Η πέστροφα είναι ψάρι που ανήκει στην οικογένεια των σολομοειδών. Στην ιχθυοκαλλιέργεια προτιμάται η ιριδίζουσα πέστροφα.
Κατάλληλη θερμοκρασία νερών για εκτροφή θεωρείται από 12-17 βαθμούς Κελσίου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκτροφή της είναι η εξοικονόμηση της αναγκαίας ποσότητας και ποιότητας νερού, μιας και η πέστροφα είναι ψάρι που δεν ζει σε βρόμικα νερά, όπως επίσης και η αναλογία θερμοκρασίας και οξυγόνου.
Όταν γίνεται λόγος για ιχθυοκαλλιέργιες εσωτερικών υδάτων στην Ελλάδα μιλάμε κυρίως για την πεστροφοκαλλιέργεια στην Ήπειρο και συγκεκριμένα στις περιοχές του Λούρου, που υπάρχουν περίπου 20 ιχθυοτροφεία και ο Ιχθυογεννητικός Σταθμός Λούρου. Η παραγωγή πέστροφας στην Ήπειρο κυμαίνεται περίπου στους 3.000 τόνους ετησίως (65-70% της συνολικής παραγωγής της χώρας).
Ο κ. Βαγγέλης Τσιάλιος, ιδιοκτήτης της Smoked Fish από τη Βουλιάστα Ιωαννίνων, μαζί με τον αδελφό του ασχολούνται με τη μεταποίηση και τυποποίηση της πέστροφας από το 1976. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο «η εταιρεία μας αγοράζει τις νωπές πέστροφες από τις ιχθυοκαλλιέργιες της περιοχής τις κάνει καπνιστές και τις τυποποιεί. Το κάπνισμα αφαιρεί περίπου το 65% του κρέατος του ψαριού για αυτό πωλείται σε υψηλότερη τιμή σε σχέση με τις νωπές.
Φέτος είχαμε έλλειψη νερών και υπήρχε μειωμένη παραγωγή πέστροφας. Ο κλάδος της πεστροφοκαλλιέργειας, παρουσιάζει τις τελευταίες δεκαετίες στασιμότητα ως προς νέες επενδύσεις, καθώς σχεδόν στο σύνολό τους οι μονάδες που λειτουργούν σήμερα στα Γιάννενα, έχουν την αφετηρία τους στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Η εσωτερική κατανάλωση – λόγω κρίσης – έχει μειωθεί, οι εξαγωγές ακόμη δεν βρίσκονται στο επιθυμητό επίπεδο, ενώ και το κόστος παραγωγής είναι αυξημένο. Τα ιχθυοτροφεία της περιοχής πουλάνε στις ιχθυόσκαλες (περίπου το 70% της παραγωγής) τη νωπή πέστροφα στα 2,90 έως 3 ευρώ το κιλό. Γίνονται και εξαγωγές νωπής πέστροφας κυρίως προς Βαλκανικές χώρες. Ειδικότερα οι Ρουμάνοι γνώρισαν την ελληνική πέστροφα και την έχουν σε μεγάλη εκτίμηση εισάγοντας μεγάλες ποσότητες κάθε χρόνο. Την καπνιστή πέστροφα την εξάγουμε κυρίως στις χώρες της ΕΕ σε περίπου διπλάσια τιμή. Στο παρελθόν όταν είχαμε δραχμή κάναμε εξαγωγές και προς τις ΗΠΑ επειδή ήμασταν πιο ανταγωνιστικοί».
Ο κ. Ξενοφών Κολιός, ιδιοκτήτης ιχθυοτροφείου στην Άνω Μουσιωτίτσα Ιωαννίνων, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «το κράτος μας έχει εγκαταλείψει. Ο Ιχθυογεννητικός Σταθμός Λούρου, που δημιουργήθηκε για να τροφοδοτεί τις μονάδες με γόνο ιριδίζουσας πέστροφας, ουσιαστικά δεν λειτουργεί. Με την πανδημία εκτός από τα 800 ευρώ που μας έδωσαν πέρσι δεν έχουμε πάρει καμιά ενίσχυση παρά τη μείωση της κατανάλωσης λόγω του κλεισίματος της εστίασης. Φέτος είχαμε μειωμένη παραγωγή ψαριών λόγω προβλημάτων με τα νερά αλλά κανένας δεν μας αποζημιώνει.
Από την οικονομική κρίση και μετά έχει μειωθεί η κατανάλωση του ψαριού. Θεωρείται ακριβό ψάρι αλλά για αυτό φταίνε οι μεσάζοντες. Πουλάμε στην ιχθυόσκαλα στα 3 ευρώ το κιλό, με κέρδος στα 50 λεπτά το κιλό. Οι έμποροι πουλάνε στα μαγαζιά λιανικής σε διπλάσια τιμή και 100% κέρδος. Οι καταναλωτές δύσκολα θα βρουν πέστροφα κάτω από 6 ευρώ το κιλό.
Κάθε χρόνο αυξάνεται το κόστος των ιχθυοτροφών. Για ένα τόνο ψάρια χρειάζομαι 1.500 ευρώ για τροφή. Ακριβός είναι όμως και ο γόνος. Τα 300.000 ψαράκια (γόνος) έχουν κόστος 4 λεπτά το καθένα. Δηλαδή χρειάζομαι ετησίως 12.000 ευρώ για γόνο.
Το 90% της παραγωγής μου την εξάγω προς την αγορά της Ρουμανίας. Αν και μπορούσαν να αγοράσουν οι Ρουμάνοι πέστροφες από Τουρκία σε χαμηλότερες τιμές προτιμούν τις ελληνικές λόγω της όμορφης γεύσης τους. Την νωπή πέστροφα την εξάγω με τιμή 2,70 ευρώ το κιλό, χαμηλότερη σε σχέση με την ελληνική αγορά γιατί αγοράζουν μεγαλύτερες ποσότητες.
Έχουμε στην Ελλάδα καλή ποιότητα νερού στα ποτάμια, κάτι που δίνει μια καλή ποιότητα και γεύση στο ψάρι. Δεν βοηθά το κράτος όμως να γίνουν επενδύσεις για να αυξηθεί η παραγωγή. Υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία στα επενδυτικά προγράμματα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εκσυγχρονιστούν οι μονάδες παραγωγής και να μειωθεί το κόστος. Επίσης υπάρχει ζήτηση από Γερμανία για ελληνική πέστροφα αλλά η εκεί αγορά χρειάζεται περίπου 30.000 τόνους ετησίως. Δεν μπορούμε με τα σημερινά δεδομένα να καλύψουμε τις ανάγκες αυτών των αγορών και να ανταγωνιστούμε τις άλλες χώρες».
Ο κ. Γεώργιος Καλλός, ιδιοκτήτης της ιχθυοτροφικής μονάδας Αθαμανίας, στη κορυφή των Τζουμέρκων στα Τρίκαλα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «ξεκίνησα να ασχολούμαι με την παραγωγή τσιπούρας αλλά μετά ασχολήθηκα με την πέστροφα. Ευνοϊκές συνθήκες για την παραγωγή αυτού του ψαριού είναι το μεγάλο υψόμετρο, οι χαμηλές θερμοκρασίες και τα καθαρά νερά. Η πέστροφα διακινείται στην ελληνική αγορά αν και τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον για εξαγωγές. Επίσης ζήτηση υπάρχει και για την καπνιστή πέστροφα.
Διαφορά υπάρχει και στον κύκλο ζωής του ψαριού. Στα κρύα νερά το ψάρι είναι έτοιμο να πάει στην αγορά σε ηλικία 1,5 ετών, ενώ στα ζεστά νερά πωλείται και 1 έτους.
Πριν την πανδημία οι μεγάλες μονάδες, με ετήσια παραγωγή άνω των 50 τόνων, πουλούσαν στις ιχθυόσκαλες σε τιμές 2,70 – 3 ευρώ το κιλό. Οι μικρές μονάδες, όπως η δική μου, με μέση ετήσια παραγωγή περίπου 10 τόνους, πουλάνε σε εστιατόρια και γκουρμέ μαγαζιά γύρω στα 4 ευρώ το κιλό. Βέβαια οι μικρές μονάδες έχουν πιο αυξημένο κόστος παραγωγής. Επίσης η πέστροφα είναι ένα ψάρι που έχει ακριβές ιχθυοτροφές, οι οποίες κυμαίνονται από 1 έως 4 ευρώ το κιλό.
Με την πανδημία υπάρχει μεγάλο πρόβλημα γιατί έκλεισαν τα εστιατόρια και ο τουρισμός. Δόθηκε μια ενίσχυση αλλά δεν φτάνει να καλύψει τη ζημιά που έγινε στις επιχειρήσεις.
Στο παρελθόν είχα κάνει πιστοποίηση για βιολογική παραγωγή πέστροφας αλλά η τιμή – όπως και το κόστος – είναι διπλάσια σε σχέση με τη συμβατική και δεν είναι εύκολο να πουληθεί στην αγορά.
Το πρόβλημα είναι ότι η πέστροφα αν και είναι ένα ψάρι με Ωμέγα 3 πολύ καλής ποιότητας (θέλει πάντα καθαρή τροφή) δεν το γνωρίζουν οι καταναλωτές της χώρας μας. Θα πρέπει να γίνει μια οργανωμένη διαφημιστική καμπάνια για να αυξηθεί η κατανάλωση της».
Ο κ. Γιάννης Γεροντίδης, ιδιοκτήτης της εταιρείας G-fish από την Λακωνία, μιας από τις πρώτες μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας της χώρας μας (από το 1969), τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «όλα εξαρτώνται από την ποιότητα που θέλουμε να έχει η πέστροφα που παράγουμε. Εμείς θέλουμε να έχουμε ένα ποιοτικό προϊόν άρα θα πρέπει να δίνουμε στα ψάρια ακριβή τροφή, που η μέση τιμή της κυμαίνεται στα 2 ευρώ το κιλό. Μας βοηθά και η τοποθεσία αφού η μονάδα μας χρησιμοποιεί νερό από τις πηγές του Ταϋγέτου. Το καθαρό νερό δίνει μια όμορφη γεύση στο ψάρι. Το συγκεκριμένο ψάρι έχει μεγάλη διατροφική αξία.
Παράγουμε ετησίως περίπου 10 – 12 τόνους πέστροφας. Σε νωπή μορφή καταναλώνεται στην τοπική αγορά. Καπνιστή σε φιλέτο πωλείται γύρω στα 18 ευρώ το κιλό σε μαγαζιά ντελικατέσεν και εστιατόρια. Επίσης καπνιστή πέστροφα κάνουμε εξαγωγές προς Κύπρο, Ρουμανία και Αυστρία».
Πηγή: https://www.agrotypos.gr | Παϊσιάδης Σταύρος