Ενα πεύκο μεταμορφώθηκε σε τρεχαντήρι στα χέρια των μαθητευόμενων καραβομαραγκών, που σήμερα πρόκειται να ολοκληρώσουν τον κύκλο των 50 ωρών μαθητείας στο σεμινάριο «Τεχνικός Παραδοσιακών Ξύλινων Σκαφών» του ΚΕΚ Γ.
Γεννηματάς και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Μπορεί, οι μαθητευόμενοι σ’ αυτό το χρόνο να μην κατέκτησαν τα μυστικά της προαιώνιας τέχνης των νησιωτών, όμως σίγουρα σε ορισμένους άναψε η φλόγα της θέλησης να μάθουν περισσότερα.
«Με ρωτάς πόσος χρόνος χρειάζεται για να μάθουν κι εγώ σου λέω ότι όταν ξεκίνησα την τέχνη ήμουν 12 χρονών παιδάκι και τώρα κοντεύω τα 76», δήλωσε προς τη «δημοκρατική» ο παραδοσιακός καραβομαραγκός Μικές Φιλτζαντζίδης, ο δάσκαλος που ανέλαβε να εκπαιδεύσει τους περίπου 40 ενηλίκους μαθητές. «Ξεκινήσαμε με δύο τμήματα, στην πορεία κάποιοι σταμάτησαν, δεν είναι εύκολο να αλλάξεις συνήθειες από τη μια μέρα στην άλλη, από κει που πατούσες κουμπάκια στο κομπιούτερ να ξεκινήσεις χειρωνακτική εργασία, να λερώνεις τα χέρια σου και τα ρούχα σου.
Όμως έτσι είναι αυτή η δουλειά, της δίνεις και σου δίνει, παίρνεις ένα κομμάτι στραβό ξύλο και του δίνεις ζωή. Για να το καταφέρεις πρέπει σ’ αυτό το κομμάτι ξύλο να δώσεις κι εσύ κάτι από την ψυχή σου».
Συνοδοιπόρος στο ταξίδι της διδασκαλίας των νέων καραβομαραγκών στάθηκε ο ναυπηγός Γιώργος Χαλκίτης. Ο ίδιος είχε ξεκινήσει ως τεχνίτης στα σκαριά που χτίζονταν στον ταρσανά της Ρόδου, εκεί έμαθε τα μονόχναρα σχέδια και τους σκαρμούς ως βασικό δομικό στοιχείο του σκάφους, μέχρις ότου στη συνέχεια σπούδασε τη ναυπηγική τέχνη. «Με τους μαθητές συζητήσαμε τη θεωρία, την ισορροπία του σκάφους, τα σκαριά και όλα εκείνα που πρέπει να γνωρίζουν ως τεχνίτες. Για να πάμε στην πράξη, πρέπει να ξεκινήσουμε από τη θεωρία. Αυτό κάναμε και κάπως έτσι ξεκινά μια ιστορία».
Στα νησιά μας οι καραβομαραγκοί ανέκαθεν δούλευαν με στραβά ξύλα. Τα ίσια δε γνωρίζουν πώς να τα δουλεύουν, διότι τα δέντρα στα νησιά είχαν αυτή την ιδιαιτερότητα. Πώς να βρεθεί ολόισιο πεύκο, αλλά ούτε και κυπαρίσσια ήθελαν να κόβουν πολλά καθώς δεν αφθονούσαν συγκριτικά με τα κωνοφόρα. Οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της παραγωγής σε αρμονία με φύση, εφαρμόζονταν πλήρως από τους νησιώτες, το έπρατταν εμπειρικά, με συναίσθημα, μη γνωρίζοντας πόσο σπουδαία είναι η συνθήκη της βιωσιμότητας.
Οι μαθητές αγάπησαν τα μαθήματα της καραβομαραγκοσύνης. «Όλοι τους έχουν τις δουλειές τους, όμως τους έβλεπες όλους το μεσημέρι, ώρα 15.30’, νηστικοί, να είναι εδώ, να θέλουν να μάθουν. Φαίνεται ότι το σαράκι τους έπιασε για τα καλά», περιέγραψε στη «δημοκρατική» ο Μικές Φιλτζαντζίδης.
Φαίνεται ότι η δουλειά αυτή υπάρχει στο ένστικτο του νησιώτη. Ένα ίδιο ένστικτο έχουν τα σκυλιά· αν και μεγαλώνουν σε πολυκατοικίες και τρέφονται με ξηρά τροφή, το πρώτο κόκκαλο που θα βρουν θα επιχειρήσουν να το θάψουν σε κάποια τρύπα στο έδαφος. Υπάρχει πολλή και καλά κρυμμένη γνώση μέσα στο κάθε πρόσωπο.
Δεν είναι τυχαία η δήλωση που έκανε προς τη «δημοκρατική» ένας από τους μαθητές, ο Μανώλης Αράπης, κάτοχος πτυχίου ηλεκτρολόγου μηχανικού και τίτλου Master στη ρομποτική και στους Αυτοματισμούς: «Σ’ αυτή την παράγκα του καρνάγιου ανακάλυψα έναν καινούργιο κόσμο και θέλω να μάθω περισσότερα».
Τον ρωτήσαμε, πώς γίνεται ένας επιστήμονας να θέλει να στραφεί στην καραβομαραγκοσύνη;
«Ο πατέρας μου ήταν μαραγκός», απάντησε και όλα ήρθαν για να δέσουν ως φυσιολογική συνέχεια.
Όπως ο Μανώλης έχει εύκολα αναγνωρίσιμη μέσα του τη δύναμη που τροφοδοτεί τη θέλησή του για αυτού του είδους τη γνώση, με τον ίδιο τρόπο κατέχει στο μέσα του τη γνώση αυτή ο κάθε νησιώτης, που χει για προγόνους όλους εκείνους που έζησαν πλάι στη θάλασσα και ανά τους αιώνες θρέφτηκαν απ’ αυτήν.
«Η τέχνη αυτή δίνει δουλειά, υπάρχει δουλειά για τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την κατασκευή και τη συντήρηση των παραδοσιακών ξύλινων σκαφών», παρότρυνε από την πλευρά του ο Γιώργος Χαλκίτης.
Στα λόγια των δύο εκπαιδευτών δεν υπάρχει ανυπομονησία. Δε βιάζονται να μιλήσουν, ούτε να βγάλουν συμπεράσματα. Είναι γεμάτοι από τη σοφία εκείνη που σιγά – σιγά ποτίζεται, μεγαλώνει όσο ο μάστορας δουλεύει στη σιωπή του, χτίζοντας το σκαρί που θα διαπλέει τα κύματα, άφοβα και σταθερά.
Ξεκινώντας οι εκπαιδευόμενοι είχαν μπροστά τους ένα σχέδιο κι ένα σωρό από ξύλα και κορμούς. Τελειώνοντας, σήμερα το απόγευμα, θα παραδώσουν ένα σχεδόν έτοιμο τρεχαντήρι. Αν είχαν περισσότερο χρόνο, θα μπορούσαν να το ολοκληρώσουν. Ίσως αυτός να είναι ένας καλός λόγος για να επαναληφθεί ο κύκλος των μαθημάτων του ΚΕΚ Γεννηματά με τη συνεργασία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Πηγή: www.dimokratiki.gr
Ακολουθήστε το boatfishing.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις θαλασσινές ειδήσεις για το σκάφος, το ψάρεμα και την κατάδυση από την Ελλάδα και τον κόσμο
