογή είναι η ζόκα. Φύλακα θα χρησιµοποιήσουµε όταν δεν απευθυνόµαστε σε ψάρια του βυθού ή αν το ψάρεµά µας γίνεται αρκετά πιο ψηλά από αυτόν.
Μεγάλος τσαούσης ψαρεµένος µε ρέµα και ελαφρύ κυµατισµό.
Είδος ψαριών
Ακόµη και το είδος των ψαριών µπορεί να µας οδηγήσει σε µια αρχική επιλογή. Τα µαυρόψαρα για παράδειγµα που βραχώνουν εύκολα (π.χ. ροφοί, σφυρίδες), θέλουν να έχουµε άµεση αντίδραση στο τσίµπηµα οπότε επιλέγουµε ζόκα. Αντίθετα, µαγιάτικα και συναγρίδες δύσκολα θα βραχώσουν (αν και έχουν τη συνήθεια να τυλίγονται σε εµπόδια του βυθού) και επιλέγουµε φύλακα.
Βυθόµετρο
Τα τελευταία χρόνια, ο ψαράς έχει συνδυάσει το ψάρεµά του µε το βυθόµετρο. Αυτό του δείχνει τόσο τους τόπους, όσο και την ύπαρξη ψαριών. Η παρουσία ψαριών αλλά και το βάθος που βρίσκονται, τον οδηγούν και στην κατάλληλη τεχνική. Έτσι, αν δει στην οθόνη του ψάρια αξιόλογου µεγέθους να κινούνται αρκετά ψηλά από το βυθό, θα επιχειρήσει να τα προσεγγίσει µε τη ζόκα εκµεταλλευόµενος τη δυνατότητα ακριβείας στην οδήγηση του δολώµατός του. Αντίθετα, αν δε δει ψάρια στην οθόνη, προτιµά να ασχοληθεί µε το φύλακα για να ψάξει µεγαλύτερη περιοχή.
Η ύπαρξη βυθοµέτρου στο σκάφος οδήγησε «ταχυδακτυλουργικά» το καλαµάρι µας στο στόµα του ψαριού.
«∆ύσκολα» ψάρια
Τελευταία παράµετρο αφήσαµε τη συµπεριφορά των ψαριών, ανάλογα µε το πόσο έχουν ψαρευτεί τα σηµεία αναζήτησής τους. Αν τα σηµεία είναι αψάρευτα, τότε µε τη ζόκα µπορούµε να πάρουµε εύκολα αρκετά. Αν όµως τα σηµεία είναι πολυψαρεµένα, τότε η ζόκα-επειδή είναι κατά κάποιο τρόπο στάσιµη- προσελκύει λιγότερο τα επιθετικά ένστικτα των ψαριών σε σχέση µε το κινούµενο δόλωµα του φύλακα και για αυτό ο φύλακας υπερέχει.
Επίλογος
Προκειµένου να έχουµε επιτυχίες στο ψάρεµά µας, πρέπει να γνωρίζουµε καλά όλες τις τεχνικές και να προσπαθούµε ανάλογα µε τις συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε εξόρµησης και του τόπου, να προσαρµόζουµε τον τρόπο ψαρέµατος πάνω σε αυτά τα δεδοµένα. Έτσι, µπορεί σε µια εξόρµηση να ξεκινήσουµε µε τη µια τεχνική, κατόπιν επειδή διαπιστώσαµε κάτι το οποίο δεν είχαµε προβλέψει από την αρχή να µεταπηδήσουµε σε άλλη τεχνική, στη συνέχεια να ξαναγυρίσουµε στην πρώτη κοκ. Άλλωστε, οι απρόβλεπτες εξελίξεις είναι αυτές που κάνουν το ψάρεµά µας πιο συναρπαστικό και την κάθε εξόρµηση διαφορετική από τις προηγούµενες.